Centraal Bureau voor de Statistiek Persbericht

PB07-025
29 maart 2007

Economie groeit 2,7 procent in vierde kwartaal 2006

De Nederlandse economie is in het vierde kwartaal van 2006 met 2,7 procent gegroeid ten opzichte van een jaar eerder. De groei is behaald met een werkdag minder dan in het vierde kwartaal van 2005. Dit blijkt uit de tweede raming van het CBS. De uitkomst voor het vierde kwartaal is niet veranderd ten opzichte van de eerste raming op 13 februari. Ook de economische groei in het hele jaar 2006 is niet aangepast, en bleef 2,9 procent. In het vierde kwartaal trokken zowel de uitvoer als de investeringen verder aan. De consumptie van huishoudens groeide echter iets langzamer dan in de eerste drie kwartalen van 2006.

Kwartaal-op-kwartaalgroei 0,6 procent Ten opzichte van een kwartaal eerder groeide de economie in het vierde kwartaal van 2006 met 0,6 procent. Hierbij is rekening gehouden met werkdag- en seizoeneffecten. Deze kwartaal-op-kwartaalgroei is vrijwel gelijk aan het gemiddelde in de eerste drie kwartalen van 2006.

Uitvoer en investeringen groeien sneller, consumptie iets minder De economische groei van 2,7 procent in het vierde kwartaal van 2006 was nauwelijks minder dan die in de eerste drie kwartalen. Het volume van de uitvoer van goederen en diensten groeide met 7,9 procent iets sneller dan in de voorgaande kwartalen. Naast de wederuitvoer speelt ook de groei van de uitvoer van Nederlands product een steeds belangrijkere rol. De invoer groeide sterker dan de uitvoer. Dat komt niet alleen door de wederuitvoer, maar ook door het aantrekken van de investeringen. De investeringen stegen met ruim 10 procent. Het bedrijfsleven investeerde ln.... stijging was iets kleiner dan eerder in 2006 door een minder uitbundige groei vooral fors meer in machines, computers en vrachtauto's. Ook zijn meer woningen gebouwd. Huishoudens consumeerden 2,0 procent meer. Deze sbc....
van de bestedingen aan duurzame consumptiegoederen en door het lagere gasverbruik vanwege het milde najaarsweer. Industrie, bouw en commerciële diensten toppers productiegroei w De industriële productie was bijna 4 procent hoger dan een jaar eerder, vooral w door meer uitvoer. Hogere investeringen in woningen en infrastructuur stimuleerden de bouwproductie. Ook de commerciële dienstverleners hadden w veel meer werk, vooral de handel, de zakelijke dienstverleners en het CBS Persbericht PB07-025 pagina 1 van 4

uitzendwezen. De productiegroei van de niet-commerciële dienstverlening bleef achter, terwijl de energieproductie kromp door meer import en minder gasverbruik.

Technische toelichting
Achtergrondinformatie over de ramingen
Er worden meerdere ramingen samengesteld en gepubliceerd van de economische groei in een kwartaal. De eerste raming of flash-raming wordt uiterlijk 45 dagen na afloop van een kwartaal gepubliceerd. De cijfers van de eerste raming kunnen wijzigen op grond van nieuwe statistische broninformatie die nadien beschikbaar komt. In de tweede raming die uiterlijk 90 dagen na afloop van een kwartaal wordt gepubliceerd, is deze nieuwe en meer uitgebreide statistische informatie verwerkt. Bovendien komen op dat moment meer detailgegevens beschikbaar. Bij de afsluiting van het vierde kwartaal komt tevens de eerste raming van het jaar gereed en worden de eerste drie kwartalen opnieuw vastgesteld.
Ook nadien kunnen de cijfers nog worden aangepast. De kwartaalgegevens worden namelijk eenmaal per jaar in juli geijkt aan de jaarcijfers van de Nationale rekeningen die volgens een vaste cyclus van drie opeenvolgende ramingen (voorlopige raming, nader voorlopige raming en definitieve raming) worden herzien. Ook hier is sprake van steeds betere en meer gedetailleerde statistische informatie op basis waarvan de ramingen kunnen worden verrijkt. Seizoengecorrigeerde gegevens
Normale praktijk is dat mutaties worden berekend ten opzichte van het vergelijkbare kwartaal van het voorafgaande jaar. Om een zo goed mogelijk beeld te geven van de conjuncturele stand van zaken wordt de groei voor enkele variabelen zoals het bbp ook ten opzichte van het voorgaande kwartaal berekend. Hierbij wordt gecorrigeerd voor seizoen- en werkdageffecten. Bij het uitkomen van nieuwe kwartaalcijfers wordt deze seizoencorrectie steeds opnieuw doorgerekend. Dit leidt doorgaans tot geringe bijstellingen van eerder geraamde cijfers, incidenteel tot meer substantiële bijstellingen. Jaarcijfers
Het persbericht over de tweede raming van de economische groei voor het eerste kwartaal 2007 zal additionele gegevens over het productie- en bestedingendeel van de jaarpublicatie Nationale rekeningen bevatten. In dat persbericht worden daarom twee extra tabellen opgenomen met enkele nieuwe jaarcijfers voor de jaren 2004 tot en met 2006. Kwartaalverdeling AWBZ-uitgaven
Daarnaast is het mogelijk dat in het hiervoor genoemde persbericht gewijzigde jaar-op-jaargroeicijfers voor de kwartalen van 2006 gepubliceerd worden. De verdeling van de zorguitgaven (met name de uitgaven die zijn gefinancierd via de AWBZ) over de kwartalen van 2006 wijkt af van voorgaande jaren. Er wordt nog onderzocht hoe dit op de meest juiste wijze in de Nationale rekeningen kan worden verwerkt.
Zorgstelsel
Op 1 januari 2006 is een nieuw zorgstelsel ingevoerd. In de Nationale rekeningen brengt dit een verschuiving met zich mee van consumptie door huishoudens naar consumptie door de overheid. De consumptie door huishoudens is hierdoor in 2006 veel lager, de consumptie door de overheid veel hoger dan een jaar eerder. Ook heeft bij de productie een overheveling CBS Persbericht PB07-025 pagina 2 van 4

