Lever zonder vetsensor slaat op hol
8 mrt 2007
Onderdeel: Wageningen UR
Proeven met vetgemeste genmuizen aan Wageningen Universiteit laten
zien dat een dieet met gezonde vetten de schadelijke gevolgen van
overgewicht kan verzachten. Die gezonde vetten remmen waarschijnlijk
de constante ontsteking in de lever die automatisch ontstaat als
gevolg van overgewicht. Sleutelfactor in het complexe proces is een
âvetsensorâ in de lever.
De muizen waarmee de Wageningse aio ir. Rinke Stienstra experimenteert
bij de leerstoelgroep Humane Voeding, zien eruit als gewone muizen.
Maar in hun levercellen ontbreekt het eiwit waarmee de levercellen de
aanwezigheid van vetten opmerken. Dat eiwit heet PPAR-alpha. Het is
vooral gevoelig voor de gezonde vetzuren uit vis en sommige
plantaardige oliën. PPAR-alpha zorgt ervoor dat de lever vetten uit
de voeding verbrandt.
âAls je deze muizen vetmest, reageren ze anders dan gewone muizen die
nog wel PPAR-alpha kunnen aanmakenâ, zegt Stienstra. âDe lever van de
genmuizen gaat vet opslaan en vervolgens ontstekingseiwitten aanmaken.
Daardoor wordt de lever zelf kwetsbaarder voor allerlei aandoeningen,
maar de gevolgen gaan nog verder. Via het bloed reizen de
ontstekingseiwitten waarschijnlijk naar andere delen van het lichaam.â
In de spieren en het vetweefsel kunnen de ontstekingseiwitten de
werking van insuline saboteren, waardoor de opname van glucose gaat
haperen en de concentratie glucose in het bloed gevaarlijk hoog kan
oplopen.
Het belang van PPAR-alpha bleek ook uit een ander experiment van
Stienstra, waarbij hij gewone vetgemeste muizen een synthetische
verbinding gaf die PPAR-alpha nog sterker stimuleert dan visvetzuren.
Daardoor gingen de levercellen juist minder ontstekingseiwitten
aanmaken.
âHoe beter PPAR-alpha werkt, des te geringer de kans op
overgewichtgeïnduceerde ontsteking en de ontwikkeling van
diabetes-type 2â, concludeert de promovendus. âDat geldt misschien
voor nog meer chronische ziektes die met chronische
ontstekingsprocessen en het immuunsysteem te maken hebben.â Volgens
studies hebben dikke mensen meer kans op sommige vormen van kanker en
artritis. Stienstraâs publicatie verschijnt binnenkort in
Endocrinology.
Willem Koert
Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het
weekblad voor Wageningen Universiteit en Researchcentrum. Het wordt u
aangeboden door de afdeling Corporate Communicatie. Meer informatie
bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail:
pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail:
resource@cereales.nl. Zie archief (inclusief Wb-artikelen) op
http://www.resource-online.nl.