Ingezonden persbericht


Amsterdam, 10 augustus 2006

Invloed van Vincent van Gogh op Expressionisme te zien in Van Gogh Museum

Met topstukken van onder anderen Ernst Ludwig Kirchner, Max Pechstein, Wassily Kandinsky, Paul Klee, Alexej von Jawlensky, Gustav Klimt, Egon Schiele, Oskar Kokoschka en Vincent van Gogh

Van 24 november 2006 tot en met 4 maart 2007 presenteert het Van Gogh Museum, in samenwerking met de Neue Galerie in New York, de tentoonstelling Vincent van Gogh en het Expressionisme. Voor het eerst wordt op grote schaal de belangrijke invloed van Vincent van Gogh (1853-1890) op de Duitse en Oostenrijkse expressionisten getoond. De bijna 100 schilderijen en werken op papier komen voor een deel uit de collecties van het Van Gogh Museum en de Neue Galerie in New York, met aanvullingen uit belangrijke buitenlandse musea en privé-collecties. USG People is hoofdsponsor van deze tentoonstelling.

Zowel in Duitsland als in Oostenrijk kochten museumdirecteuren en privé-verzamelaars al vroeg schilderijen van Vincent van Gogh aan. In 1914 waren daardoor maar liefst 164 werken van Van Gogh in Duitse en Oostenrijkse collecties aanwezig. Mede door de vele reizende tentoonstellingen die werden georganiseerd raakte een hele generatie jonge, moderne kunstenaars in de ban van de expressie van Van Goghs werk. Vroege aankopen, zoals Van Goghs Veld met klaprozen (1889, Kunsthalle Bremen), dat destijds na de aankoop door het museum van Bremen heftige artistieke debatten opriep, en Wijngaard bij Auvers (1890, Saint Louis Art Museum) zijn op de tentoonstelling te zien.

De invloed van Van Gogh is zichtbaar in veel expressionistische werken. De pure, felle kleuren van zijn schilderijen werden door veel expressionisten als basis genomen voor hun eigen kunst. Daarnaast waren ook Van Goghs zeer nadrukkelijke penseelstreek en zijn contrastrijke kleurcombinaties van grote betekenis. Door het combineren van werken van Van Gogh met die van de jonge expressionisten, wordt de invloed duidelijk zichtbaar gemaakt. Originele brieven, tentoonstellingscatalogi van voor 1914 en een audiovisuele presentatie maken het verhaal compleet. De tentoonstelling is ingedeeld in vier verschillende thema's.

Van Gogh en Die Brücke
De Duitse kunstenaarsgroep Die Brücke werd in 1905 in Dresden opgericht door Ernst Ludwig Kirchner, Fritz Bleyl, Erich Heckel en Karl Schmidt-Rottluff. Exposities in 1905 en 1908 gewijd aan schilderijen en tekeningen van Van Gogh zorgden er voor dat de jonge kunstenaars in de ban raakten van zijn werk. Schilderijen van onder meer Max Pechstein, Ernst Ludwig Kirchner en Erich Heckel worden in deze sectie getoond.

Van Gogh en Der Blaue Reiter
De kunstenaars van de Münchense groep Der Blaue Reiter hadden al met het werk van Van Gogh kennisgemaakt in Parijs voordat zij zijn werk in eigen land zagen. Van Gogh was van grote invloed op met name de emotionele benadering van de vroege landschappen. Wassily Kandinsky's Straat in Murnau met vrouwen (1908, Particuliere collectie, Courtesy Neue Galerie, New York) en August Macke's Groentevelden (1911, Kunstmuseum Bonn) zijn hier goede voorbeelden van. Franz Marc liet zich juist inspireren door de techniek van Van Gogh.

Van Gogh en Wenen
In Wenen was Van Goghs werk al te zien in 1903 en 1906. Weense kunstenaars werden geïnspireerd door zijn vernieuwende techniek. Ook werd zijn psychologische, indringende benadering van het portret overgenomen, zoals blijkt uit de markante personages, geschilderd door Oskar Kokoschka. Richard Gerstl en Egon Schiele identificeerden zich met de tragische figuur van Van Gogh in hun vele (zelf)portretten. Schiele schilderde daarnaast ook zijn eigen versies van Van Goghs Zonnebloemen. Herfstzon (1914, Particuliere collectie), het sinds de Tweede Wereldoorlog verloren gewaande schilderij met verwelkte zonnebloemen van Egon Schiele, is een van de verrassingen van de tentoonstelling en zal naast de Zonnebloemen (1889, Van Gogh Museum, Amsterdam) van Van Gogh te bewonderen zijn.

Van Gogh en het (zelf)portret
De laatste sectie is gewijd aan de invloed van Van Gogh op het expressionistische portret en zelfportret. De sterk psychologisch werkende zelfportretten van Van Gogh, die onder andere kunstenaars als Emil Nolde, Erich Heckel en Lovis Corinth inspireerden, worden naast de indringende zelfportretten van de expressionisten getoond. Aspecten als houding, ingekeerde blik, priemende ogen, gecombineerd met een heftige penseeltoets, verwijzen onmiskenbaar naar Vincent van Gogh.

Vincent van Gogh en het Expressionisme is in de Neue Galerie (www.neuegalerie.org) te zien vanaf 23 maart t/m 2 juli 2007.

Catalogus
Bij de expositie verschijnt een rijk geïllustreerde catalogus: Vincent van Gogh en het Expressionisme, geschreven door gastconservator Jill Lloyd, 160 pagina's, 125 illustraties, in meerdere taaledities: Nederlands, Engels, Duits en Frans, uitgegeven door Hatje Cantz Verlag, i.s.m. Waanders Uitgevers en Gallimard. Prijs: ¤ 24,95 (museumeditie). Verkrijgbaar in de museumwinkel, via www.vangoghmuseumshop.com en in de boekhandel.

Expressief!
Tegelijkertijd met deze tentoonstelling is de presentatie Expressief! Kinderen geïnspireerd door Vincent van Gogh te zien, voortkomend uit het Museumbusproject dat scholieren uit heel Nederland naar het Van Gogh Museum brengt. Door middel van een affichewedstrijd zijn drie schoolklassen geselecteerd om schilderijen te maken, geïnspireerd op het werk van Van Gogh. Expressief! is een initiatief van het Van Gogh Museum en promoting partner Rabobank.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de afdeling Voorlichting van het Van Gogh Museum: T +31 (0)20 570 52 92 of e-mailen naar pressoffice@vangoghmuseum.nl.