Waarom geen aparte scholen voor hoogbegaafden
23.02.2007 / 09:43 / Rubriek: Binnenland / Organisatie: Lich
Lich
Waarom geen aparte scholen voor hoogbegaafden
Er wordt de laatste tijd veel aandacht besteed aan het onderwerp 'aparte scholen voor
hoogbegaafde kinderen'. De Leonardoschool in Venlo is met de opstart hiervan bezig en
staat daarom volop in de publiciteit. Er is een discussie gaande over het feit of het wel
of niet wenselijk is om hoogbegaafde kinderen op aparte scholen onderwijs te geven.
Het Landelijk Informatiecentrum Hoogbegaafdheid (LICH) wordt hierover regelmatig om een
mening gevraagd. Vandaar dat het LICH nu zelf de publiciteit zoekt om zijn visie hierover
weer te geven.
Het is de bedoeling dat scholen kinderen opleiden om hen voor te bereiden op de
maatschappij, zodat ze hun plaats in de samenleving kunnen gaan innemen op een zo
succesvol mogelijke manier. Het sociale en intellectuele milieu in de klas vormt
doorgaans een goede afspiegeling van de maatschappij waar ze na hun school- en studietijd
in terechtkomen. Het milieu van een gymnasium zal weliswaar verschillen van dat van het
vmbo, maar het zal wel binnen de kaders vallen van de samenleving zoals die nog
herkenbaar is voor de meeste mensen. Kinderen leren van jongs af aan in te zien dat er
zeer veel verschillende soorten mensen bestaan en ze leren om te gaan met verschillende
'IQ-hoogtes'. Dit is een vaardigheid waar ze mee opgroeien, en die hen later goed van pas
kan komen. Voor het hoogbegaafde kind kan dit bijvoorbeeld nuttig zijn wanneer het later
op de werkvloer te maken heeft met uiteenlopende niveaus of een leidinggevende functie
bekleedt. Het zal zich dan ook beter een beeld kunnen vormen van de capaciteiten,
mogelijkheden en onmogelijkheden van zijn collega's dan wel werknemers en hoe daar mee om
te gaan. Gebrek aan tolerantie en inlevingsvermogen ligt aan de wortel van veel actuele
maatschappelijke problemen. Een groep kinderen isoleren van de rest lijkt ons dus in dit
opzicht geen goed idee.
Hoogbegaafde kinderen die van jongs af aan een aparte school bezoeken voor hoogbegaafden
worden gevormd door een intellectueel elitaire omgeving. Zij zullen waarschijnlijk niet
de moeilijkheden ondervinden die hoogbegaafde kinderen op gewone scholen kunnen
tegenkomen, maar de kans is groot dat ze zich later niet thuis voelen in de maatschappij
en dat het voor hen geen tweede natuur zal zijn om op een ontspannen en normale manier om
te gaan met mensen met een lager IQ. Zodoende zal de kans aanwezig zijn dat ze hun
talenten niet optimaal kunnen benutten. Er is meer nodig dan alleen intellectuele
ontwikkeling om succesvol en gelukkig te zijn! Het opbouwen van dit soort sociale
vaardigheden kan juist voor hoogbegaafde kinderen van groot belang zijn.
Het LICH kiest dus heel bewust niet voor aparte scholen. Het zet zich vanaf 1998 op een
heel andere manier in voor het hoogbegaafde kind. Het heeft er van het begin af aan het
belang van ingezien om hoogbegaafdheid zo vroeg mogelijk te herkennen en te begeleiden.
Vandaar dat het ook informatiemateriaal voor huisartsen, consultatiebureaus en
peuterspeelzalen heeft ontwikkeld en verspreid. Een zo vroeg mogelijke herkenning en
begeleiding voorkomt een groot aantal problemen en maakt het zeker overbodig om aparte
scholen voor hoogbegaafden op te richten. Met de juiste kennis van leerkrachten,
materialen (speciaal ontwikkeld door het LICH voor hoogbegaafde kinderen) en begeleiding
kunnen hoogbegaafde kinderen prima op gewone scholen onderwezen worden.
