Israël
Een lezingenserie waarin het land, de inwoners, de moeilijkheden en de
achtergronden anders worden belicht
* Woensdag 14 februari 2007
Volgend jaar in Jeruzalem, Erets Jisraeel in de joodse traditie
Het besef dat Palestina het land van de joden is, rust op diepe
lagen in de tradities van het joodse volk. Deze beginnen bij de
beloften van God aan de aartsvaders, berusten vervolgens op de
mythische gestalte van koning David en zijn beloofde nakomeling de
Messias, en vormen uiteindelijk het geloof dat het land Israël het
toneel zal zijn van de komende verlossing. Hoewel de zionistische
ideologie in beginsel seculier is, kon zij slechts in belang
toenemen vanwege de religieuze associaties die de beweging opriep.
In deze bijdrage zal een overzicht gegeven worden van de rol die
het Heilige Land speelt in het traditionele Jodendom.
Spreker: Prof.dr. Albert van der Heide, hoogleraar Jodendom aan de
Vrije Universiteit Amsterdam en voormalig universitair docent
Hebreeuws aan de Universiteit Leiden.
Tijd
19.30 uur 21.00 uur
Plaats Kamerlingh Onnes Gebouw, Zaal C131
Steenschuur 25 te Leiden
* Woensdag 21 februari 2007
Spanningen tussen seculier en (ultra)orthodox
De bevolking van de staat Israël is in veel opzichten zeer divers.
Zo zijn er diverse religieuze en etnische groeperingen die
onderling zeer van elkaar kunnen verschillen. Er is binnen de
joodse bevolking een grote variëteit aan godsdienstbeleving,
etniciteit en politieke overtuiging te vinden. Vooral de grote
meningsverschillen tussen ultraorthodoxe en seculiere joden zullen
tijdens deze lezing worden belicht. Deze meningsverschillen hebben
de laatste decennia al tot vele conflicten geleid over de meest
basale onderwerpen. Zo staan deze twee groepen loodrecht tegenover
elkaar als het gaat over de Israëlische grondwet en de scheiding
tussen staat en godsdienst. Maar ook over het huwelijk, het leger,
de sabbat en de joodse identiteit is geen consensus te bereiken.
Zaken die uiteindelijk voor een verregaande mate van interne
ontwrichting van Israël kunnen zorgen. Veel seculiere Israëliërs
proberen te voorkomen dat Israël in plaats van een normale
democratie een theocratie zal worden waarin een godsdienstige
minderheid onevenredig veel invloed op het dagelijkse leven en de
politiek kan uitoefenen. Aan de hand van diverse anekdotes en
interviewmateriaal zal verder worden ingegaan op deze ingewikkelde
identiteitskwestie en de consequenties ervan voor het dagelijkse
leven in Israël.
Spreker: Drs. Els van Diggele, historica en auteur van Een volk
dat alleen woont.
Tijd
19.30 uur 21.00 uur
Plaats Kamerlingh Onnes Gebouw, Zaal C131
Steenschuur 25 te Leiden
* Woensdag 28 februari 2007
Een zoektocht naar identiteit in de Israëlische kunst
Israëlische kunst is vanaf het begin van de 20ste eeuw een
zoektocht naar identiteit geweest: de verhouding tot de Oriënt en
tot de Europese diaspora spelen al ruim een eeuw een prominente
rol. Beeldende kunst en architectuur zijn een afspiegeling van
deze confrontaties, die tot uiting komen in kritische werken. Aan
de orde komen joodse kunsthandwerkers in het kielzog van Art
Nouveau, de naïeve eerste pioniers in de jaren '20, de reactie op
de Holocaust en het Israëlisch - Palestijnse conflict.
Spreker: Drs. Edward van Voolen is conservator van het Joods
Historisch Museum en auteur van het boek Joodse Kunst en Cultuur.
Tijd
19.30 uur 21.00 uur
Plaats Kamerlingh Onnes Gebouw, Zaal C131
Steenschuur 25 te Leiden
* Woensdag 7 maart 2007
Water: een bron van conflict
In het gebied dat Israëli's en Palestijnen met elkaar moeten delen
is zoet water een schaars, maar onmisbaar goed. De verdeling van
deze schaarse hulpbron heeft in het verleden tot veel conflicten
geleid en doet dat nog steeds. Controle over de toegang tot zoet
water is een rode draad in de geschiedenis van de staat Israël.
