> EMBARGO TOT VRIJDAG 26 JANUARI 2007 16.15 UUR
Oratie hoogleraar Organizational dynamics Leon Oerlemans "Bezint eer ge een innovatieve samenwerking begint"
De Senseo is het succesvolle resultaat van een strategische innovatieve samenwerking tussen Philips en Douwe Egberts. Maar interorganisatorische netwerken en innovatie zijn geen synoniemen, waarschuwt professor Leon Oerlemans in zijn oratie. "Relaties en netwerken helpen lang niet altijd. Bezint eer ge een innovatieve samenwerking begint."
Succesvolle voorbeelden als de Senseo lijken te illustreren dat interorganisatorische samenwerking niets dan 'goeds' voorbrengt. Technologische allianties zijn dan ook een hype. Onlangs kondigde Ford aan dat zij een samenwerking met het Japanse Toyota wenst, aangezien zij geïnteresseerd is in Toyota's kennis van milieuvriendelijke autotechnologieën. En ook in de gezondheidszorg en de juridische hulpverlening, denken en handelen velen tegenwoordig in netwerken en ketens. Er is ook menig wetenschappelijk onderzoek dat de positieve kanten van netwerken belicht. Zo is aangetoond dat het participeren in een netwerk haar deelnemers tal van voordelen kan bieden: eenvoudigere toegang tot financieel durfkapitaal, statusverhoging, hogere productiviteit, betere toegang tot kennis en informatie, hogere overlevingskansen en vergroting van het innovatie- en leervermogen van de organisatie.
Vertrouwen
Toch is het niet slechts goud dat er blinkt in netwerkland, stelt Leon Oerlemans in zijn oratie. Er is namelijk ook onderzoek dat aantoont dat 50% tot 70% van de samenwerkingsrelaties als een mislukking worden beschouwd door de deelnemers. Netwerkdeelname kan leiden tot zogenaamde 'lock-in' effecten waardoor nieuwe kennis niet doordringt en uittreding uit een bestaand netwerk wordt verhinderd. Ook leidt samenwerking in netwerken vaak tot hoge(re) kosten, hogere onderlinge afhankelijkheden, misdragingen van partners en het ongewild weglekken van intellectuele eigendom. Dit leidt weer tot meer wederzijdse controle wat vaak een negatief effect heeft op de voor innovatie zo broodnodige creativiteit. Oerlemans pleit voor onderzoek waarin de positieve en negatieve effecten van netwerken op een meer evenwichtige wijze worden afgewogen. Hierbij moeten bovendien niet alleen zogeheten structuurkenmerken van netwerken zoals centraliteit en dichtheid worden meegewogen. Te vaak wordt uit het oog verloren dat netwerken niet alleen een structuur kennen, maar ook een vehikel zijn waarin de voor innovatie benodigde hulpbronnen stromen. Relationele kenmerken zoals de sterkte van de relatie, vertrouwen en (technologische en geografische) nabijheid beïnvloeden de mate waarin bijvoorbeeld de kennis in een netwerk circuleert. Oerlemans pleit voor combinatie van de relationele benadering met de veel vaker gebruikte structurele benadering.
Prof.dr. L.A.G. (Leon) Oerlemans (1959, Tilburg) studeerde van 1979 tot 1986 economie in Tilburg. Hij promoveerde in 1996 aan de Technische Universiteit Eindhoven op een grootschalig empirisch onderzoek naar innovatie in industriële netwerken. Na zijn studie was hij vier jaar als wetenschappelijk onderzoeker werkzaam bij het Economisch Instituut Tilburg, vervolgens als universitair (hoofd)docent in Eindhoven (1990-2001) en tussen 2001-2003 werkte hij als universitair hoofddocent Economie van Innovatie bij de Universiteit Utrecht. Sinds 2003 is hij verbonden aan het Departement Organisatiewetenschappen van de UvT. In dat jaar werd hij ook benoemd tot buitengewoon hoogleraar 'Economics of Innovation' aan de Universiteit van Pretoria in Zuid-Afrika. Hij is ook research fellow aan de TU Eindhoven. Oerlemans is ook deskundig op het gebied van de regionale economie; hij heeft meerdere studies op zijn naam staan over de economische mogelijkheden en perspectieven van Noord-Brabant.
Noot voor de pers
De oratie van professor Leon Oerlemans vindt plaats op vrijdag 26 januari 2007 in de Aula (Cobbenhagengebouw) van de Universiteit van Tilburg, Warandelaan 2 te Tilburg. De plechtigheid start om 16.00 uur. De oratie getiteld 'Innovatie en netwerken: A perfect match?' is na afloop verkrijgbaar via de Afdeling Voorlichting & Externe Betrekkingen, tel: 013 466 2000, e-mail: