Groen!
Brussel, 28 maart 2007
Armoederapport van vier jaar paars onvoldoende
Paars zorgde voor toenemende dualisering en verkilling
De armoede in ons land is de voorbije vier jaar toegenomen. De balans
van vier jaar paars armoedebeleid onder Verhofstadt II is negatief.
Ondanks een aantal maatregelen zijn we achteruitgegaan tussen 2003 en
vandaag. Dat is het geval op liefst 10 indicatoren:
- meer mensen moeten een beroep doen op het OCMW en het leefloon
(inclusief tewerkstellingsmaatregelen)
- de werkloosheid is gestegen na 4 jaar paars
- meer mensen moeten een beroep doen op voedselbanken
- de inkomensongelijkheid is toegenomen
- meer mensen met schulden via kredietopeningen
- wonen voor mensen met lage inkomens steeds meer onbetaalbaar
- energie-armoede en energieschulden groeien: steeds meer mensen
worden gedropt
- meer kinderen worden geboren in gezinnen in armoede
- de armoede verkleurt. In de steden vallen steeds meer armen buiten
iedere statistiek
- België verliest zijn plaats in de Europese kopgroep van landen met
een sterke sociale bescherming
Voor Groen! is de groeiende armoede in één van de rijkste landen ter
wereld onaanvaardbaar. Tegenover het falende armoedebeleid van paars
wil Groen! een actieplan voor de volgende legislatuur om onze
samenleving opnieuw meer solidair te maken.
Bijna 15 jaar na het Algemeen Verslag over de Armoede is het voor
Groen! de hoogste tijd voor een Algemene Aanpak van de Armoede. Groen!
schuift een urgentieprogramma voor een solidaire samenleving naar
voor, als antwoord op de oprukkende sociale verkilling onder
Verhofstadt II. Dit ecologische urgentieprogramma is opgebouwd rond
vijf krachtlijnen.
1. Moderniseer en versterk de sociale zekerheid
Groen! wil de rol van de sociale zekerheid in de sociale bescherming
én in de armoedebestrijding versterken. Dat kan door
de stilzwijgende erosie van uitkeringen te stoppen, ze welvaartsvast
te maken én de verloren welvaartsvastheid van de afgelopen jaren
geleidelijk in te halen. Speciale aandacht is nodig voor de
inkomenspositie van éénoudergezinnen, maar deze moet samengaan met een
algemene verhoging van de uitkeringen.
Groen! wil dat volgende legislatuur alle minimum-uitkeringen boven de
Europese armoedegrens uitkomen en eindelijk toelaten om een
menswaardig leven garanderen aan wie er beroep op moet doen. Dit
betekent bv. 821 euro per maand voor een alleenstaande (tegenover een
leefloon van 644,48 euro leefloon voor een alleenstaande vandaag). De
verhoging geldt niet enkel voor het leefloon, maar ook andere minimum
uitkeringen, ook in de werkloosheid.
2. Kiezen voor een meer gelijke samenleving
Groen! wil de groeiende dualisering tussen arm en rijk stoppen. Naast
een verhoging van de laagste uitkeringen en het minimumloon betekent
dat ook een meer rechtvaardige fiscaliteit die inkomsten uit arbeid en
uit vermogen opnieuw in evenwicht brengt en dus inkomens uit grote
vermogens zwaarder belast.
Groen! wil ook mechanismen die de voordelen van belastingaftrek
compenseren voor mensen met lage inkomens. De sterke groei van
allerhande fiscale aftrekposten vergroten immers de
inkomensongelijkheid: mensen met lage inkomens hebben het meeste nood
aan een financiële stimulans (bv. inzake huisvesting,
energiebesparing, kinderopvang, ), maar hebben er vandaag amper
voordeel bij. Dit betekent dat voor de laagste inkomenscategorieën het
systeem van fiscale aftrek vervangen wordt door het toekennen van een
gelijkwaardige premie.
Groen! wil een betere bescherming tegen overkreditering. Groen! wil
een aanpassing van de wetgeving die consumenten beter beschermt tegen
overkreditering en die de wildgroei aan kredietsystemen via
kredietopeningen beter reguleert. Tenslotte wil Groen! formules voor
sociaal krediet bevorderen.
