CoP14 CITES
20 april 2007 - kamerstuk
Kamerbrief over de voorbereidingen van de organisatie van de 14e
Conferentie van Partijen (CoP14) van CITES. CoP14 wordt van 3-15 juni
2007 gehouden in het World Forum Convention Center in Den Haag.
Meer informatie
* CoP14 CITES
Kamerstuk | 20-04-2007 | PDF-Document, 69 kB
Voor downloaden van PDF-bestanden:
Zie het origineel
Ministerie van Landbouw,
Natuur en Voedselkwaliteit
Directie Internationale
Zaken
Bezuidenhoutseweg 73
Postadres: Postbus 20401
2500 EK 's-Gravenhage
Telefoon: 070 - 3786868
Fax: 070 - 3786100
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA 's-GRAVENHAGE
IZ. 2007/869 20april 2007
CoP14 CITES
Datum Kenmerk Paraaf: Vervolgblad
20april 2007 IZ. 2007/869 2
14de Conferentie van Partijen van het CITES-verdrag
uw brief van uw kenmerk ons kenmerk datum
onderwerp bijlagen
D i rectie Internationale Zaken
Geachte Voorzitter,
Op 9 januari 2007 heeft mijn voorganger u schriftelijk geïnformeerd over de voorbereidingen
van de organisatie van de 14e Conferentie van Partijen (CoP14) van de CITESconventie
(Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and
Flora) door Nederland. De conferentie vindt plaats van 3 juni tot en met 15 juni 2007, in
het World Forum Convention Center (WFCC) in Den Haag.
Hierbij ontvangt u nadere informatie over de voorbereidingen van de Conferentie en de
Nederlandse inzet, alsmede over de eendaagse Ministeriële Rondetafel Conferentie die
parallel aan de Conferentie van Partijen zal worden gehouden op woensdag 13 juni.
Het feit dat de bijeenkomst in Nederland zal plaatsvinden voegt een dimensie toe aan de
opstelling van Nederland, zowel in formele als informele zin. Nederland is:
1. voorzitter van de Conferentie en derhalve verantwoordelijk voor een goede en
onafhankelijke procesgang en daarmee is Nederland medeverantwoordelijk voor het
uiteindelijke succes van CoP14;
2. gastland, waaruit voortvloeit dat bijzondere aandacht wordt besteed aan
communicatie en publiciteit en waarbij de resultaten van deze conferentie zullen
afstralen op Nederland;
3. één van de 171 partijen bij de CITES-conventie en binnen de EU mede bepalend voor de
inhoudelijke resultaten van de bijeenkomsten.
Het is mij een genoegen om de Leden van de Vaste Commissie voor LNV van de Tweede
Kamer uit te nodigen om het plenaire gedeelte van deze conferentie op 14 en 15 juni bij
te wonen. Ter voorbereiding van de conferentie ga ik graag in op het verzoek van de
Tweede Kamer om op korte termijn een inhoudelijke briefing te verzorgen.
Gedetailleerde informatie over CITES en deze conferentie kunt u vinden op www.cites.org
en de website van het ministerie van LNV www.minlnv.nl.
Het CITES-verdrag heeft als doel de internationale handel in wilde dieren en planten te
reguleren zodat deze niet in hun voortbestaan worden bedreigd. De grondslag voor het
CITES-verdrag is gelegd in de jaren '60, een tijdperk waarin nog weinigen zich echt zorgen
maakte over het voortbestaan van soorten. Tegenwoordig is iedereen doordrongen van
de desastreuze effecten van de illegale handel in dieren, planten en afgeleiden daarvan.
De voorbeelden die het meest in het oog springen zijn de discussies in het kader van CITES
over olifanten/ivoor, tijgerhuiden en botten en de neushoorn. Zonder wet- en regelgeving,
en dus CITES, zouden bepaalde bedreigde soorten uitgestorven zijn.
Nederland heeft CITES in 1984 geratificeerd. De wettelijke basis is vastgelegd in de Floraen
faunawet (Ff-wet).
Alle soorten die bescherming vinden onder CITES zijn onderverdeeld in drie bijlagen :
* Bijlage I. Hierin zijn alle met uitsterven bedreigde soorten opgenomen. Handel is
in principe verboden behalve in uitzonderlijke gevallen (dierentuinen,
fokprogramma's, educatieve doeleinden, pre-conventie (antiek));
* Bijlage II. Deze bevat soorten die niet noodzakelijk met uitsterven worden
bedreigd, maar de handel dient wel gecontroleerd plaats te vinden om duurzaam
gebruik op langere termijn te waarborgen;
* Bijlage III. Deze bevat soorten die in minstens één land beschermd zijn, dat andere
CITES-Partijen verzocht heeft de handel daarin te controleren.
Op de agenda van de conferentie staat een groot aantal soortenvoorstellen en werkdocumenten/
onderwerpen. De soortenvoorstellen (A) betreffen dieren en planten voor
opname in een van de bijlagen dan wel wijzigingen in de bijlagen. De werkdocumenten
en algemene onderwerpen (B) zijn geagendeerd door partijstaten en het CITESSecretariaat
om de uitvoering en werking van de conventie te verbeteren.
