Directoraat Generaal Milieu
Lokale Milieukwaliteit en Verkeer
Mobiliteit en Verkeer
Rijnstraat 8
Postbus 30945
2500 GX Den Haag
Aan de Voorzitter van
de Tweede Kamer der Staten Generaal
Postbus 20018
2500 EA Den Haag
Datum Kenmerk
LMV2007.018759
Geachte Voorzitter,
Mede namens de minister van Verkeer en Waterstaat doe ik u hierbij toekomen de antwoorden op de
vragen van de leden Van Bochove (CDA) en Duyvendak (GroenLinks) over gezondheidsklachten na
geluidisolatie rondom Schiphol met kenmerk 2060704330.
Vragen van de leden Van Bochove (CDA) en Duyvendak (GroenLinks) over gezondheidsklachten na
geluidisolatie rondom Schiphol met kenmerk 2060704330.
1. Bent u bekend met de antwoorden van staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat op schriftelijke
vragen1 over de mogelijke gezondheidsklachten na geluidsisolering rond Schiphol?
1. Ja.
2. Bent u bekend met de brief van de burgemeester van de gemeente Haarlemmermeer2, met als
onderwerp de verstrekking van informatie inzake de ventilatie van scholen in Zwanenburg?
2. Ja.
3. Hoe verhouden zich de antwoorden van de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat tot de door
de burgemeester beschreven procedure met betrekking tot de vergunningverlening en tot de
veronderstelling van het Expertisecentrum Regelgeving Bouw dat de vergunningverlening onjuist en
onrechtmatig was?
3. De antwoorden van de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat en de burgemeester van de
gemeente Haarlemmermeer komen voor wat betreft het verloop van de procedure overeen. Zowel
de gemeente als Progis zijn er aanvankelijk van uitgegaan dat de afvoer van lucht zou plaatsvinden
via die delen van het gebouw die niet werden aangepast bij de geluidisolatie. De wet- en
bouwregelgeving schrijft in deze situatie echter voor dat de ventilatievoorzieningen die als gevolg
van het aanbrengen van de geluidwerende voorzieningen zijn gewijzigd, in beginsel moeten voldoen
aan de eisen voor nog te bouwen gebouwen (i.c. nieuwbouwniveau); zo ook de gewijzigde
voorzieningen voor de afvoer van lucht. De aanvrager kan aan de gemeente ontheffing van de
nieuwbouweisen vragen. In de aanvraag om bouwvergunning was echter geen verzoek om
ontheffing opgenomen, zodat hier onverkort de nieuwbouweisen van toepassing blijven.Nader
onderzoek van de VROM Inspectie heeft uitgewezen dat in dit geval het niveau van de
nieuwbouweisen niet werd gehaald. De VROM Inspectie heeft dit op 9 oktober 2006 per brief
kenbaar gemaakt aan zowel de gemeente Haarlemmermeer als aan Progis. Rijkswaterstaat heeft
hierop op 10 oktober een persbericht doen uitgaan, waarin zij onder andere aangaf dat aanvullende
maatregelen getroffen zouden worden om de ventilatie op nieuwbouwniveau te brengen. Op 10
januari 2007 is een gezamenlijk persbericht van de gemeente Haarlemmermeer en de openbare
school Aldoende uitgegaan, waarin gesteld werd dat het schoolbestuur in november in overleg met
Progis toegevoegde maatregelen heeft getroffen om het luchtverversingsysteem in de school te
verbeteren en dat Progis op 6 december 2006 de bouwtekeningen heeft overhandigd en toegelicht.
1 Aanhangsel-Handelingen nr. 1738, vergaderjaar 2005-2006.
2 Brief aan de leden van raad van de gemeente Haarlemmermeer d.d. 20 november 2006
Ministerie van VROM LMV2007.018759 Pagina 2/4
4. Welke consequenties moeten worden getrokken uit de gang van zaken met betrekking tot gemaakte
fouten door de vergunningaanvragen van het ministerie van Verkeer en Waterstaat c.q.
Rijkswaterstaat?
4. Bij de scholen in Zwanenburg was er initieel van uitgegaan dat alleen de ventilatie-openingen in de
geïsoleerde gevels voldoende capaciteit (volgens nieuwbouwnormen) zouden moeten hebben.
