IP/07/109
Brussel, 30 januari 2007
Commissie start publiek debat over de beste manier om een rookvrije omgeving
te bevorderen
De Europese Commissie heeft vandaag haar groenboek "Op weg naar een rookvrij
Europa: beleidsopties op EU-niveau" uitgebracht als aanzet tot een brede
openbare raadpleging over de beste manier om een rookvrije omgeving in de
Europese Unie te bevorderen. Het groenboek gaat in op de gezondheidseffecten
en de kosten die door passief roken worden veroorzaakt, het draagvlak voor
een rookverbod en de maatregelen die tot dusver op nationaal en EU-niveau
zijn genomen. Het stelt de vraag wat voor soort maatregelen nodig zijn om
passief roken tegen te gaan. De voor- en nadelen van diverse soorten
maatregelen worden besproken, waaronder een algeheel rookverbod in alle
openbare gelegenheden en eventuele uitzonderingen daarop (bv. voor
restaurants en cafés). Een zo breed mogelijke aanpak is volgens de Commissie
de beste oplossing om de volksgezondheid te beschermen. Zij wil graag weten
welke beleidsoptie het meest geschikt is om tot een rookvrije omgeving te
komen: geen wijziging in de huidige situatie, vrijwillige maatregelen,
coördinatie en uitwisseling van optimale praktijken tussen de lidstaten, een
aanbeveling van de Commissie of de Raad of bindende EU-wetgeving. De andere
EU-instellingen, de lidstaten en maatschappelijke organisaties is gevraagd
vóór 1 mei 2007 op het groenboek te reageren. De Commissie zal die reacties
bestuderen en de resultaten van de raadpleging in een verslag samenvatten;
vervolgens zal zij bekijken welke maatregelen zij gaat nemen.
Markos Kyprianou, de commissaris voor Gezondheid, verklaarde:
"Jaarlijks overlijden meer dan 79 000 mensen in de EU aan de gevolgen
van passief roken. Er zijn landen in Europa met een streng
antirookbeleid en dat blijkt te werken en resultaat te hebben. Ook
staat de bevolking erachter. Volgens een Eurobarometer-enquête is meer
dan 80% van de EU-burgers voorstander van een rookverbod op het werk
en in openbare gelegenheden. De vraag is hoe wij die trend naar een
rookvrije omgeving in de lidstaten kunnen voortzetten en wat de EU
daaraan moet doen."
Passief roken is nog steeds een belangrijke oorzaak van vermijdbare
ziekte en sterfte in de EU. Chronische blootstelling aan
omgevingstabaksrook vergroot de kans op longkanker bij niet-rokers met
20 à 30% en die op een hartziekte met 25 à 30%.
Beleidsopties
In het groenboek worden vijf beleidsopties aangegeven:
* geen wijziging in de situatie: de huidige trend naar een rookvrije
omgeving in de lidstaten zal zich naar verwachting wel
voortzetten, maar dit zal niet overal gelijk op gaan, zodat dit
waarschijnlijk de minst doeltreffende beleidsoptie is;
* vrijwillige maatregelen: zelfregulering op Europees niveau is
wellicht sneller en flexibeler, maar de ervaring in een aantal
lidstaten wijst uit dat vrijwillige overeenkomsten op dit vlak
niet goed werken;
* open coördinatie: het op elkaar afstemmen van het nationale
antirookbeleid aan de hand van richtsnoeren, streefdoelen en het
uitwisselen van optimale praktijken is ook een mogelijkheid, maar
dat zou eigenlijk alleen doeltreffend kunnen werken als de
lidstaten elkaar navolgen;
* aanbeveling van Commissie of Raad: een aanbeveling is niet
bindend, maar zou het onderwerp wel op de politieke agenda
plaatsen. Of dit succes heeft, hangt af van de wijze van toezicht
op de uitvoering ervan; bovendien kunnen de lidstaten een
aanbeveling altijd naast zich neerleggen;
* bindende wetgeving: dit biedt verschillende mogelijkheden voor een
vergelijkbare, transparante en afdwingbare bescherming tegen
omgevingstabaksrook in de EU. Wetgeving kan echter een langdurig
proces zijn waarvan de uitkomst moeilijk te voorspellen is.
Volgens het groenboek van de Commissie biedt een algeheel
antirookbeleid de bevolking de beste bescherming en elders ter wereld
is gebleken dat zoiets haalbaar en handhaafbaar is. De vraag is echter
in hoeverre de EU zich hierin moet mengen en het antwoord daarop zal
ook afhangen van wat er verder in de lidstaten gebeurt.
Situatie in de lidstaten
Alle lidstaten hebben wel de een of andere vorm van wet- of
regelgeving om blootstelling aan tabaksrook en daardoor veroorzaakte
schadelijke gevolgen voor de gezondheid te beperken, maar de
reikwijdte en de aard ervan lopen uiteen.
In Ierland en Schotland geldt een rookverbod voor alle overdekte
openbare gelegenheden en werkplekken (inclusief restaurants en cafés);
voor de rest van het VK gaat dit van de zomer in. Zweden, Italië en
Malta hebben wetgeving tegen het roken die voorziet in speciale,
afgesloten rookruimten met aparte ventilatie. Frankrijk zal volgend
jaar soortgelijke maatregelen toepassen en Estland en Finland in juni
van dit jaar. België, Litouwen, Spanje, Cyprus, Slovenië en Nederland
kennen uiteenlopende vrijstellingen voor de horeca. In de meeste
lidstaten is het roken in een aantal openbare ruimten, zoals
ziekenhuizen, scholen en overheidsgebouwen, theaters, bioscopen en het
openbaar vervoer verboden of aan banden gelegd.
Op EU-niveau heeft een rookvrije omgeving aandacht gekregen door
middel van niet-bindende resoluties en aanbevelingen. Verder komen
sommige aspecten van beroepsmatige blootstelling aan tabaksrook aan de
orde in diverse richtlijnen op het gebied van de gezondheid en
veiligheid op het werk.
Nadere informatie
De volledige tekst van het groenboek is te vinden op:
http://ec.europa.eu/health/ph_determinants/life_style/Tobacco/tobacco_
en.htm
Voor de Eurobarometer over tabaksgebruik zie:
http://ec.europa.eu/health/ph_information/documents/ebs_239_en.pdf
European Union