A. Soortenvoorstellen
In totaal hebben de bij CITES aangesloten staten 36 voorstellen ingediend. De onderwerpen
die naar verwachting de meeste aandacht zullen krijgen zijn de volgende.
Olifanten
Voorstellen over olifanten worden iedere conferentie ingediend. De voorstellen die nu
voorliggen zijn tegenstrijdig. Dit zal de discussie zeker complex maken. Het voorstel
ingediend door Kenia en Mali strekt ertoe een moratorium voor twintig jaar te bereiken
voor de handel in ruwe en bewerkte ivoor (een verdergaande beperking van de nu
beschikbare mogelijkheden). Deze tijd dient volgens het voorstel benut te worden om de
illegale handel onder controle te krijgen. Het is de verwachting dat in ieder geval de EU
niet in zal stemmen met dit voorstel. Om procedurele redenen klopt het voorstel niet,
want er bestaat de facto een moratorium, dat overigens bij iedere conferentie kan worden
herzien. Sinds 1989 staat de Afrikaanse olifant op Bijlage I, behoudens enkele gezonde
populaties.
Datum Kenmerk Paraaf: Vervolgblad
20april 2007 IZ. 2007/869 3
De voorstellen van Botswana en een gezamenlijk voorstel van Botswana en Namibië
hebben juist tot doel een aanzienlijke versoepeling van de strenge regels inzake handel in
ivoor te bereiken.
Belangrijk uitgangspunt voor de EU bij deze voorstellen is dat de landen waarop deze
twee voorstellen betrekking hebben succesvol beleid voeren ten aanzien van de
bescherming van de olifantenpopulaties. In verschillende gebieden zijn olifanten dusdanig
talrijk dat beheersmaatregelen noodzakelijk zijn om degradatie van die ecosystemen
tegen te gaan.
De insteek van de EU zal erop gericht zijn een constructieve bijdragen te leveren aan het
debat. Het uiteindelijke standpunt van de EU zal zeker beïnvloed worden door uitkomsten
van de bijeenkomst van de Afrikaanse landen over de olifantenvoorstellen, de
zogenaamde Elephant Dialogue Meeting die van 30 mei tot 1 juni 2007 wordt gehouden in
Den Haag, voorafgaand aan de Conferentie van Partijen.
Mariene soorten
Wat opvalt is dat er, in verhouding met voorgaande CITES-conferenties meer voorstellen
zijn ingediend voor mariene soorten. Hiermee geven de partijstaten duidelijk aan dat zij
van mening zijn dat CITES hier een toegevoegde waarde heeft. Namens de EU heeft
Duitsland drie voorstellen ingediend: over twee haaisoorten (haringhaai en de doornhaai)
en de Europese paling. Deze voorstellen strekken ertoe deze drie soorten op te nemen in
Bijlage II. Handel blijft mogelijk, maar is onderhevig aan de CITESvergunningensystemaktiek
in overeenstemming met het duurzaamheidsprincipe. Deze
voorstellen onderstrepen duidelijk nut en noodzaak van de Ministeriële Conferentie, waar
we ook komen te spreken over mariene soorten. Nederland ondersteunt deze voorstellen.
Er is verder een belangrijk voorstel ingediend voor de zaagvis, voor plaatsing op bijlage I.
Daarnaast ligt een voorstel voor van de juweelkardinaalbaars, een vis die uitsluitend
verhandeld wordt voor aquaria. Deze soort komt slechts voor in een zeer klein gebied in
Indonesië.
Houtvoorstellen
Ook voor houtsoorten geldt dat in vergelijking met eerdere conferenties een duidelijke
stijging is waar te nemen in het aantal ingediende voorstellen. Nederland heeft drie
voorstellen voor boomsoorten voorbereid. Deze zijn door Duitsland namens de EU
ingediend. Kern van de voorstellen is de soorten te plaatsen in Bijlage II en het gebruik
voor de internationale handel in balans te brengen met duurzaam gebruik. Het betreft
soorten die uitsluitend in Zuid- en Midden-Amerika voorkomen. Deze zijn na een intensief
proces tot stand gekomen via de bestaande CITES-processen en met betrokkenen uit de
regio. Het gaat om de soorten Black Rosewood, Honduras Rosewood en Ceder.
Hoewel deze voorstellen zorgvuldig binnen de CITES-procedure zijn voorbereid met
betrokken landen, verwacht ik een stevig debat. Bij de internationale handel in hout zijn
de belangen aanzienlijk. Handelsorganisaties kunnen hun regeringen onder druk zetten.
Datum Kenmerk Paraaf: Vervolgblad
20april 2007 IZ. 2007/869 4
B. Algemene onderwerpen
Naast soortenvoorstellen worden tijdens de conferentie ook onderwerpen besproken die
de werking van de conventie moeten verbeteren. Voor een deel betreft het hier documenten
met richtlijnen om de naleving van het verdrag door de staten te verduidelijken.
