Minister Plasterk geeft richting agenda aan tijdens VSNU-bijeenkomst
Bron: ScienceGuide "Ik sta hier nog een beetje bij te komen van de
schrik, want drie weken geleden had ik werkelijk niet gedacht dat ik
hier zou staan". Een beetje onwennig neemt Ronald Plasterk als
minister van onderwijs de hartenkreten van universiteiten en studenten
in ontvangst. Maar hij onthult al wel de hoofdlijnen van zijn
wetenschapsbeleid. De kersverse minister wil de komende 100 dagen
vooral met docenten en studenten gaan praten. Maar zelf weet hij al
wel op hoofdlijnen waar hij met het wetenschapsbeleid heen wil. "Het
is goed dat er clustering ontstaat in de wetenschap. Internationaal is
dat een belangrijke vestigingsfactor. Goede wetenschappers kruipen bij
elkaar. Kijk bijvoorbeeld naar fysica in Leiden, hoe dat 100 jaar
geleden samenklonterde. Dat leverde een traditie van
Nobelprijswinnaars als Lorentz op. Natuurlijk kun je dat als overheid
niet helemaal plannen. Ik ben zelf huiverig voor planeconomieën à la
de Sovjet Unie. Je kunt niet eenvoudigweg besluiten waar de top van de
wetenschap zich vestigt. Maar je hebt als overheid hierin wel een
dienende taak, om de zelf-aggregatie van excellente wetenschappers te
versterken.
Kun je dit systeem ook van toepassing verklaren op eerstejaars? Daar
heb ik zo mijn twijfels over. Als een student bijvoorbeeld in Nijmegen
gaat studeren, en het onderwijs valt wat tegen, denk je dan dat hij na
een half jaar zegt: laat ik maar naar Groningen gaan, want het
onderwijs daar staat beter bekend? Dat lijkt me niet zo reëel. Vaak is
het voor die student de eerste keer dat hij op kamers woont. Op zo'n
moment gaat zo'n student niet zo snel van stad wisselen, want sociaal
is hij nog kwetsbaar. Moet je dan tegen studenten zeggen: zoek de
beste kwaliteit maar op? Of moet je niet gewoon zeggen: het onderwijs
in Nijmegen moet gewoon goed zijn? Ik ben geneigd om het laatste te
zeggen. Om die reden geloof ik niet zo in shoppen. Daarom moet ik nog
eens heel goed naar de plannen voor leerrechten gaan kijken. Ik weet
namelijk niet of dat wel een goed idee is". Al tijdens de
verkiezingscampagne uitte Plasterk zijn scepsis over leerrechten: "Ik
zou er mee oppassen. Het is volgens mij niet reëel, de student als
homo economicus is een fictie." Hij wees er op dat studenten het
liefst dichtbij huis gaan studeren en gelooft ook niet dat zij bij
gebleken gebreken in de kwaliteit elders een opleiding gaan zoeken.
"Ze blijven ook zitten als het onderwijs niet goed is."
Ook in het innovatiebeleid wil minister Plasterk onderzoeken hoe hij
zelf- aggregatie van talent kan stimuleren. "We kunnen het nieuwe
Shell niet plannen. Multinationals zijn ook gewoon in garages
begonnen. Als minister sta je daar niet machteloos tegenover. Maar je
moet wel bescheiden zijn".
VSNU