Nivel
Verpleegkundige gaat medicijnen voorschrijven
1 maart 2007
Bepaalde groepen verpleegkundigen krijgen volgens de wet BIG de bevoegdheid geneesmiddelen voor te schrijven. Verpleegkundigen vinden deze nieuwe bevoegdheid een goede zaak. Ze verwachten vaker medicijnen voor te schrijven.
Duidelijk voorschrijfbeleid
In de praktijk schrijven verpleegkundigen nu al recepten uit, al dan niet in opdracht van de arts. Onderzoek in het Panel Verpleegkundigen en Verzorgenden van het NIVEL, V&VN (Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland), en LEVV (het Landelijk Expertisecentrum Verpleging & Verzorging) uit december 2006, wijst uit dat drie van de tien teams van verpleegkundigen medicijnen voorschrijven.
Toestemming achteraf
In algemene ziekenhuizen gebeurt dit vaker: verpleegkundigen uit ongeveer tweederde van de teams schrijven wel eens een recept uit. Dertig procent doet dit ook op eigen initiatief, waarbij de arts vrijwel altijd achteraf om toestemming wordt gevraagd. Volgens eenderde is dit een formaliteit en toetst de arts dit niet achteraf. Ondanks dat er meestal geen regels zijn vastgelegd over het voorschrijven van geneesmiddelen, vinden verpleegkundigen het voorschrijfbeleid duidelijk.
Voorbehouden handeling
In landen zoals Australië, Canada, Nieuw-Zeeland, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten is het voorschrijven van geneesmiddelen door verpleegkundigen al langer legaal en gangbare praktijk. In Nederland was dit tot nu toe voorbehouden aan artsen, tandartsen en verloskundigen. Het kon ook niet worden gedelegeerd. Inmiddels - op 6 februari in de Eerste Kamer - is ook in Nederland de wetgeving aangepast. Waardoor ook gespecialiseerd verpleegkundigen op termijn en binnen bepaalde voorwaarden, zelfstandig geneesmiddelen mogen voorschrijven bij gediagnosticeerde patiënten. De invoering hangt af van ministeriële regelingen die nog worden ontworpen.
Patiëntveiligheid
De in de praktijk ontstane situatie waarin verpleegkundigen het voorschrijven van medicijnen overnemen van artsen, wordt nu dus wettelijke geregeld voor aangewezen categorieën gespecialiseerde verpleegkundigen. Het wordt nu mogelijk deze 'voorschrijvende' verpleegkundigen gericht op te leiden en farmacotherapie te verankeren in hun vervolgopleiding. Voor verpleegkundigen met een Master-opleiding komt een aparte regeling. Bovendien moeten verpleegkundigen om medicijnen te mogen voorschrijven, deskundig zijn én bekwaam. Is aan alle voorwaarden voldaan, dan is volgens de verpleegkundigen uit het panel de kwaliteit van de zorg niet in het geding en kan de veiligheid van patiënten worden gegarandeerd.
Panel
Het Panel Verpleegkundigen en Verzorgenden bestaat uit 400 verpleegkundigen en 300 verzorgenden. De verpleegkundigen zijn werkzaam in de algemene ziekenhuizen, de psychiatrie, de zorg voor mensen met een verstandelijke handicap en de thuiszorg. De verzorgenden zijn werkzaam in verpleeghuizen, verzorgingshuizen, en de thuiszorg. Het panel is een project van Verpleegkundigen & Verzorgenden Nederland (V&VN), het Landelijk Expertisecentrum Verpleging & Verzorging (LEVV) en het NIVEL.
Zie
* factsheet Voorschrijven van medicatie door verpleegkundigen, Panel Verpleegkundigen en Verzorgenden, februari 2007
* factsheet Wensen en verwachtingen van verpleegkundigen bij het voorschrijven van medicatie, Panel Verpleegkundigen en Verzorgenden, februari 2007
* alle NIVEL publicaties
* het NIVEL onderzoeksprogramma Verpleging & Verzorging
* het NIVEL-dossier Verpleegkundige & Verzorgende