Zandraket schiet in de verdediging
5 april 2007
De zandraket heeft een gecompliceerde verdedigingstechniek tegen
insecten en micro-organismen die planten als voedselbron gebruiken.
Onderzoek van Vivian van Oosten heeft uitgewezen dat het
plantenhormoon jasmonzuur de hoofdrol speelt tijdens de afweerreactie
op insecten en pathogenen. Dit leidt echter niet vanzelfsprekend tot
het aansturen van dezelfde genen tijdens de verschillende interacties.
Van Oosten promoveert 18 april aan de Wageningen Universiteit.
NWO-onderzoeker Van Oosten stelde de zandraket bloot aan vijf
plantenbelagers met uiteenlopende aanvalsstrategieën: bladluizen,
tripsen, rupsen, bacteriën en schimmels. De samenstelling en
hoeveelheid van de plantenhormonen jasmonzuur, ethyleen en salicylzuur
die de plant als reactie produceerde was specifiek voor elke belager.
Analyse van de geactiveerde genen maakte duidelijk dat iedere
hormoonsamenstelling in de plant leidt tot een uiterst complex
genexpressie-profiel.
Vier belagers stimuleerden met name de productie van het
plantenhormoon jasmonzuur, dat een rol speelt bij de regulatie van de
afweer tegen zowel insecten als sommige pathogenen. Hoewel het
geproduceerde hormoon steeds hetzelfde was, was er maar weinig overlap
in de expressie van de genen, die door jasmonzuur worden geactiveerd.
Hieruit blijkt dat de afweerreactie van de plant op een bepaalde
belager ook door andere signalen wordt beïnvloed.
Dit was verrassend, omdat uit andere studies naar verschillende
plant-belager interacties is gebleken dat jasmonzuur de hoofdrol
speelt bij de afweerregulatie tegen insecten én sommige pathogenen.
Door de afweer van één plantensoort op een grote diversiteit aan
belagers te bestuderen, werd duidelijk dat de zandraket een
belager-specifiek afweermechanisme activeert.
..............................
Noot voor de pers,
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek