Haal hulp bij zelfdoding uit taboesfeer
Humanistisch verbond
Het Humanistisch Verbond is blij met de uitspraak van de rechter dat zelfdodingsconsulent
Ton Vink niet vervolgd wordt op grond van de aanklacht van hulp bij zelfdoding. Had de
rechter anders geoordeeld, zou dat de positie van mensen met een doodswens ernstig
verslechteren: minder dan nu zullen (vrijwillige) hulpverleners geneigd zijn gesprekken
met hen te voeren. Het Humanistisch Verbond respecteert de wet en steunt daarom geen
initiatieven voor actieve hulp bij zelfdoding. Wel vindt het Verbond het hoog tijd voor
een maatschappelijk debat over de vraag of hulp bij zelfdoding strafbaar zou moeten
blijven. In deze discussie zouden menselijke waardigheid en zelfbeschikking centraal
moeten staan. Een aanbod van hulpverlening aan mensen met een doodswens is belangrijk om
hen uit hun isolement te halen. Zolang hulp bij zelfdoding taboe is komt dat aanbod niet
tot stand.
Jaarlijks komen ruim 1500 mensen door zelfdoding om het leven. Het aantal pogingen ligt
vele malen hoger. Het is niet strafbaar een eind aan je leven te maken. Het is wel
strafbaar om mensen die een einde aan hun leven willen maken daarbij te helpen. Dat
veroorzaakt veel leed.
euthanasiewet
Mensen die lijden aan een terminale ziekte kunnen sinds 2002 een beroep doen op de
euthanasiewet waarmee hun verzoek om hulp bij levensbe?indiging legaal is. Zij
kunnen van een arts de middelen krijgen om te sterven. Aan wie het leven om andere
redenen zo ondraaglijk en uitzichtloos vindt dat hij/zij de dood verkiest, mag een arts
door een strenge interpretatie van de wet geen middelen verstrekken voor een zachte dood.
Deze mensen moeten zelf een weg vinden om hun wens uit te voeren. Zij nemen noodgedwongen
vaak hun toevlucht tot gruwelijke methoden. Dat is zowel voor de persoon zelf als de
omgeving mensonwaardig. Het gaat hierbij om mensen die langdurig lijden aan het leven,
die alle hoop verloren hebben en geen vertrouwen meer hebben dat therapie uitkomst
biedt. Juist deze mensen zou je gunnen dat ze gesteund kunnen worden door vrienden,
familie en/of hulpverleners en dat zij tenslotte de mogelijkheid krijgen een waardig
einde aan hun leven te maken.
taboe
Het Humanistisch Verbond is van mening dat het van groot belang is het taboe rond
zelfdoding te doorbreken, zodat mensen die een zelfgekozen dood overwegen daar desgewenst
openlijk over kunnen spreken met daartoe opgeleide hulpverleners. Waar het niet gaat om
medisch lijden hoeven dat geen artsen te zijn maar liggen gesprekken met geestelijk
raadslieden of andere hulpverleners meer voor de hand.
onmenselijk
De meeste leden van het Humanistisch Verbond vinden dat hulp bij zelfdoding uit het
wetboek van strafrecht geschrapt moet worden. Deze hulp zou geboden moeten worden in de
vorm van gesprekken over de achtergrond en duurzaamheid van de doodswens en over de vraag
of er nog zingeving mogelijk is. Bovendien zijn vele humanisten ervan overtuigd dat
diegene bij- en terzijde gestaan moet kunnen worden bij de uitvoering van de doodswens
als daartoe na rijp beraad besloten is. Zij vinden het onmenselijk en liefdeloos om
mensen hierin alleen te laten.
zorgvuldig
Het staat buiten kijf dat bij afschaffing van de strafbaarstelling van hulp bij zelfdoding
heel goed doordacht moet worden aan welke zorgvuldigheidseisen voldaan moet worden.
Niemand wil moord faciliteren onder het mom van hulp bij zelfdoding. En niemand wil dat
het mensen die het heel moeilijk hebben, jong of oud, te gemakkelijk wordt gemaakt een
besluit te nemen waarop niet kan worden teruggekomen. Humanisten vinden het leven van
grote waarde. Zij geloven niet in een leven na de dood en streven daarom naar een mooi en
zinvol leven. Maar uiteindelijk is het leven niet heilig en is het de mens zelf die zijn
leven vormgeeft. Zelfbeschikking en het maken van eigen keuzes verhogen de kwaliteit van
leven maar ook van sterven. Dat betekent dat ook een beslissing om niet verder te willen
leven aan mensen zelf is.
Er is veel voor te zeggen om mensen voor wie het leven niet leefbaar meer is te gunnen dat
hun einde waardig is en dat zij die dat willen daarbij omgeven en geholpen kunnen worden
door anderen, vrienden, familie en/of hulpverleners.
Noot voor de redactie