Stedelijk museum schiedam
Lucebert, schilder, dichter, fotograaf.
Schiedam, 12 december 2006 - Het Stedelijk Museum Schiedam presenteert van 28 januari tot
3 juni 2007 Lucebert. schilder, dichter fotograaf. Het is de eerste grote tentoonstelling
na het overlijden van Lucebert (Amsterdam 1924 - Alkmaar 1994) die een uitgebreid
overzicht geeft van alle aspecten van
zijn kunstenaarschap. Een groot deel van het beeldende werk is afkomstig uit de schenking
die de Stichting Lucebert eerder dit jaar aan het Instituut Collectie Nederland (ICN)
deed. Naast schilderijen en werk op papier zullen ook Luceberts' foto's en keramiek
worden getoond.
Er is een ruime keuze uit zijn poëzie te zien en te horen en er zullen verschillende
films over Lucebert worden getoond. In totaal zullen bijna 250 kunstwerken te zien zijn.
Schilder en dichter
Lucebert wordt beschouwd als een van de belangrijkste Nederlandse dichters van de 20ste
eeuw.
Als dichter is hij met Gerrit Kouwenaar en Jan Elburg betrokken bij de Experimentele Groep
in Holland, die in 1948 door onder andere de schilders Karel Appel en Corneille werd
opgericht.
Lucebert was ook in 1949 betrokken bij de eerste geruchtmakende CoBrA-tentoonstelling in
het Stedelijk Museum te Amsterdam.In het bijbehorende nummer van het tijdschrift Cobra
publiceert hij zijn 'Verdediging van de 50-ers' dat afstand schept tot de heersende
kunstopvattingen. Met dit gedicht verwerft Lucebert bekendheid en voorziet hij tevens de
experimentele dichters van een blijvende groepsnaam. In 1965 kreeg Lucebert de
Constantijn Huygenprijs en in 1967 de P.C. Hooft-prijs voor de letterkunde.
Luceberts' vroege beeldende werk ensceneert een dynamische mythologische wereld. Het is
een droomwereld vol onvoorspelbare transformaties en confrontaties. Van jongs af aan
heeft Lucebert getekend, elke dag, in een niet aflatende productie. Pas vanaf 1956
schildert hij ook regelmatig; voor die tijd ontbraken hem daartoe de middelen. Veel van
zijn wezens, vooral uit de jaren vijftig en zestig, hebben iets kwetsbaars en onnozels,
daarom ook vaak iets geestigs. Met hun plompverlorenheid staan ze weerloos en ongewapend
in de wereld. Daarnaast zijn portretten een belangrijk onderwerp in zowel de tekeningen
als de schilderijen, waarbij een karikaturale benadering Lucebert niet vreemd is.
Minder dan wie ook hield Lucebert zich bezig met zijn plaats in de kunstgeschiedenis of
zijn positie op de kunstmarkt. De kunst was zelf het enige wat telde, elke dag opnieuw,
zonder ballast uit het verleden, zonder ambities die de creatieve bewegingen van het
moment te boven gingen. Dat geeft het werk van Lucebert, zelfs het fragielste en
nietigste, een onvergelijkbare vitaliteit.
Fotograaf
Met name in de jaren vijftig en zestig heeft Lucebert veel gefotografeerd.Tijdens zijn
verblijf in Parijs en later in Berlijn en op reizen door Bulgarije, Italië en Spanje
heeft hij zijn omgeving op een haarscherpe wijze vastgelegd. Ook hier is duidelijk dat
Lucebert de wereld met grote passie en compassie bezag, waarbij zijn liefde voor mensen
tot uitdrukking komt. Hoewel hij vond dat er veel misstanden in de wereld waren, is hij
met een groot gevoel voor humor en relativeringvermogen de wereld en de mensheid blijven
verbeelden.
Stichting Lucebert
In maart 2006 heeft de Stichting Lucebert circa 2.200 kunstwerken aan de staat geschonken.
Het Instituut Collectie Nederland (ICN) beheert deze collectie, van waaruit musea
langdurig bruiklenen kunnen aanvragen ter versterking van hun collectie. Het Stedelijk
Museum Schiedam heeft als eerste de mogelijkheid gekregen om een keuze uit de collectie
te maken en te presenteren.
Publicatie
Uitgeverij BnM te Nijmegen verzorgt de uitgave van een rijk geïllustreerde catalogus.
Een aantal prominente Lucebert-kenners zoals Cyrille Offermans, Peter Hofman, Suzanna
Héman en Jurrie Poot zal in verschillende hoofdstukken de vele talenten van
Lucebert beschrijven. Evert Rodrigo, hoofd collecties van het ICN, schrijft het voorwoord
en Diana Wind, directeur Stedelijk Museum Schiedam, levert een bijdrage over de fotografie
van Lucebert. Voor kinderen wordt door BnM het boekje Griezelen met Lucebert uitgegeven.
Lydia Rood schrijft de tekst. Ook zullen er mapjes met negen luxe kaarten met een gedicht
en een afbeelding, een luxe cardbox en een aforismenboekje door BnM worden gemaakt.
Symposium
Lisa Kuitert, hoogleraar Boekwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam (UvA), heeft in
de afgelopen jaren met haar studenten onderzoek gedaan naar het leesgedrag van Lucebert.
Vrijwilligers van het Stedelijk Museum Schiedam hebben geassisteerd bij dit project. Als
resultaat van het onderzoek verschijnt er in 2007 een boek met essays over de 7000 boeken
die Lucebert in zijn bezit had. Hierbij gaat het om literatuur, filosofie, kunstboeken,
boeken over jazz etc. De UvA organiseert in samenwerking met het Stedelijk Museum
Schiedam op 18 maart 2007 een symposium over dit onderwerp waarbij verschillende
sprekersin zullen gaan op het verband tussen Luceberts bibliotheek en zijn werk.