AFM
AFM-rapport leidt tot verbetering gedragscodes kredietverstrekking
12-1-2007
De Autoriteit Financiële Markten (AFM) is tevreden over de verbeterde
gedragscodes voor kredietverstrekking die de markt dit voorjaar zal
introduceren. De Vereniging van Financieringsondernemingen in
Nederland (VFN), de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) en de
Nederlandse Thuiswinkel Organisatie (NTO) hebben de AFM toegezegd dat
zij daarvoor de normen voor verantwoorde kredietverstrekking zullen
herzien. De AFM is van mening dat het initiatief van de markt leidt
tot een adequate invulling van de normen voor verantwoorde
kredietverstrekking. Aanleiding voor het initiatief was een onderzoek
van de AFM. Uit dit onderzoek blijkt dat banken,
financieringsmaatschappijen en creditcardmaatschappijen in de praktijk
krediet verlenen aan consumenten die daardoor onder het
bestaansminimum kunnen komen. De AFM noemt dit onverantwoord.
Het AFM-onderzoek vloeit voort uit het gewijzigde toezicht op
kredietaanbieders per 1 januari 2006. De Wet financiële
dienstverlening (Wfd) die in 2006 in werking is getreden - en per 1
januari 2007 is overgegaan in de Wet financieel toezicht (Wft) -
beoogt consumenten te beschermen tegen overkreditering. Daarvoor
gelden open normen, zoals de bepaling dat kredietaanbieders op basis
van ingewonnen informatie moeten kunnen beoordelen of het aangaan van
een kredietovereenkomst verantwoord is. De AFM heeft onderzoek gedaan
bij drie banken, vijf financieringsmaatschappijen en vijf
postorderbedrijven om een representatief beeld te krijgen van de wijze
waarop aanbieders van consumptief krediet in de praktijk invulling
geven aan de normen voor verantwoorde kredietverstrekking. De in de
praktijk gehanteerde (minimum)normen zijn daarbij afgezet tegen
bijstandsbedragen en tegen de huidige norm van de branchevereniging
van kredietaanbieders, de VFN.
De belangrijkste bevindingen in het AFM-onderzoek zijn:
* Banken, financieringsmaatschappijen en creditcardmaatschappijen
hebben krediet verleend, of zijn daartoe bereid, terwijl dit met
het oog op het voorkomen van overkreditering niet verantwoord is.
* De normbedragen voor resterend besteedbaar inkomen die de
onderzochte kredietverstrekkers in de praktijk hanteren, liggen
onder bijstandsniveau en in sommige gezinssituaties ruim onder
bijstandsniveau.
* Kredietaanbieders winnen onvoldoende informatie in over de
financiële positie van de consument. Met de daadwerkelijke
maandelijkse vaste lasten als ziektekosten en energielasten en met
betaalachterstanden wordt onvoldoende rekening gehouden.
* Postorderbedrijven en een aantal creditcardmaatschappijen maken
gebruik van zogenoemde creditscoringssystemen. Daarbij wordt een
inschatting gemaakt op basis van omgevings- en ervaringsgegevens,
maar is er geen informatie voorhanden over bijvoorbeeld het
inkomen van de consument. Hoewel dit een beproefde methode en
geoorloofde methode is om de kredietwaardigheid te toetsen, is
hierbij niet in alle gevallen vast te stellen of het verstrekken
van krediet verantwoord is.
* In het acceptatiebeleid is over het algemeen niet opgenomen
wanneer en onder welke voorwaarden van de criteria kan worden
afgeweken.
* Slechts een derde van de onderzochte reclame-uitingen en
kredietprospectussen voldoet aan de gestelde eisen.
De AFM oordeelt dat kredietverstrekking onverantwoord is wanneer de
consument daardoor op een levensstandaard onder het bestaansminimum
komt. In constructieve gesprekken met de VFN en NVB is dit
onderschreven en is afgesproken dat de norm voor verantwoorde
kredietverstrekking wordt herzien. Uitgangspunt voor de nieuw te
hanteren norm is dat deze inkomensafhankelijk wordt en dat een
verhoogde zorgplicht gaat gelden voor kredieten die dicht tegen de
minimumnorm zitten. Ook de hoogte van de norm wordt kritisch bezien.
Met de NTO is afgesproken dat in aanvulling op de huidige
creditscoringssystemen informatie over het inkomen en vaste lasten
wordt opgevraagd bij krediet vanaf 250 euro.
De AFM zal de nieuwe normen branchebreed toepassen en zo nodig
handhavend optreden. Eerder waarschuwde de AFM al strikt te zullen
toezien op de naleving van reclame- en informatieverplichtingen.
Het 'rapport verantwoorde kredietverstrekking 2006' kunt u via de 'Zie
ook' link inzien.