Universiteit van Tilburg 15 februari 2007
Overleven of leven? Kwaliteit van leven na kanker
Promotie gezondheidspsycholoog Floortje Mols
(Ex)-kankerpatiënten vinden hun kwaliteit van leven goed. Tachtig
procent van de (ex)- borstkankerpatiënten noemt zelfs ten minste één
aspect van hun leven dat positief is veranderd als gevolg van de
ziekte. Ze hebben echter wel vaak blijvende lichamelijke klachten. Dit
blijkt uit onderzoek van Floortje Mols dat ze uitvoerde voor het
Integraal Kankercentrum Zuid. Vrijdag 2 maart promoveert ze aan de
Universiteit van Tilburg.
Eén op de drie Nederlanders krijgt kanker. Gelukkig neemt het aantal
mensen dat de ziekte overleeft snel toe. Tot nu toe is voor de
gevolgen op lange termijn in Nederland echter weinig aandacht. Daarom
startte psychologe Floortje Mols bij het Integraal Kankercentrum Zuid
een onderzoek naar de kwaliteit van leven onder ruim 2000
(ex)-kankerpatiënten die 5-15 jaar geleden de diagnose kanker kregen.
Bijna 80% van de mensen die werden benaderd, vulden een vragenlijst
in. Ze vinden het prettig dat er aandacht is voor hun welbevinden.
* Na borstkanker: meer tevreden, maar lichamelijke klachten
Vrouwen die 10 jaar geleden de diagnose borstkanker kregen, voelen
zichzelf net zo gezond als vrouwen zonder borstkanker. De meeste
(ex)-patiënten zijn zelfs meer tevreden met hun leven. Tachtig
procent van de vrouwen noemde ten minste één aspect van hun leven
dat positief is veranderd als gevolg van kanker, bijvoorbeeld hun
kijk op het leven, hobby's en sociale contacten. Veel patiënten
hebben echter klachten als gevolg van (de behandeling) van de
ziekte, bijvoorbeeld een dikke en pijnlijke arm (35%; vanwege
verwijdering van de lymfeklieren in de oksel) en vermoeidheid
(10%; vanwege chemotherapie).
* Na prostaatkanker: erectieproblemen en incontinentie
Mannen die 5-10 jaar geleden prostaatkanker kregen, hebben een
even goede kwaliteit van leven als de gemiddelde Nederlandse man.
Ze melden echter meer lichamelijke problemen. 67% van de mannen
geeft aan erectieproblemen te hebben, ten opzichte van 18% bij
mannen zonder kanker. (Ex)-prostaatkankerpatiënten zijn bovendien
vaker incontinent (33% t.o.v. 4 %) en verliezen vaker ongewild
ontlasting (9% t.o.v. 2%). Afhankelijk van de behandeling vallen
deze percentages hoger of lager uit.
* Na baarmoederkanker: goede kwaliteit van leven
Vrouwen die 5-10 jaar geleden baarmoederkanker kregen, hebben op
dit moment ook dezelfde levenskwaliteit als de doorsnee
Nederlandse vrouw. Wel zijn er onderlinge verschillen. Vrouwen die
alleen geopereerd zijn, rapporteren een betere kwaliteit van leven
dan vrouwen die na de operatie ook bestraald zijn. Zij voelen zich
minder vitaal. Inmiddels is de behandelrichtlijn aangepast en
worden er minder vrouwen met radiotherapie behandeld. Vrouwen die
toch radiotherapie moeten ondergaan, kunnen baat hebben bij een
revalidatieprogramma, zoals 'Herstel en Balans'.
* Na lymfeklierkanker: vaker moe
De kwaliteit van leven van patiënten die 5-15 jaar geleden de
diagnose lymfeklierkanker kregen, is lager dan die van de
gemiddelde Nederlander. Ze voelen zich vooral minder gezond en
minder vitaal. Dit zou, deels, verholpen kunnen worden door het
volgen van een revalidatieprogramma. Verder meldt een deel van
deze patiënten problemen met het afsluiten van een
ziektekostenverzekeringen (6-11%), levensverzekering (13-15%) of
hypotheek (22-33%).
Mols roept op systematisch aandacht te schenken aan alle
(psychosociale) gevolgen van kanker nu het aantal (ex-)patiënten
toeneemt. (Ex)-kankerpatiënten blijken vaker naar de specialist te
gaan, maar niet al hun problemen worden adequaat behandeld. Artsen
hebben te weinig tijd of zijn er niet voor opgeleid, denk bijvoorbeeld
aan het herkennen van psychische problemen. Het is belangrijk dat er
in Nederland een discussie op gang komt over hoe dit probleem is op te
lossen, stelt Mols.
Drs. F. (Floortje) Mols (1981, Tilburg) studeerde psychologie aan de
Universiteit van Tilburg met als afstudeerrichting
gezondheidspsychologie. In 2004 startte zij het hierboven beschreven
promotieonderzoek bij het Integraal Kankercentrum Zuid te Eindhoven.
Sinds januari 2007 werkt ze als postdoc onderzoeker bij de afdeling
medische psychologie van de Universiteit van Tilburg.
Noot voor de pers
De promotiezitting van Floortje Mols start om 14.00 uur in de Aula van
de Universiteit van Tilburg, Warandelaan 2. Promotoren zijn prof.dr.
A.J.J.M. Vingerhoets en prof.dr. J.W.W. Coebergh; copromotor is dr.
L.V. van de Poll-Franse. Het onderzoek werd gefinancierd door het
Integraal kankercentrum Zuid, Rotary Tilburg Triborch, Stichting
SWOOG, Interzol, en het Beunke fonds. Het proefschrift getiteld
Physical and psychological well-being among long-term cancer survivors
(ISBN 978-90-9021437-5) is voor journalisten beschikbaar via de
Afdeling Voorlichting & Externe Betrekkingen, tel: 013 - 466 2000,
e-mail: persberichtuvt@uvt.nl. Floortje Mols is bereikbaar via tel:
013 - 466 2715, e-mail: f.mols@uvt.nl. Persberichten van de UvT vindt
u op www.uvt.nl/persberichten/. Voorafgaand aan de promotiezitting is
er een symposium getiteld: "Overleven of leven? Kwaliteit van leven na
kanker". Voor meer informatie hierover kunt u zich wenden tot M. van
IJzeren via tel: 040 - 297 1616.
UvT Persbericht
Universiteit van Tilburg