IP/07/75
Brussel, 24 januari 2007
Hervorming van groenten- en fruitsector in het kader van het nieuwe GLB zal
leiden tot groter concurrentievermogen, betere bescherming van telers tegen
crises, toenemende consumptie, degelijker milieubescherming en eenvoudiger
regels
De Europese Commissie heeft vandaag een ingrijpende hervorming van de
gemeenschappelijke marktordening voor groenten en fruit voorgesteld die deze
sector in overeenstemming moet brengen met de andere sectoren van het
hervormde GLB. De voorstellen hebben tot doel concurrentievermogen en
marktgerichtheid van de groenten- en fruitsector te verbeteren,
crisisgebonden inkomensschommelingen te verminderen, het verbruik te
verhogen, het milieu beter te beschermen en, waar mogelijk, regels en
administratieve rompslomp te vereenvoudigen. Andere doelstellingen zijn:
meer telers aan te moedigen zich bij telersverenigingen aan te sluiten, deze
verenigingen meer instrumenten voor crisisbeheer ter beschikking te stellen,
de groenten- en fruitsector in de bedrijfstoeslagregeling te integreren, de
verplichting in te voeren een minimumpercentage aan milieumaatregelen te
spenderen, de Gemeenschapsfinanciering voor biologische producten en
afzetbevorderingsmaatregelen te verhogen en exportsubsidies voor groenten en
fruit te verlagen. De Commissie hoopt dat Raad en Parlement deze
begrotingsneutrale hervorming vóór medio 2007 zullen goedkeuren, zodat ze in
2008 in werking kan treden.
"Na de andere sectoren moet nu ook de groenten- en fruitsector in
overeenstemming worden gebracht met de hervormingen, die tot doel
hebben de Europese landbouw concurrerender en marktgerichter te
maken", aldus Mariann Fischer Boel, EU-commissaris voor Landbouw en
plattelandsontwikkeling. "Een aantal steunelementen in de huidige
regeling passen namelijk niet meer in het GLB anno 2007 en moeten
worden vervangen door ontkoppelde rechtstreekse betalingen. Om de
nieuwe regeling tot een succes te maken, moeten telers aan de hand van
een versterking van de telersverenigingen worden aangemoedigd beter
samen te werken. Groenten en fruit zijn bovendien van essentieel
belang in een evenwichtige voeding. Daarom wil ik de consumptie ervan
stimuleren. Tot slot staat het buiten kijf dat de landbouw alles in
het werk moet stellen om het milieu te beschermen."
Achtergrondinformatie over de groenten- en fruitsector
De productie van groenten en fruit zorgt voor 3,1 % van de
Gemeenschapsbegroting en neemt 17 % van de totale landbouwproductie in
de EU voor haar rekening.
De afgelopen tien jaar heeft de sector te kampen gehad met zware druk
van de sterk geconcentreerde detailhandel en prijsstunters, die een
zeer belangrijke rol spelen bij de vaststelling van de marktprijs, én
met de harde concurrentie van producten uit derde landen die dankzij
een combinatie van een betere kwaliteit en relatief lage prijzen een
snel groeiend marktaandeel innemen. Sinds de hervorming van de GMO
voor groenten en fruit in 1996 hebben de telersverenigingen en hun
operationele programma's (OP's) een cruciale rol gespeeld bij de
bundeling van het aanbod en hebben zij de positie van de telers
tegenover de detailhandel efficiënt helpen verdedigen. Een groot
aantal telers in bepaalde lidstaten geeft er niettemin de voorkeur aan
zich niet aan een telersvereniging te binden.
De bestanddelen van de huidige GMO zijn: steunverlening aan telers op
basis van de aan de verwerkingsbedrijven geleverde hoeveelheid
producten, rechtstreekse steunverlening aan de verwerkers en
steunverlening aan de teler, via de telersvereniging en in sommige
gevallen uitgaande van het areaal. Deze regelingen, die niet in
overeenstemming zijn met de rest van het hervormde GLB, gelden voor
tomaten, citrusvruchten, peren, nectarines, perziken, gedroogde
vijgen, pruimen, krenten en rozijnen.