Zonder een rechtvaardige verdeling van het beschikbare water is
vrede onmogelijk. In de lezing komt aan de orde hoe schaars water
is, wat de gevolgen daarvan zijn, hoe het verdeeld wordt, hoe die
verdeling tot conflicten leidt en wat er gedaan kan worden om deze
waterconflicten op te lossen of te voorkomen.
Spreker: Drs. Henk Donkers, geograaf aan de Radboud Universiteit
Nijmegen en auteur van De Witte Olie.
Tijd
19.30 uur 21.00 uur
Plaats Kamerlingh Onnes Gebouw, Zaal A144
Steenschuur 25 te Leiden
* Woensdag 14 maart 2007
Een dode taal tot leven gewekt
Het Hebreeuws is eeuwenlang een dode taal geweest. Dat wil zeggen
dat zij buiten de godsdienst als spreektaal niet gebruikt werd in
het dagelijkse leven, behalve als lingua franca in het geval er
geen andere gemeenschappelijk taal voorhanden was. Pas aan het
eind van de 19e eeuw werd het Hebreeuws weer tot leven gewekt, dit
onder voorspraak van Eliezer Ben-Yehuda. Deze lezing zal dieper
ingaan op de keuze voor het Hebreeuws als een nationale taal en de
discussie die daaraan voorafging. De diverse bevolkingsgroepen in
Israël hadden om uiteenlopende redenen andere voorkeuren voor een
taal. De argumenten van deze bevolkingsgroepen zullen aan bod
komen en de doorslaggevende redenen voor het Hebreeuws worden
besproken. Verder zullen de invloeden uit het Aramees en het
Arabisch worden toegelicht en de leenwortels gepreciseerd.
Gedurende de lezing zal de toehoorder door de voorbeelden enig
inzicht krijgen in de taalkundige eigenaardigheden van het
Hebreeuws.
Spreker: Dr. Hannah Neudecker, universitair docent aan de
opleiding Hebreeuws/ Aramees (TCMO) van de Universiteit Leiden.
Tijd
19.30 uur 21.00 uur
Plaats Kamerlingh Onnes Gebouw, Zaal C131
Steenschuur 25 te Leiden
* Woensdag 21 maart 2007
Israël en het internationale recht
Vanwege de conflictueuze relatie tussen Israël en haar buurlanden
zijn vele aspecten van deze relatie aan VN-resoluties en verdragen
gebonden. De meest belangwekkende internationale afspraken worden
in deze context kort besproken. Hierbij zal aandacht worden
gegeven aan de mogelijkheden en beperkingen van het internationale
recht, de verschillen in benadering van een populatiegroep of een
officiële staat en de grootste uitdagingen voor de verdere
ontwikkeling van het internationale recht. Ook zal de spreker
dieper ingaan op het advies dat het Internationaal Gerechtshof
heeft uitgebracht aan de Algemene Vergadering van de VN over de
(on)rechtmatigheid van de bouw van de muur in de bezette gebieden.
Spreker: Prof.dr. Peter Kooijmans, emeritus hoogleraar
internationaal recht aan de Universiteit Leiden, oud-minister en
voormalig rechter bij het Internationaal Gerechtshof in Den Haag.
Tijd
19.30 uur 21.00 uur
Plaats Kamerlingh Onnes Gebouw, Zaal C131
Steenschuur 25 te Leiden
Toegang gratis, iedereen welkom!
Studiepunten:
Voor studenten aan de Universiteit Leiden is het mogelijk om in
overleg met Dr. Neudecker 4 ECTS (evt. met uitbreiding) voor deze
serie plus literatuurstudie te verkrijgen. Neem voor meer informatie
contact op met Studium Generale.
Informatie & Organisatie
Studium Generale Universiteit Leiden
Rapenburg 70
Postbus 9500, 2300 RA Leiden
071 527 72 83
Universiteit Leiden