abcdefgh
Aan
de voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Binnenhof 4
2513 AA DEN HAAG
Contactpersoon Doorkiesnummer
- -
Datum Bijlage(n)
13 maart 2007 -
Ons kenmerk Uw kenmerk
DGP/WV/U.07.00190 -
Onderwerp
Standpunt A4 Steenbergen
Geachte voorzitter,
Overeenkomstig het bepaalde in de artikelen 9 en 11, eerste lid van de Tracéwet
informeer ik u hierbij mede namens mijn ambtsgenoot van Volkshuisvesting,
Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer (VROM) over het standpunt inzake de A4 ter
hoogte van Steenbergen, naar aanleiding van het aanvullend milieueffectrapport
(MER) voor dit deel. Dit weggedeelte is de ontbrekende schakel van de A4 als
autosnelweg tussen Dinteloord en Bergen op Zoom. In groter verband is het een
ontbrekende schakel in de A4 Amsterdam Rotterdam Antwerpen.
Postadres Postbus 20901, 2500 EX Den Haag Telefoon 070 351 61 71
Bezoekadres Plesmanweg 1-6, 2597 JG Den Haag Fax 070 351 78 95
bereikbaar met tram 9 (station hs en cs) en bus 22 (station cs)
DGP/WV/U.07.00190
2
DGP/WV/U.07.00190
Standpunt
Op basis van de informatie uit het aanvullend MER, de ontvangen adviezen en
inspraakreacties en afweging van alle belangen kom ik tot het volgende standpunt:
- De A4 wordt aangelegd volgens de westvariant uit het aanvullend MER
- Het wegtracé sluit, aan de noordzijde ter hoogte van de Steenbergsche Vliet
en aan de zuidzijde bij Klutsdorp, aan op het onherroepelijk deel van het
Tracébesluit A4 Dinteloord Bergen op Zoom van 9 september 1998.
- De weg is alleen toegankelijk voor (vracht)autoverkeer
- De ontwerpsnelheid is 120 km/uur
- De weg heeft 2 x 2 rijstroken
- Aansluiting op het onderliggend wegennet vindt plaats op de Zeelandweg-
oost (N257)
- Ongelijkvloerse kruisingen met het onderliggend wegennet vinden plaats met
de Dinteloordse weg, de Westhavendijk en de Zeelandweg-oost. Ter plaatse
van de Oosthavendijk wordt een kruising voor landbouwverkeer aangelegd als
dit noodzakelijk blijkt voor perceelsontsluiting.
- Bij de Westlandse Langeweg wordt een ongelijkvloerse kruising over de A4
aangelegd voor langzaam verkeer (fietsers en landbouwvoertuigen) en bij de
Steenbergseweg wordt in principe een brug over de A4 aangelegd voor
voetgangers en fietsers.
- De kruising met de Steenbergsche haven vindt in principe plaats met behulp
van een brug met een doorvaarthoogte van 6 meter. Indien financiering door
de regio van een aquaduct mogelijk is zal dit onderdeel uit kunnen gaan
maken van het ontwerp-tracébesluit. Het initiatief hiervoor ligt bij de
gemeente Steenbergen.
- De landschappelijke inpassing van de weg zal worden afgestemd op een
ecologische verbinding ten oosten van de A4 van de Steenbergsche haven tot
de centrale watergang in de Aanwas- of St. Omcommerpolder. De zone zal
door het waterschap de Brabantse Delta en de gemeente Steenbergen worden
gerealiseerd.
- In het ontwerp-tracébesluit wordt aangegeven op welke manier aan de
vigerende regelgeving voor luchtkwaliteit zal worden voldaan.
- De N259 zal door de gemeente worden afgewaardeerd en zo nodig worden
heringericht.
- Waar noodzakelijk zullen maatregelen worden getroffen om het aantal
woningen dat boven de geluidsnorm van de Wet geluidhinder uitkomt te
minimaliseren.
In het ontwerp-tracébesluit wordt aandacht besteed aan nader te maken afspraken
met de gemeente en de provincie over de toekomstige functie en beheersituatie van
de diverse aansluitende wegen, alsmede de N259. Uitgangspunt is daarbij dat de
stroomfunctie van de N259 komt te vervallen.