Het is een feit dat er veel ouders zijn van hoogbegaafde kinderen die niet tevreden zijn
met de behandeling van hun kind op gewone scholen. Daar komen dit soort initiatieven dan
ook uit voort, en dat is wel begrijpelijk. Een efficiëntere oplossing is om het
huidige onderwijs beter toe te rusten, en dat is ook hard nodig. Er is al veel verbeterd
wat dat betreft, maar we zijn er nog lang niet!
Problemen doen zich niet alleen voor in het onderwijs. Het LICH wordt ook regelmatig
geraadpleegd door artsen, ouders, penitentiaire inrichtingswerkers en Jeugdzorg. Een
vertegenwoordiger van Jeugdzorg vroeg het LICH laatst nog om raad, omdat hij constateerde
dat veel hoogbegaafde kinderen door gebrek aan herkenning en begeleiding zo in de
problemen zijn geraakt, dat ze bij Jeugdzorg terechtkomen. Het is dus ook een
maatschappelijk probleem.
Het LICH heeft dagelijks te maken met ouders, zorg en scholen die komen met vragen en hulp
zoeken. Wij doen wat we kunnen, en dat is veel. We hebben materialen en gerichte
informatie ontwikkeld, geven voorlichting en cursussen, en we lichten -bijna altijd op
verzoek- de media voor. Onze ervaring op dit gebied is dat iedereen ons weet te vinden en
dat het LICH zich voor hen profileert als hét expertisecentrum op het gebied van
hoogbegaafdheid bij kinderen.
We zien, zoals eerder genoemd, vooral de noodzaak in van een zeer vroege herkenning en
begeleiding ter voorkoming van problemen. Dat begint bij de zorg, zoals
consultatiebureaus en huisartsen. Voorkoming van problemen zal, ook financieel gezien,
het meeste opleveren.
Onze taak is nog lang niet af, er is nog veel te doen. Het is jammer dat de kans bestaat
dat het LICH het na dit jaar zonder subsidie moet stellen, waardoor ons voortbestaan
wordt bedreigd. Vandaar dat er nu een subsidieaanvraag ligt bij het ministerie waar
helaas nog niet op gereageerd is. Men ziet het belang in van ons werk, maar lijkt tot nu
toe niet de noodzaak in te zien om ons hierin financieel verder te ondersteunen. We zijn
al een eind gevorderd op de weg naar zelfvoorzienendheid, maar dat laatste stuk
financiële ondersteuning is voor het LICH van groot belang en onmisbaar. We hopen
dat we ons werk in de toekomst kunnen blijven voortzetten, in het belang van het
hoogbegaafde kind, zijn begeleiders en de samenleving, die gebaat is bij de harmonieuze
ontwikkeling van alle talenten! We doen een oproep aan de politiek, niet alleen om het
LICH financieel te steunen, maar tevens om artsen, (peuter)scholen en begeleiders meer
budget te geven om deze kinderen eerder de juiste begeleiding te kunnen geven. Waar geen
kennis is, is vaak geen begrip. Het LICH heeft volop kennis in huis, en moet de kans
krijgen om dit door te geven. Nederland zou zorgvuldig om moeten gaan met zijn talenten.
Zeker voor de toekomst is het belangrijk dat initiatieven zoals aparte scholen niet meer
ontstaan. We moeten preventief werken en er zo voor zorgen dat er geen geld meer nodig is
voor hoogbegaafde kinderen die vastgelopen zijn. Deze zorggroep verdient de juiste
begeleiding, dan ontplooien hoogbegaafde kinderen zich als stabiele mensen, wat zeker
waardevol is voor de ontwikkeling van Nederland. Elk kind heeft het recht zich te
ontplooien en wij hebben de plicht hen hierin te ondersteunen. Hopelijk ziet de politiek
dit tijdig in en kunnen wij en deze kinderen werkelijk rekenen op steun overheid.
Noot voor de redactie(