Wekelijkse nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health van het Julius Centrum, Utrecht
80% VAN AMERIKAANSE 65 PLUSSERS HEEFT CHRONISCHE AANDOENING
Tachtig procent van de oudere Amerikanen lijdt aan hart- en vaatziekten, diabetes of een andere chronische ziekte. De helft van de senioren lijdt aan twee chronische aandoeningen. Dat komt omdat de 65 plussers te weinig bewegen en te weinig fruit en groenten eten. Gunstig is dat slechts 9% van de ouderen rookt. Maar de preventie van heupfracturen onder vrouwen en van slechte gebitten is te gering. California, waar Kaiser Permanente werkt, is één van de vijf staten met de minste chronische aandoeningen per 65-plusser. Al deze gegevens zijn afkomstig uit het rapport The State of Aging and health in America 2007, dat op 8 maart uitkwam. De US Centers for disease Control and prevention (CDC), vergelijkbaar met het Nederlandse RIVM, brachten het rapport uit. De Amerikaanse expert en geriater Mike Steinman merkt bij het rapport op, dat Amerikaanse artsen te weinig dieet en lichaamsbeweging aan de orde stellen tijdens de spreekuren. Hij stelt voor dat artsen voor een deel worden betaald op grond van de scores die hun patiënten halen voor lichaamsbeweging en gezonde voeding. Maar zegt hij, de samenleving moet dan wel helpen om meer lichaamsbeweging mogelijk te maken. Wil je het CDC rapport lezen? Surf naar
GEZONDHEIDSOVERLEG KAN SPANNINGEN IN EEN VOLKSWIJK VERMINDEREN
Als alle eerstelijnswerkers samen met de jeugdgezondheidszorg regelmatig bijeenkomen in een volkswijk zoals Ondiep om te overleggen over kwaliteit van leven en volksgezondheid van bewoners, zijn gerichte interventies mogelijk. Die kunnen spanningen in zo'n wijk verminderen. Deze suggestie kwam naar voren in een debat over gezondheidszorg en de WMO, dat de Academie Gezondheidszorg Utrecht (AGUtrecht) organiseerde op 16 maart voor 300 studenten. Deze volgen allemaal een opleiding voor nieuwe beroepen zoals Advanced Nurse Practitioner, Physician's Assistant en Verpleegwetenschapper. Ondergetekende hield een voordracht over de toekomst van de zorg aan mensen met een chronische aandoening in Nederland. Ik pleitte voor een disease management model zoals van Kaiser Permanente. In het debat met de zaal waaraan ook AGIS medisch adviseur Herman Flens deelnam, kwam het punt over Ondiep aan de orde. Projectleider Zorg bij NIZW opvolger Vilans kaartte het punt aan. Een niet-Utrechtse jeugdverpleegkundige deed de suggestie waarmee forum en zaal met applaus instemde. De bijeenkomst stond onder de inspirerende leiding van lector dr. Marieke Schuurmans. Wil je meer weten over de Academie Gezondheidszorg Utrecht? Surf dan naar
PATIËNTENORGANISATIES STELLEN MANDATERING BIJ INDICATIESTELLING TER DISCUSSIE
Sinds een aantal jaren laten Rio's en later het CIZ een aantal indicaties over aan aanbieders.Dat gebeurt via zogeheten Standaard Indicatie Procedures ofwel SIP's. Er bestaat zelfs het werkwoord sippen. Vertegenwoordigers van landelijke patiëntenorganisaties en regionale koepels stellen vraagtekens bij deze zogeheten mandatering. Zij doen dat in een kwalitatief onderzoek dat Conny Bellemakers, Marja Kieft, Olga Visser en ondergetekende uitvoerden in het najaar van 2006. Respondenten hadden grote bestuurlijke en persoonlijke ervaring met indicatiestelling. Zij vragen zich af of die mandatering niet leidt tot aanbodgerichte indicatiestelling en tot indiceren van hoger zorgvolumen dan nodig. Tijdens het congres over recente ontwikkelingen in de indicatiestelling hield Olga Visser een inleiding over deze studie. Wil je Vissers voordracht beluisteren via webcasting of wil je het genoemde rapport lezen? Surf dan naar