---
DGP/WV/U.07.00190
Toelichting
1. Inleiding
De A4 is onderdeel van het hoofdwegennet. De omlegging Steenbergen is onderdeel
van de verbinding Dinteloord Bergen op Zoom en doorloopt de procedure van de
Tracéwet, waarin de procedure voor de milieueffectrapportage is geïntegreerd. De
Tracéwetprocedure voor de verbinding Dinteloord- Bergen op Zoom is in 1992 gestart
en heeft in 1995 geresulteerd in een Trajectnota/MER. In 1998 is het Tracébesluit A4
Dinteloord Bergen op Zoom vastgesteld voor de aanleg van een autosnelweg
oostelijk van Halsteren, Steenbergen en Dinteloord. Het tracégedeelte Steenbergen is
bij uitspraak van 22 januari 2001 door de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad
van State vernietigd. In het kader van de procedure tot reparatie van het tracébesluit
A4 Dinteloord - Bergen op Zoom is voor de resterende varianten (oostelijk en westelijk
van Steenbergen) een aanvullend MER opgesteld, ten aanzien waarvan een ieder in de
gelegenheid is gesteld zijn of haar zienswijze te geven. Tevens is dit aanvullend MER
voor advies aangeboden aan de wettelijke adviseurs en betrokken bestuursorganen,
waaronder de gemeenten Bergen op Zoom en Steenbergen, de provincie Noord-
Brabant, het waterschap de Brabantse Delta en de Commissie voor de
Milieueffectrapportage.
2. Probleemanalyse
Tussen Dinteloord en Bergen op Zoom ontbreekt een schakel in de A4. De
vervangende weg, de N259, is onvoldoende ingericht om het groeiende verkeer op
termijn goed te kunnen afwikkelen. Bovendien wordt door het ontbreken van een
schakel in de A4 de A16 zwaarder belast dan nodig en gewenst.
De argumentatie voor aanleg van de omleiding Steenbergen is dan ook hier van
afgeleid: de verkeersgerelateerde probleemstelling (verkeersveiligheid, woon- en
leefmilieu) voor de A4 Steenbergen ligt in het verlengde van de probleemstelling die
aanleiding was voor de Trajectnota A4/A16 Dinteloord Bergen op Zoom uit 1995.
Dit houdt in dat de vormgeving van de huidige weg niet voldoet aan de landelijke
normen voor een hoofdtransportas. Daarnaast is de verwachte verkeersgroei op de
A4-route van dien aard dat verkeers- en verkeersgerelateerde problemen
(verkeersveiligheid, woon- en leefmilieu) ontstaan of erger worden. De problemen
worden versterkt als gevolg van de uitvoering van het (reeds onherroepelijke)
tracédeel Halsteren. Zonder maatregelen zal de reistijdvertraging verder toenemen,
met als gevolg grotere economische verliezen. Met name bij kruispunten en in de
nabijheid van woonkernen ontstaat extra overlast in de vorm van geluidhinder,
barrièrewerking, verkeersonveiligheid en visuele hinder.
Zoals eerder aangegeven heeft de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State
zich uitgesproken over het tracébesluit A4 Dinteloord Bergen op Zoom. Hierbij heeft
de rechter bevestigd dat de noodzaak van aanleg van een autosnelweg tussen
Dinteloord en Bergen op Zoom voldoende vaststaat. Het zuidelijk alsmede het
noordelijk gedeelte van dit tracébesluit heeft de rechter dan ook in stand gelaten.
Voor het tracégedeelte ter hoogte van Steenbergen diende een nadere afweging
tussen de oostelijke en westelijke variant plaats te vinden.
---
DGP/WV/U.07.00190
Randvoorwaarde voor dit standpunt is dan ook dat de niet vernietigde, onherroepelijk
geworden tracédelen bij Dinteloord in het noorden en bij Klutsdorp/Halsteren in het
zuiden met elkaar verbonden worden, waardoor een volwaardige
autosnelwegverbinding beschikbaar komt tussen Dinteloord en Bergen op Zoom.
3. Onderzochte varianten
In het aanvullend MER zijn de volgende varianten beschreven en vergeleken:
· De Referentievariant gaat er van uit dat de definitief vastgestelde delen van
het Tracébesluit A4 Dinteloord Bergen op Zoom uitgevoerd zijn. Dat houdt
in dat een autosnelweg aanwezig is van Rotterdam (Vaanplein) tot Antwerpen
met een onderbreking bij Steenbergen.
· De oostvariant verbindt de tracédelen Dinteloord en Halsteren/Klutsdorp via
de oostzijde van Steenbergen. De A4 bestaat uit 2x2 rijstroken met een
ontwerpsnelheid van 120 km/uur. De huidige verbinding (N259) blijft
gehandhaafd als parallelverbinding voor de ontsluiting van de woonwijken aan
de oostzijde van Steenbergen. Er is een aansluiting van de A4 voorzien bij de
Franseweg. Hierop sluiten zowel de huidige als de vervangende Franseweg
aan. De vervangende Franseweg (2x1 rijstrook) maakt deel uit van de variant
en zorgt voor afwikkeling van het verkeer richting Zeeland, ter ontlasting van
de kom van Steenbergen.
