Ingezonden persbericht
Kersttentoonstelling 'Nu sijt wellecome': kerstfiguren uit alle windstreken in Stedelijk Museum Vianen
Opening 24 november 16.15 uur
Nu sijt wellecome: kerstfiguren uit alle windstreken
25 november 2006 tot en met 7 januari 2007
Een keuze uit de collectie kerststallen van Clary en Ad Houtzager
Clary en Ad Houtzager begonnen ongeveer 7 jaar geleden met het verzamelen van kerstgroepen. Hun eerste aankoop was een kleine kerststal in de wereldwinkel van Vianen. Geïnteresseerd door het onderwerp bezochten zij een kerstgroepententoonstelling in de Sint Ansfridus kerk aan de Jacob Catslaan in Amersfoort en raakten zij besmet met het verzamelvirus. Zij kwamen in contact met een verwoed verzamelaar en handelaar de heer van Appeldoorn uit Bemmel en werden vervolgens lid van de Vereniging van Vrienden van de Kerstgroep Nederland. In de loop der jaren bouwden zij een verzameling op van kerstfiguren die zij onder meer tijdens hun vakanties naar Luxemburg, het Gardenadal in Zuid Tirol en Noord Italië aantroffen. Hun belangstelling gaat daarbij voornamelijk uit naar houten kerstfiguren.
Uit de collectie van Clary en Ad Houtzager zijn diverse kerststallen, groot en klein en afkomstig uit alle windstreken opgesteld. Tevens zijn er wandborden, kleden en schilderijen met de kerstvoorstelling te bewonderen.
Ook is er aandacht voor engelen.
Voor kinderen is een eigen hoek ingericht.
Kerstmis is afgeleid van Christus-mis, het feest waarop de geboorte van Jezus Christus wordt gevierd. De Westerse Kerk koos omstreeks 330 als datum voor de viering 25 december om onder meer het heidense zonnewendefeest te kerstenen. In de eerste eeuwen werd de geboorte van Christus afgebeeld op fresco's en vroegchristelijke sarcofagen. De laat-middeleeuwse kerstspelen waarbij geboortescènes in of voor de kerk werden opgevoerd waren de voorlopers van de kerstgroep. Een driedimensionale voorstelling met verplaatsbare figuren werd geïntroduceerd door Francisus van Assisi die in een bos bij Greccio de stal van Bethlehem trachtte na te bootsen. De eerste nog overgeleverde uitbeelding van een kerstgroep dateert uit 1289 en staat in de Santa Maria Maggiore in Rome. Het betreft Maria met kind, Jozef, de os en de ezel, en de Drie Koningen. Dit nieuwe gebruik van de kerstgroep verspreidde zich over heel Italië. De kerststal zoals wij die kennen werd na het Concilie van Trente door de orde van de Jezuïten verspreid over Spanje, Portugal, Italië, Tirol en Zuid-Duitsland. Kerstgroepen voor particulier gebruik ontstonden in de 16de en 17de eeuw. Vorsten en rijke kooplieden gaven kunstenaars opdracht tot het vervaardigen van kerstkribben. Pas na het midden van de 19de eeuw kwam de kerststal in groten getale voor in het katholieke gezin.
Onder invloed van de missie heeft het gebruik van de kerststal zich over de hele wereld verspreid. Hierbij speelt de volkskunst een grote rol, elk land past hierbij zijn eigen tradionele vormen en materialen toe.
Kerstfiguren gemaakt door Hans van den Heuvel
Hans van den Heuvel houdt zich bezig met het maken van poppen en poppenhuizen. Tijdens familiebezoek in Davos kwam zij in aanraking met de zogenaamde Schwarzenberger Figuren. Deze bijbelse figuren boeiden haar zo dat zij zich in Zwitserland met het volgen van diverse cursussen specialiseerde in
de techniek en de toegepaste materialen. Van haar hand is in het museum een volledige kerstgroep opgesteld.
Achtergronden van de Biblische Figuren:
In de zomer van 1964 legde de Zwitserse ordezuster Anita Derungs in het klooster Ilanz de basis voor de ontwikkeling van Biblische Figuren - afbeeldingen van figuren, die een rol spelen in de bijbelse geschiedenis, met name in het Kerstverhaal. Bij deze Krippenfiguren ging het aanvankelijk om een vorm van religieuze kunst. Door allerlei activiteiten in het Zwitsere Schwarzenberg (Kanton Luzern) verbreedde deze kunstuiting zich al spoedig en spreekt men nu van Schwarzenberger Figuren.
Inmiddels worden niet alleen in Zwitserland, maar ook in Duitsland, Finland, Luxemburg, Frankrijk, Oostenrijk en Chili cursussen gegeven.
Techniek:
De gebruikte materialen bestaan uit vormtouw, electriciteitsdraad, stoffen en hout. De koppen worden vervaardigd van hard styropor en overtrokken met duvetine.
Kenmerkend voor de figuren is dat zij geen gezicht hebben, uit te bewegen materiaal zijn samengesteld en 20 tot 30 centimeter groot zijn. Een ander kenmerk wordt gevormd door de zware schoenen, die nodig zijn voor de stabiliteit. Nadat eerst met andere materialen was geëxperimenteerd wordt voor de verzwaring tegenwoordig lood gebruikt.
Stedelijk Museum Vianen
Voorstraat 97
4132 AP Vianen
telefoon: 0347 371648
Email: museum.vianen@planet.nl
---- --