Hervormingsvoorstellen
Telersverenigingen De telersverenigingen zullen flexibeler en volgens
eenvoudiger regels kunnen werken. De telers krijgen de vrijheid zich
voor elk product bij verschillende verenigingen aan te sluiten. In
gebieden waar minder dan 20 % van de productie via telersverenigingen
wordt afgezet en in de nieuwe lidstaten, wordt ter bevordering van de
oprichting van dergelijke verenigingen extra steun verleend (60 %
cofinanciering van de Gemeenschap in plaats van 50 %). Er komt ook
extra steun voor fusies en groeperingen van deze verenigingen. De
extra steun voor telersverenigingen met grensoverschrijdende of
intersectorale activiteiten wordt voortgezet. Lidstaten en
telersverenigingen moeten op basis van een nationale strategie
operationele programma's opstellen. De begroting voor
telersverenigingen bedraagt momenteel ca. 700 miljoen euro.
Crisisbeheer De organisatie hiervan verloopt via de telersverenigingen
(met 50 % cofinanciering van de Gemeenschap). Instrumenten voor
crisisbeheer zijn: groen oogsten of niet oogsten, afzetbevorderings-
en communicatiemaatregelen bij crises, oogstverzekering en
financiering van de administratieve kosten van de oprichting van
onderlinge fondsen. Telersverenigingen mogen bovendien producten uit
de markt nemen; de helft van de betrokken kosten worden door de
Gemeenschap vergoed. Gratis uitreiking van uit de markt genomen
producten aan scholen, kindervakantiekampen, ziekenhuizen,
liefdadigheidsorganisaties, bejaardentehuizen en strafinrichtingen
wordt voor 100 % door de Gemeenschap betaald, voorzover de hoeveelheid
per telersvereniging niet meer bedraagt dan 5 % van de afgezette
productiehoeveelheid.
Opname van groenten en fruit in de bedrijfstoeslagregeling Het met
groenten en fruit beplante areaal komt in aanmerking voor
toeslagrechten in het kader van de bedrijfstoeslagregeling die in
andere landbouwsectoren geldt. De bestaande steun voor verwerkte
groenten en fruit wordt volledig ontkoppeld en de nationale
begrotingsmaxima voor de bedrijfstoeslagregeling worden verhoogd. Het
wordt de lidstaten toegestaan referentiebedragen vast te stellen en te
beslissen welke landbouwers in aanmerking komen voor nieuwe
toeslagrechten op basis van een representatieve periode. In totaal zal
ca. 800 miljoen euro worden overgedragen naar de
bedrijfstoeslagregeling.
Milieumaatregelen De opname van groenten en fruit in de
bedrijfstoeslagregeling betekent dat telers die rechtstreekse
betalingen ontvangen de randvoorwaarden moeten naleven. Bovendien moet
in het kader van elk operationeel programma ten minste 20 % van de
uitgaven aan milieumaatregelen worden gespendeerd. In elk operationeel
programma wordt met betrekking tot de biologische productie een
communautair medefinancieringspercentage van 60 % ingebouwd.
Afzetbevordering De door de Wereldgezondheidsorganisatie aanbevolen
dagelijkse hoeveelheid groenten en fruit bedraagt 400 g; alleen
Griekenland en Italië halen dat cijfer. De telersverenigingen krijgen
de mogelijkheid maatregelen ter bevordering van het verbruik van
groenten en fruit in hun operationele programma's op te nemen. De
medefinanciering door de Gemeenschap wordt verhoogd tot 60 % indien
deze afzetbevorderingsmaatregelen specifiek gericht zijn op
schoolgaande kinderen en jongeren. Uit de markt genomen producten
mogen gratis aan liefdadigheidsorganisaties, scholen en
kindervakantiekampen worden uitgedeeld.
Handel met derde landen Aangezien de besprekingen over de wereldhandel
nog niet zijn afgerond, wordt het bestaande wetgevingskader over de
externe handel in het voorstel onverlet gelaten. Wel wordt voorgesteld
de exportrestituties af te schaffen.
Vereenvoudiging De afschaffing van de verwerkingssteun zal de regeling
aanzienlijk eenvoudiger maken, net als de nieuwe regels over de
telersverenigingen en de afschaffing van de exportrestituties.
Bovendien zal het vereenvoudigingswerk baat hebben bij de harmonisatie
van de basisbeginselen inzake de handelsnormen voor alle
landbouwproducten, inclusief groenten en fruit.
http://ec.europa.eu/agriculture/capreform/fruitveg/index_en.htm
European Union