· De westvariant verbindt de tracédelen Dinteloord en Halsteren/Klutsdorp via
de westzijde van Steenbergen. De A4 bestaat uit 2x2 rijstroken met een
ontwerpsnelheid van 120 km/uur. De kruising met de Steenbergsche Haven
wordt vormgegeven als brug. Er is een aansluiting op de A4 voorzien aan de
westzijde van Steenbergen bij de Zeelandweg-oost. De huidige verbinding
(N259) blijft gehandhaafd voor de ontsluiting van de woonwijken aan de
oostzijde van Steenbergen.
· Het meest milieuvriendelijk alternatief (MMA) is in het aanvullend MER
ontwikkeld door de westvariant aan te vullen met 3 ecologische verbindingen,
een fietsbrug bij Klutsdorp en een geluidarm wegdek op de Franseweg.
4. Inspraak, toetsing en advisering
Advies Commissie MER
De Commissie is van oordeel dat in het aanvullend MER de essentiële informatie
aanwezig is. Uit het aanvullend MER blijkt dat het alternatief West gunstiger scoort
dan het alternatief Oost, waarbij de verschillen tussen Oost en West klein zijn. Het
alternatief West is daarom volgens de Commissie ook terecht gekozen als basis voor
het MMA.
De Commissie adviseert om de afweging tussen een brug en een aquaduct voor de
Steenbergsche haven als mogelijke uitvoeringsvariant, nader te onderzoeken.
Tenslotte doet de Commissie aanbevelingen voor het vervolg van de procedure aan te
geven wat de effecten op het gebied van verkeer en luchtkwaliteit buiten de A4 zijn,
met name voor de A16.
---
DGP/WV/U.07.00190
Adviezen gemeente, waterschap en provincie
De gemeente Steenbergen spreekt haar voorkeur uit voor de westvariant met
aquaduct. De gemeente Bergen op Zoom, provincie Noord-Brabant en Waterschap
Brabantse Delta spreken geen voorkeur uit.
Inspraakreacties en overige adviezen In een deel van de inspraakreacties wordt gepleit
voor onderzoek naar nieuwe alternatieven oostelijker of westelijker van de
onderzochte alternatieven.
In veel reacties wordt gevraagd om aanpassingen aan de westvariant die ten goede
komen aan kruisend (fiets)verkeer. Ook wordt aandacht gevraagd voor het kruisende
landbouwverkeer. Dit wordt verder uitgewerkt in het ontwerp-tracébesluit.
Ook de bereikbaarheid van de Steenbergsche haven voor schepen met lange masten is
een punt van zorg in de inspraak. Door meerdere insprekers is gevraagd om een
aquaduct.
5. Reactie op adviezen en inspraak
Nieuwe alternatieven onderzoeken
Het tracé is zowel noordelijk als zuidelijk van Steenbergen reeds onherroepelijk en de
omlegging Steenbergen dient hier dan ook op aan te sluiten. In het kader van de
lopende procedure is het niet mogelijk nieuwe alternatieven te onderzoeken. Hiervoor
zou een nieuwe tracéwetprocedure opgestart moeten worden, Hetgeen niet wenselijk
is gezien de afspraak met de regio dat de Staat zich zal inspannen de weg in2010
open te stellen voor het verkeer.
Daarbij merk ik op dat een meer oostelijk alternatief eerder in de procedure al is
afgevallen vanwege de ongewenste nieuwe doorsnijding van gebieden, waaronder de
ecologische hoofdstructuur. Afwegingen in het kader van de ecologische
hoofdstructuur en de flora- en faunawet maken een dergelijk alternatief onmogelijk
als er alternatieven zijn met aanzienlijk minder gevolgen.
Voor meer (noord)westelijke tracés geldt eveneens dat zij een nieuwe doorsnijding
betekenen. De weg gaat in deze situatie door een open poldergebied dat als
stiltegebied aangewezen is.
Ook de referentievariant wordt genoemd als mogelijke variant in een groot aantal
inspraakreacties. Het nu niet aanleggen van de ontbrekende schakel bij Steenbergen
betekent echter een niet volwaardige A4 verbinding, het deels teniet doen van reeds
gedane investeringen op de A4 route en een onevenredig grote verkeersbelasting op
de huidige N259 met alle gevolgen voor het woon- en leefklimaat in Klutsdorp,
Welberg en oostelijk Steenbergen.
Voorzieningen voor kruisend verkeer
Ter hoogte van de Westlandse Langeweg zal de weg zonder nadere maatregelen een
barrière vormen tussen boerderijen en landbouwgronden. Daarom zal een
ongelijkvloerse kruising worden gerealiseerd, voor landbouwvoertuigen en fietsen.
Door de op handen zijnde verhuizing van het Prinsentuincollege van Steenbergen naar
Halsteren moeten fietsende scholieren een stuk omrijden. Om gevaarlijke oversteken
van de weg door fietsers te voorkomen zal een fietsbrug ter hoogte van de Klutsdorp
worden aangelegd. De gemeente Bergen op Zoom heeft aangegeven een sterke
---
DGP/WV/U.07.00190
voorkeur te hebben voor een fietstunnel. De gemeente wordt tot 1 april 2007 de
gelegenheid gegeven om aan te geven of de gemeente bereid en in staat is de hieraan
verbonden meerkosten te financieren. In dat geval zal een fietstunnel in het ontwerp-
tracébesluit worden opgenomen.
Kruising Steenbergsche Haven
Verschillende insprekers en de gemeente Steenbergen hebben gevraagd om een
alternatieve oplossing voor de kruising van de A4 met van de Steenbergsche Haven
door middel van een brug..
Verschillende alternatieve oplossingen zijn onderzocht:
Een tunnel is niet overwogen vanwege de kosten. Een hoge brug is niet overwogen
vanwege de gevolgen voor het landschap.
De mogelijkheid van aanleg van een nieuwe haven is onderzocht. De extra kosten van
de aanleg van een nieuw haventje ten noorden van de nog aan te leggen weg,
inclusief de ontsluiting, bedragen ca. 10 mln., waarbij nog geen rekening is
gehouden met de kosten van natuurcompensatie. De best denkbare locatie voor deze
nieuwe haven is niet gelukkig; te ver buiten de kern van Steenbergen en lastig
bereikbaar. Ook wordt ingeschat dat de haven bedrijfseconomisch niet rendabel zal
zijn zonder aanvullende faciliteiten (scheepslift, boothelling, winterberging). Ten slotte
wordt de situatie van de mensen met een ligplaats direct aan huis hiermee niet
verbeterd.
Met een aquaduct worden de problemen volledig opgelost. De meerkosten van 29
mln. staan echter niet in verhouding tot het relatief geringe aantal gebruikers; ca. 100
vaste en ca 100 variabele ligplaatsen.
Alles afwegende heeft het ontwerp, waarbij de kruising van de A4 met de
Steenbergsche Haven wordt vormgegeven door middel van een brug met een
doorvaarthoogte van 6 meter, de voorkeur.
Met de gemeente Steenbergen is afgesproken dat deze tot 1 april 2007 de
gelegenheid heeft om aan te geven of de gemeente bereid en in staat is de
meerkosten van een aquaduct te financieren. Indien dit het geval is zal het ontwerp
van de weg in de fase van de opstelling van het ontwerp-tracébesluit worden
aangepast.
6. Overwegingen
Uit het Aanvullend MER blijkt dat de westvariant iets gunstiger scoort dan de
oostvariant, ondermeer voor de luchtkwaliteit. Op grond van de milieu-aspecten is er
een lichte voorkeur voor de westvariant. Op basis van kosten gaat de voorkeur
duidelijk uit naar de westvariant; hiermee wordt een bedrag van ca 20 mln
uitgespaard omdat deze niet leidt tot een vervangende Franse weg.
Mede van belang bij de keuze voor de westvariant is de historie met de regio, in het
bijzonder met de gemeente Steenbergen. Al vanaf de eerste inspraakmogelijkheden op
de startnotitie in 1992 heeft de gemeente consequent te kennen gegeven voorstander
te zijn voor een westelijke omlegging. Deze opstelling heeft ook mede geleid tot de
vernietiging van het tracébesluit A4 Dinteloord Bergen op Zoom voor wat betreft het
oostelijk tracégedeelte ter hoogte van Steenbergen in 2001. De gemeente heeft zich
---
DGP/WV/U.07.00190
na die tijd geconformeerd aan een structuurvisie waarin de westelijke omlegging
centraal staat.
In 2005 is een overeenkomst met de regio gesloten, waarin afspraken zijn gemaakt
over de financiering van de A4. Hiermee is uitvoering gegeven aan de motie Mastwijk.
De regio heeft aan medefinanciering de voorwaarden verbonden dat de weg in 2010
zal worden opengesteld en dat gekozen wordt voor het westelijke tracé.
7. Kosten
De kosten van de uitvoering van het hierboven beschreven standpunt bedraagt 178
mln, prijspeil 2006 (incl. BTW en voorbereidingskosten). De regiobijdrage is 42 mln.
Deze regionale bijdrage is vastgelegd in de eerder genoemde overeenkomst. De
rijksbijdrage is taakstellend en eventuele meerkosten van extra wensen voor inpassing
zijn voor rekening van de regio.
8. Verdere procedure
Het standpunt zal worden uitgewerkt in een Ontwerp-Tracébesluit. Dit zal naar
verwachting in de eerste helft van 2007 ter inzage worden gelegd.
Hoogachtend,
DE MINISTER VAN VERKEER EN WATERSTAAT,
Camiel Eurlings
---
Ministerie van Verkeer en Waterstaat