NVB: Goede vooruitzichten kantorenmarkt, maar aanhoudende zorgen over
leegstand
Meer bedrijven willen verhuizen of verbouwen
Ruim drieduizend bedrijven en overheden overwegen binnen drie jaar te
verhuizen of hun huidige kantoor te verbouwen. Dat is aanmerkelijk
meer dan twee jaar terug. Alles bij elkaar gaat het om zon 9 miljoen
m² kantoorruimte dat hiermee is gemoeid. Deze nieuwe euforie heeft
alles te maken met de inmiddels uitstekend draaiende economie. Deels
is de dynamiek vorig jaar al verzilverd. In 2006 zijn voor maar liefst
1,2 miljoen m² nieuwe kantoorruimte bouwvergunningen verleend, 30
procent meer vergeleken met het jaar ervoor.
Dit blijkt uit twee recente rapporten die NVB in samenwerking met de
Faculteit Geowetenschappen van de Universiteit van Utrecht en het
onderzoeksbureau STOGO gelijktijdig over de kantorenmarkt heeft
uitgebracht: Thermometer Kantoren en Kantoorgebruikers in Profiel. De
Thermometer kantoren geeft inzicht in de vraag- en aanbodverhoudingen
op de kantorenmarkt, inclusief voorspellingen voor de toekomst.
Kantorenmarkt in Profiel doet verslag van een enquête onder gebruikers
van kantoorruimte.
Beide studies tonen aan dat het Nederlandse bedrijfsleven momenteel
uitermate positief is over de toekomst en daarom vaker op zoek is naar
een ander én vooral groter kantoor. Veel bedrijven verwachten de
komende jaren substantieel te groeien en willen door een verhuizing of
verbouwing in één keer uit de nauwe jas raken. Er is vooral behoefte
aan betaalbare kwaliteit: multifunctionele locaties, goede
bereikbaarheid met openbaar vervoer en auto én vooral de beschikking
over genoeg parkeerplaatsen. Ook de uitstraling van omgeving en gebouw
moeten in orde zijn.
Opvallend is dat vooral nieuwbouw momenteel erg populair is, hetgeen
zich vertaalt in een stijgend aantal aanvragen voor een
bouwvergunning. Maar daar waar nieuwe kantoren verrijzen, ontstaat
elders een leegstandsprobleem. Medio 2006 stond bijna 14 procent van
de voorraad leeg en hoewel NVB verwacht dat dit percentage de komende
tijd zal afnemen, zal niettemin de leegstand in het gedateerde deel
van de voorraad té groot blijven. De kantorenmarkt heeft hierdoor twee
gezichten. Aan de ene kant is er de groeiende vraag naar betaalbare
kwaliteit en nieuwbouw. Aan de andere kant is er het hardnekkige
probleem van de leegstand in de oude voorraad. Massaal op de rem
trappen bij nieuwbouw, zoals door sommige rapporteurs daarom wordt
bepleit, is volgens NVB echter niet het juiste recept. Nieuwbouw is en
blijft hard nodig om de voorraad kwalitatief op peil te houden én om
het bedrijfsleven optimaal te faciliteren. Wel zal er gelijktijdig
naar oplossingen moeten worden gezocht voor de onverhuurbare en
gedateerde meters in de voorraad. Zowel marktpartijen als gemeenten
zullen vaker tot het besef (moeten) komen dat een integrale
kantorenvisie niet langer gemist kan worden. In zon visie hoort op zn
minst dat elk onderdeel even serieuze aandacht krijgt. Dus naast
nieuwbouw zeker óók sloop, renovatie en herbestemming tot bijvoorbeeld
woningen. Het betekent tevens dat gebiedsontwikkeling nóg belangrijker
gaat worden. De tijd van klakkeloos nieuwe kantoren neerzetten is
definitief voorbij.
NVB noemt het verder opvallend dat de kantorenmarkt over de laatste
decennia altijd hoge pieken en diepe dalen heeft gekend. Waarbij de
stijgingen in de afzet zich steevast voordeden in de 2e helft van elk
decennium en de dalen altijd werden ingezet in de 1e helft van elk
decennium. Een volledige kantorencyclus duurt dus ongeveer tien jaar.
Als zich dit patroon herhaalt, zal omstreeks 2010 de nieuwe piek
bereikt worden. Projectontwikkelaars en gemeenten kunnen hier alvast
op anticiperen.
---