12-01-2007
IGK-rapport marineofficier
Ondertekenaar: De staatssecretaris van defensie
In antwoord op de schriftelijke vragen van het lid Karimi (20602120),
de leden van Velzen en Gerkens (2060130) en van het lid Eijsink
(2060702140) heb ik toegezegd u te informeren over de conclusies die
aan de bevindingen van het onderzoek van de Inspecteur generaal der
Krijgsmacht (IGK) worden verbonden. Bijgaand stuur ik u hierbij het
rapport van de IGK ter vertrouwelijke inzage over de voormalige
marine-officier de heer K. en informeer ik u over de conclusies die
aan de bevindingen van dit onderzoek zullen worden verbonden.
Op 24 oktober 2006 heeft de IGK opdracht gekregen om een zo compleet
mogelijk feitenrelaas op te stellen van de gang van zaken met
betrekking tot de gedragingen van de heer K. en van de bestuurlijke
handelingen van de relevante actoren binnen Defensie. Deze brief dient
ter afdoening van de schriftelijke vragen. Tevens beantwoord ik, mede
namens de minister van Buitenlandse Zaken de vragen over de
ontsnapping van de heer K.
Bevindingen van de IGK
De IGK concludeert in zijn rapport dat bij de Koninklijke marine
minder aandacht was voor de nevenactiviteiten van de heer K. aangezien
hij een kort-verband officier was en dus binnen afzienbare tijd de
marine zou verlaten. Na de arrestatie van de heer K. heeft de
Koninklijke marine naar het oordeel van de IGK adequaat gehandeld door
een onderzoekscommissie in te stellen. Naar het oordeel van de IGK is
de aanwijzing van de secretaris-generaal ter zake zeer strikt
geïnterpreteerd. Zowel het huishoudelijk onderzoek van Defensie als
het strafrechtelijk onderzoek zouden, indien het Openbaar Ministerie
hiermee zou hebben ingestemd, gelijktijdig hebben kunnen plaatsvinden.
De IGK wijst er verder op dat er kennelijk onduidelijkheid bestaat
over wat als nevenwerkzaamheden is toegestaan en dat lijnmanagers een
belangrijke toezichthoudende rol hebben. Tenslotte zet de IGK
vraagtekens bij de pragmatische oplossing die is gekozen met
betrekking tot het ontslag van de heer K. aangezien zijn aanstelling
binnen enkele weken zou aflopen. Om de heer K. te ontslaan zonder het
predikaat "eervol" had zijn aanstelling verlengd moeten worden. Er is
destijds voor gekozen de heer K. zo snel mogelijk de dienst te laten
verlaten, waarbij de aanvankelijk in het vooruitzicht gestelde premie
niet is uitgekeerd.
Conclusies op basis van de bevindingen van de IGK
De gang van zaken gedurende de aanstelling van de heer K. bij Defensie
en de handelwijze
na de arrestatie van de heer K. zijn onjuist geweest en vereisen een
aantal maatregelen om
te voorkomen dat een dergelijke situatie zich in de toekomst kan
herhalen:
1. Bij de uitwerking van de aanbevelingen van de commissie-Staal zal
onder andere in
relatie tot de nieuwe gedragscode, nadrukkelijk aandacht worden
geschonken aan de vraag
welke nevenwerkzaamheden zich al dan niet verdragen met de functie van
Defensiemedewerker. Het moge duidelijk zijn dat handel en/of productie
van pornografische
artikelen zich daarmee in het geheel niet verdraagt. Strikte naleving
van de bepalingen over
het melden van nevenwerkzaamheden blijft noodzakelijk. Alle
leidinggevenden zal er
nogmaals op worden gewezen dat zij bij het toezicht op en handhaving
van de regels ter
zake een belangrijke rol vervullen.
2. De desbetreffende aanwijzing van de secretaris-generaal verhindert
niet dat gelijktijdig met
een strafrechtelijk onderzoek, een huishoudelijk onderzoek wordt
ingesteld. In overleg met de
KMAR/Openbaar Ministerie kan tot de instelling van een huishoudelijk
onderzoek worden
besloten. Commandanten zal worden gewezen op de juiste interpretatie
van de aanwijzing.
Overigens zou in dit concrete geval het huishoudelijk onderzoek niet
hebben geleid tot een
vroeger ontslagmoment. De benodigde informatie op grond waarvan
voldoende aannemelijk
zou zijn geworden dat de heer K. zich schuldig had gemaakt aan de
handel in
kinderpornografisch materiaal en in aanmerking zou komen voor een
bijzondere
ontslagprocedure kon niet op een zodanig tijdstip worden verkregen,
dat dit geleid zou
hebben tot een eerder ontslag dan begin april 2004.
3. Leidinggevenden zal erop worden gewezen dat een voordracht voor
eervol ontslag per
Koninklijk Besluit aan de staatssecretaris altijd gepaard moet gaan
met een adequate
toelichting indien een bijzondere oorzaak en relevante feiten ten
grondslag liggen aan deze
voordracht. Alleen op deze manier kan een goede afweging worden
gemaakt of de desbetreffende voordracht voor eervol ontslag
gehonoreerd dient te worden.
Ontsnapping van de heer K.
Ten tijde van zijn vlucht naar Nederland was de heer K. zoals uit het
bovenstaande blijkt, nog in dienst van de Koninklijke marine. De
Koninklijke marine heeft evenwel geen enkele betrokkenheid bij de
ontsnapping van de heer K. Door het consulaat-generaal te Rio de
Janeiro is geen druk op de Braziliaanse autoriteiten uitgeoefend om de
heer K. op vrije voeten te stellen. De status van de heer K. als
marineofficier heeft geen enkele rol gespeeld bij de afgifte van een
noodpaspoort aan betrokkene of bij andere overwegingen die met
betrekking tot K. gemaakt zijn. Om die reden was de omstandigheid dat
K. marineofficier was niet relevant.
Tenslotte
Defensie hanteert een hoge standaard als het gaat om normen en
waarden. Uiteraard mag er geen enkele twijfel over bestaan dat
nevenwerkzaamheden als die door de heer K. werden uitgeoefend, zich op
geen enkele wijze verdragen tot het gedrag en optreden dat van elke
Defensiemedewerker verwacht wordt. De kwestie rond de heer K. heeft de
goede naam van Defensie aangetast. Door alle bovenstaande maatregelen
en alle wijzigingen die zullen worden uitgevoerd naar aanleiding van
het rapport van de commissie-Staal levert Defensie een maximale
inspanning om dit soort zaken in de toekomst te voorkomen.
DE STAATSSECRETARIS VAN DEFENSIE
Ministerie van Defensie