Persbericht, 21 november 2006
EMBARGO TOT DONDERDAG 23 NOVEMBER, 20:00 UUR.
Opslagplaats voor koolstofdioxide in Noord-Amerika
NWO-onderzoekers van het Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) hebben ontdekt dat planten in Noord-Amerika meer koolstofdioxide vastleggen, dan bacteriën kunnen afbreken. De bodem in deze bosrijke gebieden houdt het koolstofdioxide duizenden jaren langer vast dan eerst werd aangenomen. Dit resultaat wordt vrijdag 24 november gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Science.
Bladeren van landplanten leggen koolstofdioxide (CO2) uit de lucht vast in hun celmateriaal door middel van fotosynthese. Afgestorven plantenresten komen in de bodem terecht, waar het biologisch afgebroken wordt door bacteriën en CO2 weer teruggevormd wordt. NIOZ-onderzoekers hebben ontdekt dat dit in Noord-Amerika dit laatste proces zo langzaam gebeurt, dat de bodem daar een soort opslagplaats voor CO2 is geworden. Er is dus nog geen evenwicht tussen de opname van CO2 door planten en de uitstoot van CO2 door bacteriën.
*** Saanich Inlet: geologen-walhalla ***
De onderzoekers van het NIOZ en de onderzoekers van het Woods Hole Oceonographic Institution (WHOI) kwamen tot deze conclusie na bestudering van sedimentkernen uit Saanich Inlet. De zeebodem van de fjord Saanich Inlet bij Vancouver Island in West-Canada is geologisch zeer bijzonder. Door de lage temperatuur en zuurstofspanning van het bodemwater is er bijna geen biologische afbraak en verstoring van het sediment. Daardoor zijn er jaarringen zichtbaar in sedimentkernen. Deze fjord is als het ware een archief van organisch materiaal. Een walhalla voor geologen.
*** Landplantresten in zee ***
In de sedimentkernen troffen de wetenschappers plantenmoleculen aan van duizenden jaren oud. Deze moleculen komen van afgestorven plantenresten die uit de bodem weggespoeld zijn en via rivieren in zee terecht kwamen. Daar vormden ze samen met al het andere materiaal dat in zee zwerft een mooi bodemlaagje. In de sedimentlagen van 1984-1996 zijn de plantenmoleculen gemiddeld 5600 jaar ouder dan het organische materiaal uit zee. In oudere sedimentlagen wordt dit verschil in leeftijd steeds kleiner. Dat suggereert dat de opslag van plantenresten in de bodem ongeveer 11.000 jaar geleden, het einde van de laatste ijstijd, is begonnen. De bacteriën konden al het plantenmateriaal dat in de bodem terecht kwam niet snel genoeg verwerken.
*** Bezinkput ***
De ouderdom van de afgestorven planten in de bodem stijgt nog. In termen van de mondiale koolstofkringloop is dit proces dus een behoorlijke bezinkput. Dit verschaft nieuwe inzichten voor de modellering van de koolstofkringloop op langere termijn. Dit onderzoeksresultaat kan zelfs de huidige voorspellingen over de stijgende koolstofdioxideconcentraties beïnvloeden.
Dit onderzoek is mede mogelijk gemaakt door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), onder andere door haar steun aan het Ocean Drilling Project (ODP).
---
Noot voor de redactie,
Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek