Radboud Universiteit Nijmegen


---

Persbericht 07- 16

Nijmegen, 27 februari 2007

Oratie Erik de Gier, hoogleraar Comparatief arbeidsmarktbeleid

De achterkant van de activerende participatiemaatschappij

Hoezo 'samen werken'? Het wordt veel meer ieder voor zich op de arbeidsmarkt! Dat is één van de conclusies die te trekken zijn uit de inaugurele rede 'Overpeinzingen bij een activerende participatiemaatschappij', die Erik de Gier, hoogleraar Comparatief arbeidsmarktbeleid aan de Radboud Universiteit Nijmegen, op donderdag 1 maart 2007 uitspreekt. De Gier bespreekt niet alleen de risico's, maar ook de kansen van deze nieuwe maatschappijvorm, die in een aantal opzichten een radicale breuk met het verleden betekent.

Erik de Gier stelt in zijn entreerede als hoogleraar Comparatief arbeidsmarktbeleid aan de Radboud Universiteit Nijmegen dat de activerende participatiemaatschappij niet alleen onafwendbaar is, maar voor een belangrijk deel al werkelijkheid is. De activerende participatiemaatschappij is "een maatschappijtype waarin iedereen naar vermogen meedoet, bij voorkeur door het verrichten van betaalde arbeid", aldus De Gier. Binnen afzienbare tijd neemt de activerende participatiemaatschappij de plaats in van de verzorgingsstaat - die onder druk is komen te staan door processen als vergrijzing, individualisering en immigratie en die ook met het oog op de Europese context aanpassing behoeft. De kernwaarden van de activerende participatiemaatschappij liggen op het terrein van verdienste, werkprestatie en productiviteit.

Werkgevers en werknemers: losser verband
De Gier noemt de activerende participatiemaatschappij een ambitieus en overwegend neoliberaal getint beleidsproject dat tegelijkertijd zowel werkgevers als werknemers van dienst beoogt te zijn. Er is meer mogelijk: individuele werknemers bijvoorbeeld krijgen meer mogelijkheden om via arrangementen als de levensloopregeling hun eigen scholing en carrièreplanning ter hand te nemen. En werkgevers kunnen door creatief om te gaan met werktijden- en verlofregelingen schaarse werknemers beter aan zich binden. Daar staat tegenover dat beide partijen meer dan voorheen verantwoordelijk zullen zijn voor de negatieve gevolgen van hun eigen gedrag: werkgevers zullen bijvoorbeeld meer moeten opdraaien voor de maatschappelijke kosten die zij veroorzaken in het geval van overmatige arbeidsongeschiktheid en werkloosheid. Ook zullen werknemers in voorkomende gevallen de rekening gepresenteerd krijgen, zoals bij te vroege uittreding uit het arbeidsproces. In de activerende participatiemaatschappij zal bovendien de formele binding tussen de werkgever en werknemer losser worden. Werknemers zullen makkelijker worden ontslagen, maar elders ook sneller weer aan de slag kunnen.

Kansen en risico's
De activerende participatiemaatschappij is vooral leuker en aantrekkelijker voor relatief jonge hoogopgeleide en individualistisch ingestelde kenniswerkers. Minder positief valt de participatiemaatschappij uit voor de lager opgeleiden en traditionele groepen werknemers, waarschuwt De Gier. Hun zekerheden kalven verder af en zij zullen zich meer dan voorheen moeten inspannen om bij te blijven op de arbeidsmarkt. De grootste uitdaging van de activerende participatiemaatschappij is dan ook het tegengaan van een ongewenste insider - outsiderproblematiek op de arbeidsmarkt, die volgens De Gier aanzienlijk breder uit kan pakken dan de huidige laaggeschooldenproblematiek en ook ouderen, jongeren en vrouwen verhoudingsgewijs hard kan treffen.

Erik de Gier (1948) werkte onder meer bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, bij de Harmonisatieraad Welzijnsbeleid (een adviesraad van de regering) en als hoogleraar sociaal beleid aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is directeur van het ITS, een sociaal-wetenschappelijk onderzoeksinstituut dat deel uitmaakt van de Radboud Universiteit Nijmegen, en aanvaardt met het uitspreken van deze rede het ambt van hoogleraar Comparatief arbeidsmarktbeleid aan dezelfde universiteit.

NOOT VOOR DE PERS
U kunt de oratie van Erik de Gier aanvragen bij de Wetenschapsredactie van de Radboud Universiteit Nijmegen. Op publicaties over de rede rust echter een embargo tot 1 maart aanstaande, 15.45 uur.

[shariff url="http://opennieuwsbank.nl/bericht/2007/03/01/S022-oratie-erik-de-gier-hoogleraar-comparatief-arbeids.html" title="Oratie Erik de Gier, hoogleraar Comparatief arbeidsmarktbeleid"]