Universiteit van Tilburg 1 maart 2007
Machtsmisbruik uitbannen door rechtsstaatgedachte
Promotie juriste Caroline Raat
Maatschappelijke organisaties zoals woningcorporaties hebben macht. Om
te voorkomen dat zij hun macht willekeurig gebruiken, zou binnen deze
organisaties de rechtsstaatgedachte moeten worden bevorderd, stelt
Caroline Raat. Zij promoveert op vrijdag 16 maart 2007 in Tilburg op
het proefschrift 'Mensen met Macht'.
"Ook in het dorp stond het comité niet goed bekend.
Er werd volgens de inwoners aan vriendjespolitiek
gedaan en er werd gediscrimineerd.
Of alle huizen werden juist aan asielzoekers toegewezen.
En als je maar flink zielig deed, kreeg je wel een
urgentieverklaring."
Het proefschrift van juriste en bestuurswetenschapper Caroline Raat
start met een eigen observatie van macht: de woonruimteverdeling door
het comité huisvesting in G. Het illustreert dat maatschappelijke
organisaties zoals woningcorporaties en ziekenhuizen macht hebben. De
klant is afhankelijk en heeft niet de mogelijkheid om eisen te
stellen, laat staan af te zien van zorg, onderwijs of een huis. Raat
verdiepte zich in het onderwerp 'mensen met macht' via
diepte-interviews met verhuurmedewerkers van twee middelgrote
woningcorporaties en koppelde haar bevindingen aan juridische,
sociologische en filosofische literatuur.
In haar proefschrift verdedigt de juriste en bestuurswetenschapper de
stelling dat de rechtsstaatgedachte op alle machtige maatschappelijke
organisaties van toepassing zou moeten zijn om willekeurige
machtsuitoefening tegen te gaan. Voor maatschappelijke instellingen
geldt deze - juridisch gesproken - namelijk niet (dit in tegenstelling
tot de overheid zelf). Wel zijn maatschappelijke organisaties gebonden
aan het burgerlijk recht, dat echter vooral uitgaat van de gelijkheid
van partijen, terwijl in praktijk de cliënt afhankelijk is.
Rechtsstatelijkheid ziet Raat als een goede karaktereigenschap voor
machtige organisaties - een organisatiedeugd. Het ontwikkelen van deze
deugd kan een bijdrage leveren aan verbetering van het gedrag van
organisaties en hun medewerkers.
Klokkenluiden
In het proefschrift gaat Raat ook in op privatisering,
organisatiecultuur, integriteit en klokkenluiden. Inmiddels hebben
veel maatschappelijke organisaties een klokkenluiderregeling
ingevoerd. Constateert een medewerker misstanden dan kan hij die
volgens een procedure melden binnen de organisatie. Doet de medewerker
dit, dan is hij of zij juridisch gezien beschermd, maar feitelijk niet
altijd. Raat stelt daarom dat een dergelijke regeling juist een
hinderpaal kan zijn om misstanden effectief te bestrijden en verdedigt
het standpunt dat 'lekken' onder bepaalde omstandigheden is
geoorloofd; namelijk wanneer dit de enige manier is om ernstig
machtsmisbruik te voorkomen.
Mr.drs. C. (Caroline) Raat (1969, Koedijk) studeerde Nederlands recht
en Bestuurswetenschappen in Leiden. Sindsdien werkte ze bij diverse
overheden. Van 1996-2002 was ze promovendus aan de Universiteit van
Tilburg bij het NWO PIONIER - programma 'Het belang van idealen in
recht, moraal en politiek'. Sinds 2006 is Raat is zelfstandig
ondernemer, gespecialiseerd in kwaliteitszorg en integriteitkwesties.
Haar bedrijf heet Ratio Recht Juridisch Advies en
Organisatieonderzoek.
Noot voor de pers
De promotiezitting van Caroline Raat vindt plaats op vrijdag 16 maart
2007 in de Aula van de Universiteit van Tilburg, Warandelaan 2. De
zitting start om 16.00 uur. Promotoren zijn prof.dr. P.C.M. van Seters
en prof.dr. W.J. Witteveen. Haar proefschrift Mensen met macht.
Rechtstatelijkheid als organisatiedeugd voor maatschappelijke
organisaties. (ISBN-13: 978-90-5454-226-1) verschijnt bij Boom
Uitgevers in de Schoordijkreeks. Voor journalisten is een exemplaar
van het proefschrift beschikbaar via de Afdeling Voorlichting &
Externe Betrekkingen, tel: 013 - 466 2000, e-mail:
persberichtuvt@uvt.nl. Caroline Raat is bereikbaar via tel: 06 -
49897981, email: contact@rechtenraat.nl, web: www.ratio-recht.nl.
Persberichten van de UvT vindt u op www.uvt.nl/persberichten/.
UvT Persbericht
Universiteit van Tilburg