Algemene Vereniging Van Beroepsjournalisten in België
Forum Media en Allochtonen aanzet voor nieuwe projecten
Op het Forum over Media en Etnische Minderheden, dat de AVBB en het
Centrum voor Kansengelijkheid en Racismebestrijding op 28 februari
organiseerden, hebben de media zowel goede als slechte punten
gekregen.
Op het Forum werden de resultaten voorgesteld van een nieuwe studie
over de beeldvorming van allochtonen in de Belgische media. Deze
studie werd in opdracht van AVBB en CGKRB uitgevoerd door de UGent en
de UCL.
Het onderzoek leerde ondermeer dat allochtonen nog steeds vooral in
beeld komen in het kader van specifieke allochtonenthema's (zoals het
asieldossier of racisme), politieke berichtgeving en
misdaadverslaggeving. Veel minder komen ze aan bod in verband met
faits divers, economische thema's of cultuur. "Nochtans staan ook
allochtonen in de file of krijgen ze hun auto niet gestart bij
wintervorst."
Anderzijds wordt er in de berichtgeving maar weinig gepolariseerd
tussen 'wij' en 'zij', en zijn er ook weinig stereotiepen terug te
vinden. Integendeel, in de loop van de voorbije jaren is er merkelijk
meer achtergrondinformatie en duiding over multiculturaliteit en
etnische minderheden in de media verschenen. Opmerkelijk is verder de
toenemende individualisering van de berichtgeving rond allochtonen -
waarmee een algemene trend wordt gevolgd - maar zonder dat allochtonen
daarbij zélf aan het woord worden gelaten. De onderzoekers stelden tot
slot vast dat kranten en televisie maar heel zelden expliciet racisme
opnemen in hun verslagen, en in zoverre dit gebeurt komt er steeds een
gepast wederwoord bij.
De AVBB en het CGKRB vroegen de minister van Gelijke Kansen, Christian
Dupont, alvast om opnieuw middelen vrij te maken voor
vervolgonderzoek, dat ook een stuk ruimer zou kunnen gaan. Radio,
magazines, de gratis pers, regionale media, sportverslaggeving en ook
de buitenlandse pers in België werden wegens budgettaire beperkingen
tot dusver niet in het onderzoek betrokken.
Intussen worden de 'Aanbevelingen voor de berichtgeving over
allochtonen' uit 1994 wel al geactualiseerd. Het algemene aanvoelen is
dat deze aanbevelingen wat te defensief van formulering zijn,
geformuleerd vanuit een negatieve context. Gepoogd zal worden om te
komen tot een meer positieve lijst van suggesties, te beginnen met de
hint om de multiculturele maatschappij in al zijn facetten te
belichten, en etnische culturele minderheden ook in beeld te brengen
op gewone, neutrale terreinen als sport, cultuur, wetenschap,
ontspanning en faits divers.
Een werkgroep buigt zich tegelijk over een nieuwe aanbeveling over de
vermelding van nationaliteiten of etnische afkomst in berichtgeving.
En verder wordt nagegaan of er suggesties op papier kunnen worden
gezet rond satire en cartoons - de crisis rond de Mohammedcartoons
ligt daarbij nog vers in het geheugen.
Het is de bedoeling nog een brede rondvraag te organiseren over de
nieuwe Aanbevelingen, zowel onder journalisten als bij het allochtone
verenigingsleven. Aan Vlaamse kant wordt vanzelfsprekend ook de Raad
voor de Journalistiek bij de werkzaamheden betrokken.
Een ander actiepunt is de actualisering van het Lexicon rond
allochtonen, dat ook al in 1994 werd uitgewerkt en ondermeer op de
website www.diversiteit.be te vinden is. Het gaat om een handig
werkinstrument voor journalisten en eindredacteurs die op zoek zijn
naar correcte terminologie of andere informatie over etnisch-culturele
thema's.
Ten slotte wordt ook nagedacht over de uitwerking van een nieuwe
Inventaris van woordvoerders uit de allochtone gemeenschappen - dit om
tegemoet te komen aan de kritiek van hun nog te beperkte
zichtbaarheid. Op het niveau van de Vlaamse Gemeenschap wordt alvast
heel concreet aan een expertendatabank in die zin gewerkt.
Maar ook de aanwezigheid van allochtonen op de redactievloeren zelf
moet dringend verbeterd worden, was een andere conclusie. Dit moet
zowel de expertise als de feeling met betrekking tot etnisch-culturele
thema's vergroten. Aan met name de redactieverantwoordelijken wordt
gevraagd om hiervoor aandacht te hebben.
Pol Deltour