Ministerie van Landbouw,
Natuur en Voedselkwaliteit
Directie Natuur
Willem Witsenplein 6
Postadres: Postbus 20401
2500 EK 's-Gravenhage
Telefoon: 070 - 3786868
Fax: 070 - 3786100
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA 's-GRAVENHAGE
1 februari 2007 2060706850 DN. 2007/313 27 maart 2007
Muskusrattenbestrijding
Datum Kenmerk Paraaf: Vervolgblad
27 maart 2007 DN. 2007/313 2
uw brief van uw kenmerk ons kenmerk datum
onderwerp bijlagen
D i r e c t i e N a t u u r
Geachte Voorzitter,
Hierbij geef ik antwoord op de vragen van het lid Thieme (PvdD) over de bestrijding van
de muskusrat.
Vraag 1
Kent u het bericht 'Extra mankracht tegen de muskusrat'? 1)
Ja.
Vraag 2
Kent u het rapport 'Muskusrattenbestrijding in Nederland: een quick scan naar nut,
noodzaak en alternatieven'? 2)
Ja.
Vraag 3 en 4
Deelt u de conclusie van de opstellers van dit rapport dat - ondanks eerdere aanbevelingen
daartoe - geen systematische metingen zijn verricht naar het voorkomen van schaden en
aantallen van muskusratten, en dat daardoor de bestrijdingseffecten in onvoldoende mate
beoordeeld kunnen worden?
Bent u bereid de aanbeveling van deze onderzoekers over te nemen om een
(onafhankelijk) onderzoek in te stellen naar aantallen en schaden én een experimenteel
onderzoek in te stellen naar alternatieve bestrijdingsmethoden en strategieën?
Sinds 1986 is de uitvoering van de bestrijding van de muskusrat een taak en verantwoordelijkheid
van de provincies. In 1994 zijn ook de financiële middelen gedecentraliseerd.
De uitvoering wordt momenteel vormgegeven door provincies en waterschappen. De Unie
van Waterschappen en de provincies hebben zich verenigd in de Landelijke Coördinatiecommissie
Muskusrattenbestrijding en sinds 2005 bestaat ook de Bestuurlijke Commissie
Muskusrattenbestrijding.
In opdracht van de Landelijke Coördinatiecommissie Muskusrattenbestrijding heeft
Altrerra onderzoek gedaan naar de muskusrattenbestrijding en het rapport 'Muskusrattenbestrijding
in Nederland: een quick scan naar nut, noodzaak en alternatieven' geschreven,
waar u in uw vragen naar verwijst.
De Alterra-rapportage uit 2005 liet veel vragen onbeantwoord. Daarom is er een
onderzoeksprogramma opgezet voor 2006 en 2007. Dit programma bevat zeven
onderzoeken, te weten:
1. De gevolgen van graverij van muskusratten voor de veiligheid van waterkeringen;
2. De relatie tussen populatieontwikkeling en veiligheid van waterkeringen;
3. Economische schade;
4. Preventieve middelen;
5. Alternatieve vangststrategieën;
6. De effectiviteit van de huidige organisatievorm;
7. Vangmiddelen.
Het eerste onderzoek naar 'De gevolgen van graverij van muskusratten voor de veiligheid
van waterkeringen' en het zesde onderzoek naar 'De effectiviteit van de huidige
organisatievorm' is inmiddels afgerond:
· Het eerste onderzoek naar de schade van waterkeringen is gebaseerd op waarnemingen
van graverij bij het huidige regime van bestrijding. Het is denkbaar dat
graverij in waterkeringen omvangrijker wordt indien zich een hoge populatiedichtheid
ontwikkelt en mogelijk een tekort aan voedsel en/of leefruimte ontstaat.
De conclusie uit dit onderzoek is dat, met uitzondering van de zeekeringen, alle
typen waterkeringen in veiligheid afnemen als gevolg van het gegraaf van
muskusratten.
· De conclusie uit het zesde onderzoek is dat er knelpunten zijn in de huidige
organisatievorm. De onderzoekers geven een aantal aanbevelingen aan
bestuurders van provincies en waterschappen.
