Radboud Universiteit Nijmegen


Seminar `Zin en onzin van de naturalisatietoets'

Draagt de naturalisatietoets bij aan een betere integratie?

In opdracht van FORUM heeft het Centrum voor Migratierecht van de Radboud Universiteit Nijmegen onderzoek verricht naar de totstandkoming en de gevolgen van de naturalisatietoets. Dit is het examen dat mensen moeten afleggen wanneer zij de Nederlandse nationaliteit willen verkrijgen. Dit examen werd in 2003 geïntroduceerd en sindsdien is het aantal naturalisatieaanvragen met meer dan 60 % afgenomen. Naar aanleiding van het onderzoek organiseert FORUM woensdag 6 december een seminar, waarin de conclusies en aanbevelingen van het onderzoek worden gepresenteerd door de onderzoekster mr. R. van Oers. Prof. dr. H.B. Entzinger van de Erasmus Universiteit Rotterdam gaat in op de betekenis van naturalisatie voor staat en individu. Hij gaat daarbij in op vragen van transnationaliteit en dubbele nationaliteit, loyaliteit en identiteit. Een medewerker van Bureau ICE licht de nieuwe inburgeringstoets toe die onder de Wet Inburgering de huidige naturalisatietoets vervangt. In een panel van politici en praktijkmensen wordt gediscussieerd over de uitkomsten van het onderzoek.

In het kader van het onderzoek zijn interviews gehouden met immigranten die de toets hebben afgelegd, met mensen die zijn afgehaakt, met gemeenteambtenaren en met ROC-medewerkers. Verder is een vergelijking gemaakt met de toets voor naturalisatie in Engeland, Duitsland, België, Oostenrijk en Denemarken. Uit het onderzoek blijkt dat de grote meerderheid van de immigranten die Nederlander worden is vrijgesteld van toetsdeelname op basis van een diploma of het certificaat inburgering behaald in het kader van de Wet Inburgering Nieuwkomers. De verplichting om voor de naturalisatietoets te slagen wekt veel frustratie op bij goed geïntegreerde immigranten die niet in het bezit zijn van de juiste diploma's. Aan de andere kant is de toets door de inhoud en wijze van afname een ernstige belemmering voor kwetsbaardere groepen immigranten die meer moeite hebben met integratie in Nederland: ouderen, vrouwen uit achterstandsposities en laagopgeleide immigranten. Daarnaast wijkt de Nederlandse toets in negatieve zin af van toetsen in andere in het onderzoek betrokken landen door het opwerpen van extra praktische belemmeringen zoals de hoge kosten voor de toets, de geheime toetsinhoud, de afwezigheid van voorbereidingsmogelijkheden en de zes maanden wachttijd voordat een toetsonderdeel mag worden herkanst.

De belangrijkste aanbevelingen uit het onderzoek zijn: geen toetsverplichting voor immigranten met een verblijf van twintig jaar of langer, verlaging van de kosten, uitbreiding van de vrijstellingsgronden, bekendmaking van de toetsinhoud en het bieden van voorbereidingsmogelijkheden.

De uitkomsten van het onderzoek roepen de vraag op of de doelen van de toets, namelijk een grotere zelfredzaamheid en een betere integratie van nieuwe Nederlanders, wel worden bereikt. Een debat over de gevolgen van de toets is tot op heden niet gevoerd. Een dergelijk debat is des te belangrijker, omdat binnenkort de nieuwe inburgeringstoets in het kader van de Wet Inburgering in gebruik zal worden genomen. De meeste op- en aanmerkingen op de huidige naturalisatietoets gelden ook voor de nieuwe inburgeringstoets. Mensen die nu moeite hebben met het niveau van de toets zullen ook problemen hebben met de inburgeringstoets in het kader van de WI, waarin immers hetzelfde niveau wordt gehanteerd. Daarnaast zullen goed geïntegreerde immigranten dezelfde frustraties ervaren wanneer ze aan de inburgeringstoets worden onderworpen.

Het seminar is gratis toegankelijk, begint om 13.00u en sluit af met een borrel om 17.30u en vindt plaats in 'In de Driehoek', nabij Utrecht CS.

Het onderzoek is neergelegd in een publicatie welke te verkrijgen is tijdens het seminar.

Bron bericht: FORUM