ANP Pers Support
KB verwerft Gruuthuse-handschrift
15.02.2007 / 09:32 / Rubriek: Binnenland / Organisatie: Koninklijke bibliotheek
Koninklijke bibliotheek
De Koninklijke Bibliotheek in Den Haag heeft een uniek middeleeuws handschrift verworven.
Het Gruuthuse-handschrift is een van de belangrijkste bronnen voor de Middelnederlandse
letterkunde en voor de Nederlandse cultuurgeschiedenis van de middeleeuwen. Het is het
laatste topstuk van de middeleeuwse cultuur dat tot op heden in particuliere handen was .
Het Gruuthuse-handschrift, genoemd naar een eerdere eigenaar, de beroemde
vijftiende-eeuwse verzamelaar Lodewijk Gruuthuse, bevat gedichten, liederen en gebeden
uit de veertiende eeuw. Veel van de liederen zijn alleen in dit handschrift overgeleverd.
Het bevat onder andere het bekendste middeleeuwse lied, het Egidius-lied, dat spreekt
over het verdriet van een man over zijn overleden vriend. 'Egidius waer bestu bleven/ Mi
lanct na di, gheselle mijn/ Du coors die doot, du liets mi tleven', wat in vrije
vertaling luidt: 'Egidius, waar ben je gebleven, Ik verlang naar je, mijn vriend. Jij
koos de dood, liet mij het leven.' Ook andere liederen uit het handschrift brengen de
emoties van de middeleeuwse mens nabij, zoals het liefdeslied Aloeette en het satirische
Kerelslied. Bij een groot deel van de liederen is ook muzieknotatie opgenomen, wat het
manuscript ook van groot musicologisch belang maakt.
Het Gruuthuse-handschrift is het laatste manuscript van zulke grote waarde voor
middeleeuwse Nederlandse cultuur, dat nog geen deel uitmaakte van een openbare collectie
en daarmee van het toegankelijke nationale erfgoed. Het handschrift was voor het laatst
te zien op een tentoonstelling in 1992.
'Het is een van de meest beroemde Middelnederlandse handschriften. Je zou deze liederen
'de musical van de middeleeuwen' kunnen noemen. Ze brengen je dicht bij de mensen van
toen. De verwerving van zo'n uitzonderlijk handschrift is een voorrecht', aldus Wim van
Drimmelen, algemeen directeur van de Koninklijke Bibliotheek. 'De KB bezit een
indrukwekkende collectie handschriften uit de Middeleeuwen, waaronder de
Lancelotcompilatie de Beatrijs, het Haagse Liederenhandschrift en werken van Jacob van
Maerlant. Met het Gruuthuse-handschrift wordt aan deze collectie een manuscript van
uitzonderlijke cultuurhistorische, literaire en musicologische waarde toegevoegd.'
Het Gruuthuse-handschrift is verworven met de steun van de Mondriaan Stichting, het
VSB-fonds, de Bank Giro Loterij, de Van den Ende Foundation en de Vrienden van de
Koninklijke Bibliotheek.
Het handschrift is vanaf 1 maart integraal te zien op de website van de Koninklijke
Bibliotheek, inclusief een inleiding en een transcriptie van alle teksten. Deze
transcriptie is ter beschikking gesteld door het Huygens Instituut dat een
wetenschappelijke editie van het handschrift voorbereidt, die in de loop van 2008 zal
verschijnen. Het manuscript is de komende maanden te zien in De Verdieping van Nederland,
de permanente tentoonstelling van topstukken van de Koninklijke Bibliotheek en het
Nationaal Archief (zeven dagen per week geopend, toegang gratis).
---
Informatie voor de pers:
Contactpersoon: Leanne Selles
Hoofd Communicatie Koninklijke Bibliotheek
070-3140466
leanne.selles@kb.nl
Beeldmateriaal is te vinden op www.kb.nl/pers