Herdenking van de vliegramp op Tenerife en de opening van het International
Tenerife Memorial
Toespraak | 27-03-2007 | Santa Cruz (Tenerife) | Camiel Eurlings,
minister van Verkeer en Waterstaat
Alleen de uitgesproken tekst geldt.
Dames en heren,
Vandaag precies dertig jaar geleden klonk er een harde klap op de
luchthaven Los Rodeos hier op Tenerife. Het was een klap die ons tot
op de dag van vandaag stil maakt. Het onvoorstelbare aantal van 583
mensen vond de dood. 583 mensen, weggerukt uit de kring van hun gezin,
hun familie, hun vrienden en hun gemeenschap. Daar zijn geen
gemakkelijke woorden voor. Laat staan dat er woorden zijn die de pijn
en het gemis kunnen wegnemen van u, die nu al dertig jaar met de
gevolgen van de ramp leeft. Het verdriet slijt misschien, maar
verdwijnt nooit. Of zoals de heer Groenewoud het laatst in een
interview zei: `De ramp is een wond, die nog altijd verzorging nodig
heeft.'
De herdenkingsdienst die destijds in Nederland werd gehouden, maakt
voor altijd deel uit van ons collectieve geheugen. Een vliegtuighangar
waar de kisten rijen dik stonden opgesteld. Sprekers die naar de
juiste woorden zochten, en ze maar met moeite vonden. En vooral: het
verdriet en de verbijstering op de gezichten van de achterblijvers.
Wie die hartverscheurende beelden heeft gezien, vergeet ze nooit meer.
Ik was toen zelf nog maar een paar jaar oud, maar zelfs bij mij staan
deze beelden op het netvlies gebrand. Vooral ook omdat ik me levendig
herinner hoe aangedaan mijn ouders waren.
Het indrukwekkende monument dat nu op de berg Mesa Mota is geplaatst,
staat er in de eerste plaats voor u. Het staat er om te gedenken,
herinneringen te delen en over grenzen heen troost te zoeken bij
elkaar. Dat is het allerbelangrijkste. Maar ik beschouw het monument
ook als een waarschuwing aan de mondiale luchtvaartwereld; de
waarschuwing dat veiligheid een permanente opdracht is. De kunstenaar
Ruud van de Wint noemt zijn schepping zelf een symbool van
oneindigheid. Ik schaar daar graag ook de plicht onder om ons oneindig
in te spannen voor een zo veilig mogelijke luchtvaart.
Na de ramp op Los Rodeos is er veel veranderd. Veiligheidsprocedures
werden aangescherpt en de technische eisen aan vliegtuigen
opgeschroefd. Maar het kan altijd beter en het moet altijd beter. Want
ook na 23 maart 1977 is de wereld nog regelmatig opgeschrikt door
luchtvaartrampen. In Nederland denken we daarbij meteen aan de El Al
boeing die zich op 4 oktober 1992 in een Amsterdams flatgebouw boorde.
Maar ik denk natuurlijk ook aan 11 september 2001, de dag dat de
wereld de adem inhield toen vliegtuigen werden ingezet als
terroristisch wapen. En nog onlangs verongelukten in Indonesië 21
mensen met een toestel van Garuda. Het zijn ongelijksoortige
gebeurtenissen die ik noem, maar ze hebben één ding gemeen: de prijs
van vele onschuldige mensenlevens. Wij kunnen en mogen daar niet in
berusten. Luchtvaartveiligheid is geen zaak van compromissen en mag
dat ook nooit worden.
Dames en heren, ik ben me er ten diepste van bewust dat nieuwe rampen
niet alleen nieuwe wonden slaan, maar ook oude wonden openrijten.
Wonden die - in de woorden van de heer Groenewoud - onderhoud nodig
hebben. Daarvoor zijn wij hier vandaag bij elkaar. Daarom moest het
Tenerife Memorial er ook komen, als een plek van stilte en bemoediging
Vandaag betuigen wij ons respect aan de 583 slachtoffers. Vandaag
zoeken wij steun bij elkaar. Ieder doet dat vanuit zijn eigen
perspectief en met zijn eigen persoonlijke herinneringen. Maar ik ben
er van overtuigd dat samen herdenken helpt; niet om te vergeten, want
dat mogen we niet laten gebeuren, maar wel om het verdriet te
verwerken. Ik wens u daarbij alle kracht toe.
Dank u wel.
Ministerie van Verkeer en Waterstaat