Vereniging van Effectenbezitters
Top 10 beloningsschandalen 2006
De jaarverslagen 2006 worden gepubliceerd en daarmee worden ook de beloningen van de bedrijfstop bekend. De VEB heeft geen bezwaar tegen een goede honorering bij uitstekende prestaties, maar meer dan eens wordt juist slecht presteren beloond. Bij vertrekregelingen wordt de grens van de Code Tabaksblat - in beginsel eenmaal het basissalaris - zelden nageleefd. Sommige managers (Getronics) ontvangen riante bonussen bij objectief slechte prestaties. Indien ondermaats presteren tot verkoop van het bedrijf of de divisie leidt (TNT Logistics en VNU) krijgen de verantwoordelijke managers de hoofdprijs. En ook vrijwillig vertrek (Bolland/Heineken en Rinnooy Kan/ING) levert soms meer dan 2 miljoen euro op. Het meest schrijnend is nog wel de riante regeling van een voor fraude veroordeelde bestuurder. De VEB maakte een ranglijst met de top 10 beloningsschandalen van 2006.
1) Ton Stuifzand (Heijmans)
De vertrekpremie voor voormalig Heijmans-bestuurder Ton Stuifzand spant de kroon. Volgens het persbericht van 16 januari jl. nam Stuifzand zelf ontslag: "Hij heeft het besluit genomen ontslag te nemen en zich te oriënteren op een nieuwe functie.". De vertrekpremie van ruim 2 miljoen euro is onbegrijpelijk, aangezien Stuifzand in 2005 werd veroordeeld wegens bouwfraude en daarmee de wet heeft overtreden en de belangen van Heijmans heeft geschaad.
2) Klaas Wagenaar (Getronics)
2006 was voor Getronics een desastreus jaar. Het bedrijf dook in de rode cijfers (-145 miljoen euro) en leed grote verliezen in Italië. De Italiaanse strop bedraagt in twee jaar tijd in totaal 181 miljoen euro (een operationeel verlies van 125 miljoen euro en een afboeking van 56 miljoen euro). De margedoelstellingen van Getronics werden bij lange na niet gehaald. Op de beurs werden deze resultaten vertaald in een koersdaling van 46 procent, waarmee het aandeel Getronics het slechts presterende AEX fonds was van 2006. Desondanks kreeg Wagenaar een bonus van 616.000 euro. Hij ontvangt 90 procent van de maximale prestatiebonus, omdat hij bijna alle doelstellingen zou hebben gehaald. Welke doelstelling voor Wagenaar waren gezet wil Getronics wederom niet openbaren. Wagenaar krijgt bovendien 300.000 euro voor de succesvolle integratie van Pinkroccade. Voor de goede orde: vóór de overname behaalde PinkRoccade nog brutomarges van 7 à 8 procent, terwijl het nu tot ongeveer de helft is gezakt.
3) Rob van den Bergh (VNU)
VNU moest in november 2005 de overname van IMS Health afblazen, omdat aandeelhouders die megalomane overname niet zagen zitten. VNU moest gedwongen tot verkoop overgaan en is inmiddels in handen van enkele grote private equity partijen. Het topmanagement zal daar niet rouwig om zijn. Voormalig topman Van den Bergh houdt aan die transactie een bedrag van 5,9 miljoen euro over. Dat is maar liefst negen keer zijn basissalaris.
4) Jan Bennink (Numico)
De eerste goed presterende CEO in de ranglijst, maar de beloning voor die prestaties - in totaal 14 miljoen euro - blijft buitensporig. En Numico was echt niet het best presterende AEX fonds van 2006. Met een koersstijging van 16,5 procent, zat het bedrijf maar enkele procenten boven de prestatie van de AEX (13,4 procent). De oorzaak van de enorme beloning ligt in het feit dat Numico qua beloning zichzelf vergelijkt met branchegenoten die vele malen groter zijn dan Numico zelf, zoals Bristol Myers Squibb, Abbott en Danone. Maar voor Bennink is het blijkbaar niet genoeg. Dit jaar wordt de beloning weer verder verhoogd. Net als in 2005 worden de bonussen opgeschroefd zonder dat de aandeelhoudersvergadering erover mag stemmen.
