Promotiemogelijkheden: een beloningsinstrument met een bonus
Datum: 25 januari 2007
Hoe kun je werknemers motiveren? Met een beloning in de vorm van geld
of met promotiekansen? Door ze te stimuleren met carrièrekansen binnen
of buiten het bedrijf? Over dergelijke vragen op het gebied van de
`Personnel Economics' schreef Marco van Herpen zijn proefschrift. Hij
onderzocht hoe werknemers het ontwerp van een beloningssysteem, de
interne arbeidsmarkt en externe carrièrekansen waarderen, zodat hun
prestaties toenemen.
Van Herpen keek onder meer bij twee beursgenoteerde Nederlandse
bedrijven naar de effecten van het beloningssysteem op
werknemersmotivatie. Het beloningssysteem is hierbij opgesplitst in
twee componenten: geldelijke beloning en promotiekansen. De resultaten
laten zien dat er een positieve relatie bestaat tussen de perceptie
van "eerlijkheid" en "beheersbaarheid" van de geldelijke component van
het beloningssysteem en extrinsieke motivatie. Er bleek echter geen
bewijs voor een relatie tussen de karakteristieken van geldelijke
beloning en intrinsieke motivatie. De tweede component van een
beloningssysteem behelst promotiekansen. Het vooruitzicht op een
promotie heeft een positieve relatie met extrinsieke motivatie en kan
dus dienen als substituut voor verschillende vormen van geldelijke
beloning zoals variabele beloning. Bovendien heeft een gerealiseerde
promotie als bonus een positief effect op intrinsieke motivatie.
Tevens onderzocht Van Herpen welk type bedrijven promotiekans
gebruiken als beloningsinstrument. Gebruikmakend van een database met
Deense ondernemingen zijn bedrijven geïdentificeerd die werknemers een
intern carrièrepad aanbieden. De resultaten laten zien dat vooral
grote, winstgevende en groeiende ondernemingen werknemers op een lager
niveau de organisatie binnen laten stromen, zodat de nieuwe werknemers
intern een carrièrepad kunnen volgen.
Ten slotte richtte het onderzoek zich op doorlopende arbeidsrelaties.
Is het positief of negatief dat werknemers hun hele leven bij dezelfde
organisatie werkzaam zijn? Van Herpen stelt dat het wisselen van
werkgever gunstige gevolgen kan hebben. Nieuwe vaardigheden kunnen
bijvoorbeeld worden gecombineerd met reeds aanwezige kennis, waardoor
een nieuwe waardevolle vorm van menselijk kapitaal ontstaat. De
resultaten duiden erop dat mobiliteit een gunstig effect heeft op het
loon van werknemers. De opgebouwde kennis bij vorige werkgevers wordt
gewaardeerd door organisaties. Oftewel, "job-hoppen" loont.
Dit laatste onderzoek laat het belang zien voor werknemers om flexibel
te zijn in het wisselen van werkgever om zodoende vaardigheden en
kennis te combineren. Bovendien creëren zij met deze mobiliteit vrije
posities voor werknemers van lagere niveaus in de oude organisatie om
door te stromen. Deze observaties voegen extra dimensies toe aan de
discussie over bescherming van werknemers en ontslagrecht; een meer
flexibele arbeidsmarkt kan positieve gevolgen hebben voor de motivatie
en productiviteit van zowel de zittende als de vertrekkende
werknemers.
Marco van Herpen (Heesch, 1978) studeerde economie aan de Universiteit
van Tilburg. Hij verrichtte zijn onderzoek bij de onderzoeksschool SOM
(Economie), met een Marie Curie Fellowship van de EU. Van Herpen werkt
nu als consultant bij The Boston Consulting Group. /GG
Datum en tijd
25 januari 2007, 13.15 uur
Promovendus
M.F.M. van Herpen
Proefschrift
Pay, promotions and performance: essays on personnel economics
Promotores
prof.dr. C. Cools en prof.dr. M. van Praag
Faculteit
economische wetenschappen
Plaats
Aula Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen
Informatie
Marco van Herpen, tel. (035)548 68 00, e-mail: vanherpen.marco@bcg.com
Rijksuniversiteit Groningen