TRANSFERPUNTENFILM UITGEBRACHT DOOR TERGOOI ZIEKENHUIZEN IN HILVERSUM
Vier casussen komen aan de orde in de film NAZORG die de Tergooi ziekenhuizen uitbrachten ter gelegenheid van het tienjarig bestaan van het 21 personen tellende transferpunt. De casusen zijn 1. een oudere patiënte die naar een verpleeghuis moet omdat haar eveneens bejaarde man haar niet meer thuis wil en slaat 2. een terminale patiënt die acuut naar huis gaat 3. een patiënte die geen zorg denkt nodig te hebben, maar zich uiteindelijk laat overtuigen van de noodzaak ervan en 4. een patiënt met tal van fracturen die met een hoog/laagbed naar huis gaat. De film is opgenomen met veel ernst, veel humor en met mooie beelden. De casussen waren komen uit de praktijk en zijn nagespeeld door acterende eigen Tergooi medewerkers. De film is uitstekend geschikt voor onderwijs aan medische en andere studenten, voor transferpuntmedewerkers die zich moeten inwerken, voor cliënten, voor Wmo beleidsmedewerkers en voor alle anderen die niet weten wat transferpunten doen. Je kunt de film via webcasting bekijken op
OOK TWENTE VOERT OVERLEG OVER TRANSFERPUNTEN EN DE WMO
De Twentse ziekenhuizen, gemeenten en het CIZ aldaar voeren overleg over de nazorg aan ziekenhuispatiënten met behoeften aan huishoudelijke hulp (HH). De overdracht van de HH uit de Awbz naar de Wmo mag ook in Twente niet leiden tot ligduurverlenging. Daarom hanteren sommige Twentse gemeenten de regel dat elke aanvraag uit een ziekenhuis een spoedaanvraag voor de Wmo betekent. Deze informatie kwam naar voren tijdens de laatste van een serie gastcolleges van ondergetekende op 12 maart in het Medisch Spectrum Twente. Afgesproken werd dat de drie groepen betrokkenen gaan standaardiseren. De Twentse ziekenhuizen gaan hun werkwijze onderling standaardiseren 2. Het Ciz gaat bij alle ziekenhuizen op dezelfde wijze de mandatering inrichten 3. De Twentse gemeenten gaan dezelfde definties voor HH en dezelfde formulieren gebruiken. Wat ondergetekende opviel tijdens alle zeven gastcolleges, was ten eerste de grote bereidheid tussen gemeenten en ziekenhuizen om samen te werken. Ten tweede blijken alle betrokkenen verschillende definities te hanteren voor huishoudelijke zorg. Daardoor wordt vaak de verkeerde zorg uiteindelijk geleverd, bv alfahulp in plaats van en kracht die de regie over het huishouden kan overnemen. De aloude economische wet dat concurrentie alleen werkt als volkomen transparantie bestaat bij vragers en aanbieder over het te leveren product gaat ook in Twente op. Wil je weten wat mijn gastcollege inhield? Surf dan naar
18 EEUWSE ZIEKENHUISREGENTEN EN ZIEKEN ETEN SAMEN OP 25 MAART
Op 25 maart 2007 start de openbare voorbereiding van het Festival Gezondheid!, dat dit jaar op 8,9 en 10 juni plaats vindt. Dit jaar staat de gezondheid van ouderen centraal in tal van toneelstukken, entre-acts en andere voorstellingen. Op 25 maart, 1700 -2100 uur zal het festival een theatrale voorstelling presenteren, vrij naar een 18e eeuwse Utrechtse regenten en patiënten maaltijd. Uitgaande van dit menu serveren we een kleine maaltijd met als hoofdgerecht pekelvlees met knolraap voor de zieken en wildragout met exclusieve wijnen voor de regenten. Wil je ook mee-eten/ Als regent of als zieke? Mail dan naar
BEDRIJFSARTSEN, SPORTARTSEN EN MILITAIRE ARTSEN BIJEEN OP 26 MAART