5) Marc Bolland (Heineken)
Wie uit eigen beweging vertrekt, krijgt doorgaans een leuke afscheidsreceptie, een dineetje en/of een kunstwerk aangeboden. Maar bij Heineken is dat niet genoeg. Bestuurslid Marc Bolland vertrok in juli 2006 bij Heineken om de toppositie bij het Britse supermarktconcern Morrison te bekleden. Daarmee ging hij er fors op vooruit. Het basissalaris bij Heineken bedroeg 418.000 euro en bij Morisson verdient hij circa 650.000 pond (955.000 euro) per jaar. Een mooie carrièrestap en geen gedwongen vertrek. Toch kreeg hij volgens het laatste jaarverslag liefst 2,55 miljoen euro "als waardering voor zijn 20-jarig dienstverband bij de vennootschap".
6) Alexander Rinnooy Kan (ING)
ING bestuurder Alexander Rinnooy Kan maakte op 4 november 2005 bekend voorzitter te worden van de Sociaal Economische Raad. Een belangrijke maatschappelijke functie die Rinnooy Kan (voormalig VNO-NCW voorzitter) op het lijf is geschreven. Hulde voor iemand die zijn loopbaan niet door de financiële beloning laat bepalen. Of misschien toch? Uit het jaarverslag van ING blijkt dat Rinnooy Kan een bedrag van 1,6 miljoen euro ontvangt, als extra toevoeging aan voor zijn pensioenreserve. En dat is nog niet alles. Bij ING ontvangt het management voorwaardelijke opties (met 10 jaar looptijd) en aandelen die pas bij goed presteren worden toegekend. ING is zo vriendelijk geweest die voorwaardelijke beloning in harde euro's om te zetten: Rinnooy Kan krijgt daarvoor 571.000 euro. Dat brengt het totale douceurtje op 2,2 miljoen euro. Niet gek voor de man die als SER voorzitter werkgevers en werknemers tot elkaar moet brengen.
7) Dave Kulik (TNT)
TNT is - tot vreugde van beleggers - verlost van zijn kwakkelende logistiek tak. De logistieke activiteiten werden voor 1,5 miljard euro verkocht aan de private equity partij Apollo Management. De man die verantwoordelijk was voor deze slecht presterende divisie - de Amerikaan Dave Kulik - wordt daarvoor beloond met een verkoopbonus van maar liefst 1,6 miljoen euro. Het merkwaardige is dat zijn bonus bij goede prestaties waarschijnlijk maar een fractie van dat bedrag was geweest.
8) Harry Bruijniks (Laurus)
De voormalige topman van het noodlijdende supermarktconcern Laurus mocht afgelopen najaar 1 miljoen euro ontvangen als afkoopsom. Onder Bruiniks kelderde het marktaandeel met 2 procentpunt per jaar: van 20,3 procent in 2002 tot 14,3 procent in 2005. Bruijniks werd opgevolgd door Jan Brouwer die zes maanden ervoor 2,45 miljoen euro als afkoopsom kreeg bij concurrent Schuitema (6,5 x jaarsalaris).
9) Hans de Jong (RSDB)
Hans de Jong spande zich in om RSDB over te laten nemen door een buitenlandse partij. Toen dit niet lukte stapte hij "in goed overleg" op. Voor het niet slagen van de die overnamepoging werd hij rijkelijk beloond. De afkoopsom bedroeg 1.578.000 euro. Dat is maar liefst vijf maal zijn basissalaris en maar eenvijfde van de nettowinst van RSDB in 2006.
10) Dolf Collee (ABN Amro)
Ook dé bank trekt zich weinig aan van de in de Code Tabaksblat vastgelegde grens bij vertrekregelingen van eenmaal het basissalaris. Bestuurslid Dolf Collee vertrok op 28 september 2006 en in het onlangs verschenen jaarverslag staat zijn beloning: 3 miljoen euro, ofwel 4,5 maal zijn basissalaris. Een woordvoerder kwam niet verder dan de verklaring dat Collee al voor de Code Tabaksblat werkzaam was bij ABN Amro. Die Code werd evenwel op 9 december 2003 gepresenteerd en dus heeft dé bank bijna drieënhalf jaar de tijd gehad om het beloningsbeleid op de Code aan te passen.
Vereniging van Effectenbezitters