3. Betaalbaar en kwalitatief wonen: maak dit grondrecht waar
Groen! wil wonen opnieuw betaalbaar maken met een maximumfactuur voor
huur, zodat huurders niet langer meer dan 30% van hun inkomen aan
huisvesting moeten besteden. Op federaal niveau wil Groen! een
aanpassing van de huurwet met de invoering van een systeem van
gereglementeerde huurprijzen in functie van de kwaliteit van de
woning. Dit willen we koppelen aan het invoeren van een huurtoelage op
Vlaams niveau. Op die manier is er garantie dat de toelage effectief
ten goede komt aan de huurder. Ook wil Groen! een betere regeling voor
de huurwaarborg voor mensen in armoede.
Groen! wil sociaal kwetsbaren de factuur van de mislukte
liberalisering van de energiemarkt niet laten betalen. Groen! wil dat
ook de commerciële energieleveranciers voor een lokale adviescommissie
moeten komen alvorens ze klanten mogen doorverwijzen naar de sociale
leveranciers.
Verder wil Groen! via energie-audits en investeringen de
energiefactuur van kwetsbare gezinnen prioritair doen dalen. Dit moet
gebeuren via verscherpte energiekwaliteitsnormen voor verhuurders.
Investeringen voor verbeterde isolatie zijn ook voor verhuurders
fiscaal aftrekbaar. Via huurtoelage en reglementering van de
huurprijzen kunnen prijsstijgingen worden opgevangen en blijft het
voor de huurder betaalbaar terwijl hun energierekening fors zal dalen.
4. Meer oog voor de snelle verkleuring van de armoede
Groen! wil meer middelen in de strijd tegen de verkleuring van de
armoede. De aanpak hiervan vraagt een sterker stedenbeleid, een
onderwijsbeleid dat meer oog heeft voor de groeiende diversiteit in de
steden en een arbeidsmarktbeleid dat mensen van andere etnische afkomt
meer kansen geeft door vorming op maat en bestrijding van
discriminatie.
Geef OCMWs voldoende slagkracht. Vandaag wentelen de federale en
Vlaamse regeringen te veel verantwoordelijkheden en bezuinigingen af
op de lokale OCMWs, zonder voldoende middelen. Voor het leefloon wil
Groen! dat de federale overheid tot 90% van de uitkering ten laste
neemt en zo de OCMWs en lokale besturen ruimte geeft voor een sterker
lokaal armoedebeleid.
Geef steden de middelen om armoede te bestrijden. De officiële armoede
is het hoogst in de steden. Omdat dit ook meer lokale inspanningen
vraagt, pleit Groen! voor een verdubbeling van de federale middelen
voor grootstedenbeleid.
5. Een sterker beleid vraagt meetbare doelstellingen en intensere
dialoog met de armen.
Groen! wil van het armoedebeleid een prioriteit maken met even
meetbare doelstellingen als de Maastrichtnormen, het
begrotingsevenwicht of de Lissabondoelstellingen rond werkgelegenheid.
De normen van het Nationaal Actieplan Sociale Insluiting vormen een
eerste aanzet. Deze moet de basis vormen van een jaarlijkse evaluatie,
op basis waarvan het beleid wordt bijgestuurd en versterkt. Groen!
kiest voor duidelijke maatschappelijke, politieke en budgettaire
keuzes, die als ambitie hebben de sociale grondrechten voor eenieder
in ons land te garanderen.
Tenslotte wil Groen! het federale armoedebeleid meer op dialoog met de
armen baseren. Dat vereist een sterkere ondersteuning voor een
federale dialoog en een grotere openheid van de beleidsmakers en een
grotere bereidheid tot fundamentele bijsturingen.
Om van een meer rechtvaardige samenleving en van armoedebestrijding
een prioriteit te maken, roept Groen! de andere partijen en alle
sociale organisaties op om samen te kiezen voor een Algemene Aanpak
van de Armoede in de volgende bestuursperiode.
Dirk Geldof, studiedienst Groen!, kandidaat voor de Kamer (2de plaats)
& OCMW-raadslid Antwerpen
Tinne Van der Straeten, ondervoorzitster, lijsttrekster voor de Kamer
Brussel
Johan Danen, lijsttrekker voor de Kamer Limburg