Binnenkort start de opdrachtverlening voor de onderzoeken naar economische schade als
gevolg van muskusratten, preventieve maatregelen en de onderzoeken naar alternatieve
vangststrategieën en de relatie tussen populatieontwikkeling en veiligheid van waterkeringen.
Of het onderzoek naar vangmiddelen wordt uitgevoerd hangt af van de
resultaten van het onderzoek dat de Europese Commissie heeft uitgezet naar humane
vangmethoden. Alle deelonderzoeken zullen eind 2007 afgerond zijn en de resultaten
worden dan aangeboden aan bestuurders van provincies en waterschappen.
Vraag 5
Kunt u aangeven welke bedragen in de afgelopen drie jaar zijn uitgegeven aan de
bestrijding van muskusratten en hoeveel muskusratten zijn gevangen?
Aantal gevangen muskusratten per jaar 403.000 335.500 245.000
Aantal minuten voordat één muskusrat gevangen wordt 77 95 125
Bron: Landelijke Coördinatiecommissie Muskusrattenbestrijding februari 2007
De kosten van de bestrijding van muskusratten bedragen circa 30 miljoen euro per jaar.
Door de muskusrattenbestrijding wordt schade aan waterkeringen in een vroeg stadium
gesignaleerd. Hierdoor is snelle actie mogelijk, waardoor echt gevaarlijke situaties
voorkomen worden. Wegens kostenefficiënte afwegingen besteden muskusrattenbestrijders
extra aandacht aan de kwetsbare waterkeringen.
Op dit moment wordt onderzocht hoeveel kosten worden bespaard door schade te
voorkomen, zie antwoord vraag 3 en 4.
Vraag 6
Vindt u het verantwoord dat jaarlijks tientallen miljoenen Euro's worden uitgegeven aan
een zeer dieronvriendelijke wijze van bestrijding, terwijl kennelijk adequaat wetenschappelijk
onderzoek naar nut en noodzaak ontbreekt?
Veiligheid en droge voeten zijn van wezenlijk belang in Nederland. De gegevens uit
bovenstaande tabel wijzen erop dat de muskusrattenbestrijding nut heeft. Uit de cijfers
blijkt namelijk dat het met dezelfde vangstmethode steeds langer duurt voordat één
muskusrat gevangen wordt. Dit wijst erop dat de muskusrattenpopulatie afneemt.
De noodzaak van de muskusrattenbestrijding blijkt uit het onderzoek naar 'De gevolgen
van graverij van muskusratten voor de veiligheid van waterkeringen'. De conclusie uit dit
onderzoek is dat, met uitzondering van de zeekeringen, alle typen waterkeringen in
veiligheid afnemen als gevolg van het gegraaf van muskusratten.
Zoals u in mijn vorige antwoorden kunt lezen wordt de huidige praktijk van de
muskusrattenbestrijding wetenschappelijk beoordeeld, waarbij ook aandacht wordt
besteed aan de mogelijke ontwikkeling van meer diervriendelijke bestrijdingsmethoden.
Vraag 7
Kunt u aangeven hoe u in dit kader de landelijke onbeschermdverklaring van de vos, één
van de belangrijkste predatoren van de muskusrat, ziet, waar de vos mogelijk een nuttige
rol zou kunnen spelen in het reguleren van de muskusrattenpopulatie?
De vos is niet onbeschermd verklaard, maar bestrijding is vrijgesteld in het kader van
schadebestrijding. De gunstige staat van instandhouding van de vos is niet in het geding,
waardoor deze soort zijn rol als predator in ecosystemen kan blijven vervullen.
Vraag 8
Bent u bereid opdracht te geven tot een grootscheeps wetenschappelijk onderzoek naar
nut en noodzaak van en alternatieven voor de huidige wijze van bestrijding van muskusratten?
Zo ja, op welke termijn? Zo neen, waarom niet?
Deze onderzoeken lopen al (zie antwoord op vraag 3 en 4).
DE MINISTER VAN LANDBOUW, NATUUR EN VOEDSELKWALITEIT,
G. Verburg
Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit