Nieuwjaarswens-proces in Turkije
Osman Baydemir 19 april 2007
Namens het Europees Parlement is Joost Lagendijk waarnemer bij het proces
tegen burgemeester Baydemir van de Oost-Turkse stad Diyarbarkir. Baydemir
wordt aangeklaagd, omdat hij nieuwjaarswensen in de Koerdische taal
rondstuurde. Daarmee zou hij artikel 222 van het Turkse strafrecht
overtreden en veroordeeld kunnen worden tot een jaar gevangenisstraf.
Artikel 222 is nooit bedoeld geweest om het Koerdisch te verbieden.
Het is in de jaren 1920 ingevoerd om de overgang naar het Latijnse -
zeg maar Westerse - alfabet door te voeren. De seculiere regering
onder leiding van Atatürk wilden door officiële publicaties in het
Arabische alfabet te verbieden de macht van de islamitische
geestelijkheid breken en een sprong naar het Westen maken.
Het Koerdisch wordt, net als het Turks, geschreven in het Latijnse
schrift, maar kent enkele letters die het Turks niet kent, zoals de
"w". De aanklager is het meer te doen om het verbieden van het
Koerdisch dan om die letters. Op hetzelfde kaartje stond namelijk ook
"Happy New Year" (in het Engels dus), terwijl hier het gebruik van de
"w" burgemeester Baydemir niet verweten wordt. Daarom heeft de
aanklager geen sterke zaak in handen.
Koerdische minderheid
De positie van de Koerdische minderheid in Turkije is nog altijd
problematisch, hoewel zij steeds meer rechten krijgt. Sommige Turken
zijn nog altijd beducht dat minderheidsrechten uiteindelijk zullen
leiden tot opsplitsing van het land. In Oost-Turkije zijn de Koerden
op veel plaatsen in de meerderheid. Zeventig procent van de bewoners
van Diyarbakir spreekt Koerdisch als eerste taal.
Lagendijk is juist naar dit proces gegaan, omdat ook in Turkije veel
mensen de aanklacht belachelijk vinden. Dit proces doet de zaak van de
Turkse nationalisten geen goed in de ogen van het grote publiek en
toont de noodzaak van verdere hervorming van het rechtssysteem. De
aanwezigheid van waarnemers is een extra stimulans voor de
gerechtelijke macht om Baydemir een eerlijk proces geven. Bovendien
wordt Turkije er aan herinnerd dat het Europees Parlement bezorgd is
over de rechten van de Koerdische minderheid.
GroenLinks