Op 26 maart, 1600 - 2000 uur vindt de vierde conferentie plaats voor bedrijfs-, sport- en militaire artsen die co-schappen verlenen aan Utrechtse studenten geneeskunde. Aan de orde is de vraag voldoet ons Public health onderwijs aan de behoefte van het werkveld van de drie genoemde medische beroepen. Verder worden ervaringen uitgewisseld tussen de co-schapverleners. Na een aantrekkelijke maaltijd houdt ondergetekende een after dinner speech over onderzoeksmogelijkheden en stage-opdrachten. Coördinator Onderwijs Public Health Reiner Haneveld en ondergetekende nodigen jou van harte uit voor deze vierde Van Geuns Conferentie in het Matthias van Geunsgebouw, Restaurant en Zalencentrum Bologna, zaal 0.02, begane grond, Bolognalaan 2, De Uithof, Utrecht. Ben je nog geen co-schapverlener? Wil je dat wel worden? Kom dan gewoon ook. Mail van te voren naar assistent onderwijs coördinator Marijke van Straaten op
CONGRES LEF EN LIEFDE IN DE ZORG VINDT PLAATS OP 23 MAART TE ROTTERDAM
Hoe kunnen verpleegkundigen, verzorgenden, (para)medici en leidinggevenden in de zorgsector nieuwe impulsen geven aan de kwaliteit en organisatie van de zorg? Daarover gaat dit congres: met lef en liefde werken aan vernieuwing van de werkvloer. Er is een afwisselend programma van topsprekers, interactieve workshops en presentaties van inspirerende praktijkvoorbeelden en recente onderzoeksuitkomsten. Het congres wordt georganiseerd door ZorgPodium (Erasmus Universiteit Rotterdam en Universiteit van Tilburg). Meer informatie tref je aan op:
DISEASE MANAGEMENT- EN ZORGPROGRAMMA'S GGZ STAAN CENTRAAL OP 12 JUNI
Het Trimbos Instituut en het Julius Centrum organiseren met steun van GGz Nederland op 12 juni een congres onder de titel Van Zorgprogrammering naar Disease management in de Geestelijke Gezondheidszorg (GGz). Het congres staat onder leiding van GGz Nederland voorzitter Andreé van Es. Trimbos Instituut directeur Jan Walburg en ondergetekende houden voordrachten over achtergronden en theorie van Disease mananagement. Daarna volgen vijf goede voorbeelden van Zorgprogramma's, te weten over stemmingsstoornissen (Amsterdam), Angststoornissen (Almere), Dubbele diagnose (Noord Holland), schizofrenie (Utrecht) en ouderen GGz, het organisch psychosyndroom (Oost Brabant). De aanleiding van het congres vormen de uitkomsten van een vragenlijst onderzoek dat beide genoemde instituten hielden onder 180 leidinggevenden van zorgprogramma's bij 127 instellingen. Student Jetty Thiessen en onderzoekers drs. Adri Peters en drs. Henk Verburg verzamelden beschrijvingen van veertig verschillende zorgprogramma's en vele meningen daarover. Wil een zorgprogramma zich ontwikkelen tot een disease management programma, dan moeten drie dingen gebeuren: 1. de eerstelijn krijgt een grote rol in het programma, 2. er worden vroegtijdige preventieve interventies aangeboden en 3. nazorg is gestructureerd aanwezig. Vele zorgprogramma's in de GGz werken aan het realiseren van deze drie punten. Op het congres trachten we niet alleen feitelijke kennis over te dragen over de genoemde voordrachten en het onderzoek. Ook willen wij dat deelnemers van elkaar leren hoe die drie punten te realiseren zijn. Bovendien bezint de nieuwe regering zich op nieuw GGz beleid. Wellicht kan het stimuleren van disease management programma's per patiëntengroep hoog op de agenda komen. Wil je aan het congres deelnemen? Surf naar
VOORAANMELDING GEOPEND VOOR CONGRES INNOVATIES EERSTELIJN OP 9 NOVEMBER 2007