plaatsgevonden van overheid naar verzekeringsinstellingen. In dit persbericht zijn de cijfers opgenomen waarin deze verschuivingen zijn verwerkt. Daarnaast zijn tussen haakjes de cijfers opgenomen waarin voor deze verschuiving is gecorrigeerd. Bij de beschrijving van ontwikkelingen is de tekst van het persbericht gebaseerd op de gecorrigeerde cijfers.

Bruto binnenlands product (volume)
% mld euro 8 115 6 113 4 111 2 109 0 107
-2 105 I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV 2002 2003 2004 2005 2006 %-mutatie t.o.v. dezelfde periode een jaar eerder (links) seizoengecorrigeerd, mld euro in prijzen 2000 (rechts) Bron: CBS.

Tabel 1: Bruto binnenlands product (marktprijzen) Waarde Volumeverandering t.o.v.
zelfde periode vorig jaar voorgaande periode 1) mld euro %
2004 489,9 2,0 . 2005 505,6 1,5 . 2006 527,9# 2,9 . 2004-I 119,9 1,3 1,1 II 124,4 1,8 0,2 III 118,1 2,3 0,5 IV 127,4 2,4 0,2 2005-I 122,5 0,4 -0,1 II 128,8 1,9 0,8# III 122,2 2,0 0,7 IV 132,2 1,9 0,7 2006-I 129,5 3,4 0,3 II 133,5 2,5 1,2 III 127,3 2,8 0,7 IV 137,5# 2,7 0,6 1) Gecorrigeerd voor seizoeninvloeden en werkdageffecten. #) Deze cijfers zijn bijgesteld, achtergrondinformatie staat in de technische toelichting. Bron: CBS.
CBS Persbericht PB07-025 pagina 3 van 4

Tabel 2: Goederen- en dienstentotalen
2005 2006# 2006 I 2) ) II 2) ) III 2) ) IV 2) # Volumemutaties in % t.o.v. een jaar eerder Consumptieve bestedingen 0,6 2,0 2,6 1,7 2,0 1,7 w.v. door huishoudens 0,7 -1,2 -1,0 -0,6 -1,3 -1,9 (2,4) (2,3) (3,3) (2,2) (2,0) door overheid 0,3 8,6 10,3 6,1 9,3 8,9 (1,2) (3,3) (-1,2) (1,7) (1,2) Investeringen in vaste activa 3,6 6,7 4,8 4,7 6,8 10,2 Veranderingen voorraden 1) -0,1 -0,3 0,7 -1,6 -0,6 0,4 Nationale bestedingen 0,9 2,8 3,2 2,3 3,0 2,8 Uitvoer goederen en diensten 5,5 7,4 8,8 7,0 6,0 7,9 Invoer goederen en diensten 5,1 7,9 9,2 7,2 6,6 8,6 Bruto binnenlands product 1,5 2,9 3,4 2,5 2,8 2,7 1) In procenten van het bbp in constante prijzen. 2) De getallen tussen haakjes zijn gecorrigeerd voor veranderingen in het zorgstelsel. #) Deze cijfers zijn bijgesteld, achtergrondinformatie staat in de technische toelichting. Bron: CBS.

Tabel 3: Toegevoegde waarde van producenten (bruto, basisprijzen) 2005 2006# 2006 I 1) II 1) III 1) IV 1) # Volumemutaties in % t.o.v. een jaar eerder Producenten van:
Goederen -0,4 1,6 4,2 1,1 0,2 0,8 Landbouw en visserij 1,1 -0,7 -1,7 1,0 -1,2 -0,7 Industrie en energie: -1,2 1,0 4,1 0,3 -0,7 0,0 w.o. Industrie 0,2 2,1 2,0 1,3 1,3 3,9 Bouwnijverheid 1,8 4,6 6,9 3,6 4,0 4,0 Commerciële diensten 3,0 4,5 3,2 5,3 4,9 4,6 (4,3) (3,0) (5,0) (4,7) (4,4) Handel, horeca en transport 2,5 4,9 5,1 5,8 4,6 4,2 Financiële en zakelijke diensten 3,4 4,2 1,6 4,8 5,1 5,0 (3,8) (1,3) (4,4) (4,8) (4,6) Niet-commerciële diensten 0,8 1,0 2,0 -1,2 1,6 1,7 (1,4) (2,4) (-0,7) (2,0) (2,2) 1) De getallen tussen haakjes zijn gecorrigeerd voor veranderingen in het zorgstelsel. #) Deze cijfers zijn bijgesteld, achtergrondinformatie staat in de technische toelichting. Bron: CBS.
CBS Persbericht PB07-025 pagina 4 van 4


---- --