Radboud Universiteit Nijmegen
Symposium: godsdienststrijd in EU
Het conflict tussen de islam en het christendom is actueel in ons
land. Maar godsdienst zorgt ook elders in Europa voor grote problemen.
Griekenland had bijvoorbeeld strikt genomen niet tot de EU toegelaten
mogen worden, vindt dr. Evert van der Zweerde, spreker op het congres
van het Instituut voor Oosters Christendom, dat donderdag 30 november
zijn vijftienjarig bestaan viert. Het wil bijdragen aan een beter
begrip van deze problematiek.
De Europese Unie kent momenteel twee landen met een
orthodox-christelijke meerderheid: Griekenland en Cyprus. De Griekse
grondwet garandeert vrijheid van godsdienst, legt Evert van der
Zweerde, universitair hoofddocent sociale en politieke wijsbegeerte,
uit. `Dat is een van de toelatingseisen van de EU. Maar tegelijkertijd
slaagt de orthodoxe meerderheid erin andere christelijke groeperingen
te weren van hun grondgebied. Ze worden door plaatselijke overheden
niet erkend als rechtspersonen en kunnen dus geen eigendom verwerven.'
Strikt genomen kun je dus stellen dat de EU Griekenland niet had
moeten toelaten. In januari 2007 treden Bulgarije en Roemenië toe tot
de EU, terwijl in Roemenië volgens Van der Zweerde een vergelijkbare
situatie bestaat als in Griekenland.
Van der Zweerde ziet gelukkig ook een stimulerende rol van het Oosters
Christendom in de Europese integratieproblematiek. `Een flink aantal
orthodoxe landen in Europa kent grote islamitische minderheden die
daar al heel lang wonen. En dat gaat uitstekend: onder meer in
Bulgarije zijn er weinig spanningen tussen de christelijke meerderheid
en de islamitische minderheid. Het is dus denkbaar dat daar modellen
te vinden zijn die ook hier goed kunnen werken.' De Bulgaarse
bevolking vindt dat `er gewoon niet zo moeilijk gedaan moet worden'.
Het gaat prima zolang iedereen elkaar met rust laat. Van der Zweerde
weet niet of dit gedachtegoed zomaar naar West-Europa overgeplant kan
worden. `Maar het laat zien dat vreedzaam samenleven in ieder geval
wél mogelijk is.'
Het IVOC kreeg een NWO-subsidie om verder onderzoek te doen naar deze
situatie binnen Europa. `Het gaat hier niet om buitenlanden waar we
niks mee te maken hebben', benadrukt Van der Zweerde. `In een aantal
Europese landen laat de traditionele religie heel weinig ruimte aan
andere religieuze groeperingen, wat dus op gespannen voet staat met de
godsdienstvrijheid. Zowel de academici als het publiek moeten in de
gaten krijgen wat er in die landen aan de hand is. In landen als
Roemenië en Griekenland - maar ook Polen, waar de rooms-katholieke
kerk domineert en andere christelijke groeperingen de pas probeert af
te snijden - is sprake van mensenrechtenschendingen. Een probleem dat
onder ogen gezien moet worden.'
Symposium ter gelegenheid van het vijftienjarig bestaan van het IVOC.
Donderdag 30 november, 13.00 uur in de Aula. Meer informatie:
www.ru.nl/ivoc.