Ben je benieuwd naar de meest recente ontwikkelingen in de eerstelijn? En naar wat bijvoorbeeld de gevolgen zijn voor hoe jij je organisatie inricht en financiert? Maar ook wat zal helpen om hier in de praktijk meer profijt van te hebben? Zet dan alvast 9 november 2007 van 9.00 tot 16.00 uur in je agenda! Deze dag organiseren het Julius Centrum en de utrechtse Regionale Ondersteuningstructuur (ROS) voor de eerstelijn Raedelijn het congres Recente ontwikkelingen in de organisatie van de eerstelijn. Na de twee plenaire lezingen (van Rob van Damme, directeur van de Leidsche Rijn Gezondheidscentra, en van ondergetekende) volgen vier presentaties van recente innovaties in de eerstelijn, voorgeselecteerd door een deskundige jury, en één voorbeeld dat via het Open Podium binnenkomt. De eerste vier projecten hebben de volgende thema's: E-health, Gezondheidsbevordering, eerstelijns GGZ, arbocuratieve samenwerking. Het vijfde project is dus open en kan van alles inhouden. Uit de vijf voorbeelden wordt, zowel door de jury als door het publiek, een winnaar gekozen. Hierover wordt gediscussieerd met zowel jury als publiek.Heb je een innovatief eerstelijnsproject dat niet gemist mag worden tijdens dit congres? Stuur je projectbeschrijving dan vóór 25 april in. De vakjury zal uit alle ingezonden projecten één presentatie per thema kiezen. Wil jij je aanmelden met jouw project? Surf dan naar
TIJDELIJK WERK IN HARDERWIJK EN HET GOOI VAN 19 - 26 APRIL BIJ MEETWEKEN SPOEDZORG
Van 19 april tot en met 26 april 2007wordt in verschillende regio's de Meetweek Spoedzorg gehouden. Voor de Meetweek Gooi& Vechtstreek en Harderwijk zijn we op zoek naar tijdelijke krachten bijvoorbeeld werkstudenten die gedurende deze meetweek data willen verzamelen. De werkzaamheden bestaan uit het registreren van verschillende tijden van de patiënten die de huisartsenpost in Blaricum of Harderwijk bezoeken. Respect voor privacy is hierbij een vereiste. De werktijden vallen buiten kantooruren, zoals de avonden doordeweeks en de dagen en avonden in het betreffende weekend. Je ontvangt 10 euro per uur. Ook later, in de maanden mei en juni, kunnen deze krachten werk voor ons verrichten bij het invoeren van de data in computerbestanden. Welke nieuwsbrieflezer kent in de familie- en kenniskring personen die een paar dagen wil bijverdienen? Ben je student en wil jezelf wel bijverdienen? Neem contact op met onderzoeker drs. Lidia van Veenendaal op
NSPOH ZOEKT TWEE OPLEIDERS/ADVISEURS PUBLIC HEALTH
De Netherlands School of Public and Occupational Health (NSPOH) zoekt twee opleiders/adviseurs voor 1. het postacademisch onderwijs en 2. de opleiding Arts en Maatschappij. Wil je solliciteren? De functie omschrijvingen tref je aan op
VERANTWOORDING Hierbij ontving je de wekelijkse Nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health. Wil je meer weten over een bericht? Neem dan contact op. Wil je delen van de nieuwsbrief verspreiden onder collega's, doe dat. Je collega's kunnen zich ook aanmelden voor rechtstreekse toezending. Je meldt je aan en af door een mail te sturen naar
De nieuwsbrief is gericht aan een aantal relaties van de Disciplinegroep: collega's binnen en buiten het Julius Centrum, pao- en keuzeblok studenten, gastdocenten, stage-verleners aan co assistenten Sociale Geneeskunde, onderzoeksrelaties, subsidiënten en overigen die geïnteresseerd zijn in Utrechts Volksgezondheids onderwijs en in onderzoek naar zorginnovaties, ketenzorg en transmurale zorg. De Nieuwsbrief verschijnt wekelijks op zondag of maandag. Eerdere edities tref je aan vanaf nr 65 op de internetsite
Heb je belangstelling voor nieuws over ketenzorg en zorginnovaties in het buitenland? Surf dan naar de website van het international Network of integrated Care:
Opsteller van deze nieuwsbrief is:
Guus Schrijvers
Hoogleraar Public health in het bijzonder Structuur en functioneren van de
Gezondheidszorg
Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen
en Eerstelijnsgeneeskunde
Universitair Medisch Centrum Utrecht
email: a.j.p.schrijvers@umcutrecht.nl
tel 030 250 9359
PH Nieuwsbrief 251.10