Sporen van de Holocaust

Joodse oorlogsmonumenten in Friesland, Groningen, Drenthe, Overijssel en Gelderland

Van 8 februari tot en met 25 maart presenteert het Verzetsmuseum Friesland de bijzondere tentoonstelling 'Sporen van de Holocaust', Joodse oorlogsmonumenten in Friesland, Groningen, Drenthe, Overijssel en Gelderland.

Door de jodenvervolging hebben tijdens de Tweede Wereldoorlog meer dan honderdduizend omgebrachte joodse landgenoten geen graf gevonden. Na de oorlog hebben joden die de oorlog hebben overleefd en later ook hun niet-joodse landgenoten op tal van plaatsen oorlogsmonumenten opgericht om de slachtoffers te herdenken. De monumenten zijn te beschouwen als collectieve grafstenen. Door middel van de monumenten is de Holocaust tastbaar aanwezig in de Nederlandse samenleving.

De Stichting Een Joodse Erfenis houdt zich sinds 1995 onder meer bezig met het inventariseren en beschrijven van joodse oorlogsmonumenten. Deze inventarisatie van joodse oorlogsmonumenten in Nederland is de eerste en enige in zijn soort. Inmiddels zijn de provincies Friesland, Groningen, Drenthe, Overijssel en Gelderland onderzocht.

Over dit onderzoek is per provincie een boek uitgebracht en vanaf nu is er ook een reizende expositie met als titel ´Sporen van de Holocaust´ om het onderzoek onder de aandacht van een breed publiek te brengen. De tentoonstelling bestaat uit een zestal panelen. Op het eerste paneel een inleidende tekst met achtergronden bij de expositie, de andere panelen vertellen per provincie het verhaal van joodse oorlogsmonumenten in Friesland, Groningen, Drenthe, Overijssel en Gelderland. Naast een inventarisatie van het aantal monumenten en de locatie zijn persoonlijke verhalen van de slachtoffers toegevoegd.

Daarnaast zijn er uit de eigen collectie van het Verzetsmuseum Friesland een tweetal unieke aanvullende stukken te zien. Het betreft hier een monument ter nagedachtenis aan de joodse werknemers van Benninga's Margarinefabrieken. Inmiddels is het Leeuwarder bedrijf dat aan de Harlingertrekweg was gevestigd verdwenen, maar het monument werd bewaard en opgenomen in de collectie van het Verzetsmuseum. Ook is er een schilderij van Rob Nypels te zien dat speciaal werd gemaakt voor de onthulling van het joods monument in het Verzetsmuseum.

In de museumwinkel is een aantrekkelijk informatieboekje met illustraties en persoonlijke verhalen te koop: `Joodse oorlogsmonumenten in de provincie Friesland', prijs EUR 9,-.