Andere thema's die veel aandacht zullen vragen zijn de geagendeerde nieuwe CITES
Strategische Visie 2008 - 2013 en het door Japan ingediende voorstel over walvissen.
CITES Strategische Visie 2008 - 2013
In een kleine werkgroep hebben vertegenwoordigers uit de verschillende regio's de
nieuwe Strategische Visie 2008 - 2013 voorbereid. Het CITES-Secretariaat heeft dit proces
begeleid. De huidige Strategische Visie loopt dit jaar af. Het doel van de Strategische Visie
is tweeledig: (1) verbeteren van de werking van de conventie gericht op de toekomst; en
(2) zorgen dat het beleid van CITES coherent is met internationaal beleid op het gebied
van milieu en andere internationale initiatieven. Dit onderwerp levert wellicht discussie op
omdat het ambitieniveau over de toekomst van CITES tussen de verschillende regio's
uiteenloopt. De EU wil de relatie met de Convention on Biodiversity (CBD) en andere
Multilateral Environmental Agreements (MEA's) sterker tot uiting laten komen, terwijl
andere regio's, zoals de Noord-Amerikaanse regio, zich hiertegen naar verwachting zullen
verzetten.
Walvissen
Ook de discussie over hoe om te gaan met internationale vraagstukken inzake walvissen
keert wederom terug op deze CITES-conferentie. Japan stelt dit jaar voor dat alle walvissen
die beheerd worden door de International Whaling Commission (IWC), geëvalueerd
moeten worden door het Dieren Comité. Binnen CITES zijn deze opgenomen in Bijlage I.
Uiteindelijk doel is waarschijnlijk om te komen tot een overheveling van walvissen van
bijlage I naar bijlage II, waardoor op termijn internationale handel kan worden
toegestaan. Japan is van mening dat de discussie in IWC-verband niet tot een voor hun
gunstige uitkomst leidt. Daarom wil het land deze discussie openbreken binnen CITES. De
EU en Nederland zullen niet instemmen met dit voorstel, omdat het indruist tegen
gemaakte afspraken met het IWC-Secretariaat en geldende resoluties binnen CITES.
Daarenboven zou dit voorstel het Dieren Comité politiseren.
Ministeriële Conferentie
Nederland speelt een actieve en initiërende rol in de internationale samenwerking op het
gebied van biodiversiteit. Mede daarom organiseert Nederland tijdens de CITESConferentie
een eendaagse internationale Ministeriële Rondetafel Conferentie, met als
doel tot een grotere internationale politieke betrokkenheid voor een betere
implementatie van het verdrag te komen. Het is de eerste keer dat een dergelijke
ministeriële bijeenkomst binnen dit verdrag wordt georganiseerd.
Datum Kenmerk Paraaf: Vervolgblad
20april 2007 IZ. 2007/869 5
Deze conferentie wordt gehouden op woensdag 13 juni en beslaat één dag. Alle ministers
van de 171 bij CITES aangesloten partijstaten zijn hiervoor uitgenodigd.
De thema's van de rondetafel zijn:
1. Het vergroten van de politieke betrokkenheid voor CITES en de mate waarin deze
aandacht (of gebrek daaraan) van invloed is op de implementatie en handhaving
van het Verdrag.
2. De mogelijkheid bespreken om CITES (binnen het gegeven mandaat) versterkt in te
zetten voor het bereiken van de Millennium Ontwikkelingsdoelen, met inbegrip
van mogelijke bijdragen aan het duurzaam gebruik van natuurlijk hulpbronnen,
zoals bosbouw en visserij, te versterken.
Zoals ook verwoord in de nieuwe CITES Strategische Visie, is er sprake van toenemende
aandacht voor de snelle achteruitgang van vooral hout en mariene soorten. Deze signalen
worden versterkt door alarmerende berichten van organisaties als de ITTO (International
Timer Trade Organisation) en de FAO (Food and Agricultural Organisation) en via rapporten
uitgebracht door NGO's en andere relevante instellingen over deze sectoren.
Als uitkomst van de discussie streef ik naar een verklaring, die de internationale politieke
betrokkenheid voor de implementatie van de conventie zal versterken. De resultaten van
de Rondetafel Conferentie zal ik aan de plenaire vergadering van de Conferentie van
Partijen presenteren.
Communicatie en publiciteit
Een CITES-conferentie genereert veel nationale en mondiale media-aandacht. Het biedt
een goede gelegenheid om het onderwerp 'internationale handel in dieren en planten'
verdere bekendheid te geven bij een groter publiek. Zo worden ook Nederlanders bereikt
die vaak onbewust door hun koopgedrag in het buitenland een bijdrage leveren aan de
handel in bedreigde soorten. De conferentie biedt ook een goede gelegenheid om, mede
in het licht van het regeringsvoornemen, uit te dragen dat Nederland actief zal inzetten op
het bereiken van de Millennium Ontwikkelingsdoelen, met name het verankeren van
duurzame ontwikkeling.
DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN
VOEDSELKWALITEIT,
G. Verburg
Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit