Trefwoorden: borstkanker, stamceltransplantatie
Promotie mw.ing. Ariane Vanclée
In de Faculteit der Geneeskunde.
Titel: "A new model of haploidentical stem cell Transplantation as a cure for malignancies in mice".
Promotor: Prof.dr. H. Schouten; co-promotor: dr. G. Bos.
Donderdag 23 november 2006, 16.00 uur
Het succes van stamceltransplantaties voor de behandeling van diverse tumoren wordt beperkt door een tekort aan geschikte donoren en een hoge sterfte door de zware voorbehandeling. In een muismodel voor uitgezaaide borstkanker werden de dieren behandeld met een lage dosis bestraling en chemotherapie, gevolgd door een transplantatie met beenmergstamcellen van half-identieke donoren. Het immuunsysteem van de muizen werd als het ware vervangen door het immuunsysteem van een donor. De tumor werd vervolgens door immuuncellen van de donor als vreemd herkend en opgeruimd, hetgeen voor muizen met borstkanker een aanzienlijk overlevingsvoordeel opleverde. