Ingezonden persbericht
Amsterdam, 4 december 2006
Antibiotica overbodig bij oogontsteking
Bij een oogontsteking is het niet langer nodig om een antibioticum voor te schrijven. Dat werkt namelijk niet beter dan een placebo, wijst onderzoek van huisarts Remco Rietveld uit. Mede op basis van zijn onderzoek heeft het Nederlands Huisartsgenootschap (NHG) de richtlijnen voor de behandeling van oogontsteking aangepast. Op 6 december promoveert Rietveld bij het Academisch Medisch Centrum bij de Universiteit van Amsterdam.
Ruim driekwart van de patiënten met een oogontsteking (conjunctivitis) kreeg tot voor kort van zijn huisarts oogzalf, -druppels, of -gel met een antibioticum - meestal fusidinezuur - voorgeschreven. In de huisartspraktijk werd de werkzaamheid van deze behandeling echter nooit vastgesteld. Remco Rietveld testte de effectiviteit van dit middel in 25 huisartspraktijken in Alkmaar en Amsterdam. Patiënten met een oogontsteking kregen een ooggel mee met ofwel fusidinezuur ofwel een placebo (nepmiddel). Na een week was in beide groepen een even groot percentage patiënten genezen. Ook in de duur van de klachten was geen verschil. 'De slijmvlieslaag van het oog is de eerste barrière tegen indringers en die kan de infectie bestrijden,' zegt Rietveld. 'De meeste patiënten genezen vanzelf binnen één of twee weken.'
Zowel bacteriën als virussen kunnen oogontsteking veroorzaken. Volgens Rietveld laten zijn onderzoeksresultaten de mogelijkheid open dat patiënten die besmet zijn met een bacterie, wel énige baat hebben bij een antibioticum. Daarom is het belangrijk om onderscheid te maken tussen bacteriële en virale conjunctivitis. Dat is vrij simpel, toont Rietveld aan. Dichtgeplakte ogen wijzen op een bacterie. Als de patiënt last heeft van jeuk, of als hij al eerder een ooginfectie heeft gehad is de kans op een bacteriële ontsteking veel kleiner. Overigens is slechts twintig procent van de bacteriën die Rietveld aantrof bij de onderzochte patiënten gevoelig voor fusidinezuur, een smal spectrum-antibioticum dat voornamelijk gericht is tegen grampositieve bacteriën.
Elke huisarts krijgt dertig tot veertig keer per jaar een patiënt met oogontsteking op het spreekuur. De aandoening staat daarmee op nummer vijftien in de lijst van meest voorkomende klachten bij de huisarts. In 2001 werd nog voor negen miljoen euro aan antibiotische oogzalven voorgeschreven. De aangepaste NHG-standaard 'Het rode oog' zal dus een grote kostenbesparing opleveren. Daarnaast is terughoudendheid in het voorschrijven van antibiotica van belang om resistentie te voorkomen.
Noot voor de redactie (