Hierbij was de aanname dat de benodigde afvoer van binnenlucht enkel via de, niet bij de
geluidisolatie aangepaste, gang zou plaatsvinden.
Bij het aanbrengen van de geluidisolatie van deze scholen zal vanaf heden rekening gehouden
worden met de uitspraak van de VROM Inspectie dat de ventilatie in klaslokalen die geïsoleerd
worden, zowel in de toevoer als de afvoer zal moeten voldoen aan de nieuwbouweisen en dat niet
kan worden volstaan met het aanbrengen van voldoende ventilatieopeningen voor de toevoer van
verse lucht, in de tegen vliegtuiggeluid geïsoleerde gevels.
5. Heeft u enig inzicht, in hoeverre de huidige situatie van isolatie en ventilatie, als wel de gang van
zaken in de afgelopen periode een negatieve impact heeft gehad op de gezondheid van de
leerlingen, de leerkrachten en andere gebruikers van scholen? Zo neen, kunt en wilt u daar inzicht
in verkrijgen?
5. Wat betreft de huidige situatie heeft de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat op 12 december
2006 de uitkomsten ontvangen van twee onderzoeken naar het binnenklimaat in de scholen. Deze
onderzoeken zijn uitgevoerd in opdracht van het schoolbestuur. Uit deze rapporten blijkt dat het
kooldioxidegehalte (CO2) in de klaslokalen hoger is dan de grenswaarden die de ARBO Unie en de
GGD stellen. Volgens de opstellers van het rapport kan dit leiden tot klachten bij de gebruikers als
vermoeidheid, concentratie vermindering, irritatie van slijmvliezen van ogen en neus, hoofdpijn,
keelpijn, overdracht van infectieziekten leidend tot verkoudheid en griep, verergering van allergieën.
Vanuit de schoolbesturen is verder gemeld dat het ziekteverzuim hoger ligt dan voor de
geluidisolatie. Er is echter geen rapportage waaruit blijkt dat het kooldioxidegehalte in de klaslokalen
vóór het aanbrengen van de geluidisolatie wel binnen de grenswaarden die de ARBO Unie en de
GGD stellen viel. Op 13 december 2006 zijn de rapporten aan Progis en de GGD Amstelland de
Meerlanden voorgelegd. Hoewel in de huidige situatie geen acute of blijvende gezondheidsschade
wordt verwacht, dringt de GGD erop aan de ventilatievoorzieningen zo spoedig als redelijkerwijs
mogelijk is aan te passen.
6. Heeft u enig inzicht in hoe de situatie momenteel op de scholen is? Bent u bereid maatregelen te
nemen om de problemen op zo'n kort mogelijke termijn definitief tot een juiste oplossing te brengen?
Zo ja, welke en op welk termijn?
Ministerie van VROM LMV2007.018759 Pagina 3/4
6. Voor wat betreft de huidige situatie verwijs ik u naar het antwoord op vraag 5. De minister van
Verkeer en Waterstaat stelt alles in het werk om zo spoedig mogelijk tot een oplossing te komen.
Naast de nadere uitwerking van de aangeboden oplossing is op verzoek van de schoolbesturen
vervolgens een onderzoek gedaan naar de warmtehuishouding in de scholen. De resultaten hiervan
zijn kortgeleden afgestemd met het schoolbestuur.
Op basis van het advies van de GGD is de minister van Verkeer en Waterstaat voornemens om het
aanbrengen van de aanvullende ventilatievoorzieningen met spoed te laten uitvoeren. De gemeente
Haarlemmermeer is gevraagd de procedure voor de bouwaanvraag zo snel als mogelijk uit te
voeren. De zorgvuldigheid mag daarbij echter niet in het geding komen. De bouwer heeft
aangegeven dat de werkzaamheden voor de bouwvak afgerond kunnen zijn. De gemeente heeft
aangegeven dat het dan mogelijk is dat de kinderen na de zomervakantie terug kunnen keren in een
school met ventilatie die voldoet aan de nieuwbouweisen.
Hoogachtend,
de Minister van Wonen, Wijken en Integratie
drs. Ella Vogelaar
Ministerie van VROM LMV2007.018759 Pagina 4/4
Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer