Opinie 11: 'Classificatiesysteem moet verkeersdeelname onder invloed van
medicijnen tegengaan'
Er vinden veel ongelukken plaats doordat bestuurders onder invloed
zijn van bepaalde geneesmiddelen. Daarom moet er een
classificatiesysteem komen, zodat artsen en apothekers kunnen kiezen
voor alternatieven die de rijvaardigheid minder beïnvloeden. Dat vindt
Han de Gier, hoogleraar Farmaceutische Patiëntenzorg aan de
Rijksuniversiteit Groningen. 'Er is nu veel aandacht voor drugs in het
verkeer, terwijl medicijngebruik een bijna net zo groot probleem is,'
zegt De Gier.
Uit recent onderzoek van de SWOV (Stichting Wetenschappelijk Onderzoek
Verkeersveiligheid) naar verkeersongevallen blijkt dat 5% van de
ernstig gewonde bestuurders onder invloed is van benzodiazepines
(slaap- en kalmeringsmiddelen zoals Valium). Ter vergelijking: voor
alleen drugs is dat percentage 7%. Daarbij komt dat het percentage
voor medicijngebruik bij ongevallen hoger zal zijn dan 5%, omdat er
bij het onderzoek van de SWOV voornamelijk naar benzodiazepines is
gekeken. 'Maar benzodiazepines zijn de grootste boosdoeners, omdat het
verslavende middelen zijn en mensen ze vaak voor lange tijd slikken.'
Voorlichting
Er wordt volgens De Gier te weinig voorlichting gegeven over de
invloed van sommige geneesmiddelen op de rijvaardigheid. 'In de regel
wordt er via een gele sticker op de verpakking een waarschuwing
gegeven, maar het merendeel van de mensen negeert dit en is niet
bereid aanpassingen te doen qua verkeersdeelname.' Mensen moeten zich
dus beter bewust worden van de gevaren die sommige medicijnen met zich
meebrengen in het verkeer. 'Daarom gaat de overheid binnenkort
beginnen met een grote publiekscampagne over dit onderwerp.'
Classificatiesysteem
Ook artsen en apothekers zijn zich bewust van het probleem. Maar ze
hebben volgens De Gier te weinig informatie en hulpmiddelen om er echt
iets aan te doen. 'Er moet daarom een beter waarschuwingssysteem
komen. Er kan bijvoorbeeld gebruik gemaakt worden van een
classificatiesysteem, waarin medicijnen ingedeeld worden naar hun
effecten op de rijvaardigheid. Daardoor kunnen artsen en apothekers
kiezen voor medicijnen die de rijvaardigheid minder beïnvloeden.
Landen als België, Frankrijk, Duitsland en Spanje maken daar al
gebruik van.'
Bijsluiters
De Gier vindt dat bijsluiters nu nog te weinig informatie bevatten om
goed te kunnen kiezen. En dat terwijl veel potentieel gevaarlijke
medicijnen - in opdracht van de farmaceutische industrie - uitgebreid
getest worden op hun effecten op rijvaardigheid. 'Maar deze resultaten
worden niet vertaald naar de bijsluiter. In plaats daarvan worden er
te algemene waarschuwingen gegeven.' Ook op het gebied van het
strafrecht kunnen er dingen verbeterd worden. De Gier: 'Volgens de
wegenverkeerswet is het onder invloed zijn van geneesmiddelen in het
verkeer strafbaar, maar in de praktijk worden er zelden mensen
vervolgd omdat de wet niet aangeeft, zoals bij alcohol, welke
hoeveelheden strafbaar zijn.'
Europees project
Er is ook meer onderzoek nodig. De Gier is daarom blij met een groot
Europees project - dat onlangs van start is gegaan - waarin onderzoek
gedaan wordt naar geneesmiddelen en rijvaardigheid. 'Wij van de RUG
doen daar ook aan mee met twee promovendi. Een promovendus gaat
onderzoeken hoe de informatieverstrekking naar artsen en apothekers
verbeterd kan worden. De ander gaat de gegevens over afgeleverde
geneesmiddelen afkomstig van apothekers koppelen aan gegevens over
verkeersongevallen, zodat we risico's van medicijnen beter in kaart
kunnen brengen.'
Curriculum vitae
Prof.dr. Han de Gier is sinds november 2003 hoogleraar Farmaceutische
patiëntenzorg bij de Rijksuniversiteit Groningen. De Gier studeerde
farmacie aan de Universiteit Utrecht. Aan diezelfde universiteit
promoveerde hij in 1980 op een onderzoek naar de invloed van
geneesmiddelengebruik op de rijvaardigheid. Op dat gebied is hij nog
steeds actief in verschillende werkgroepen en internationale
commissies. Daarnaast werkt hij als adviseur op het gebied van
automatisering van kennis over geneesmiddelen en is hij hoofdredacteur
van "Commentaren medicatiebewaking". /EvL
Noot voor de pers
Prof.dr. Han de Gier. Tel. (050)363 7881 (werk), 0162-456900 (privé),
e-mail: j.j.de.gier@rug.nl
Rijksuniversiteit Groningen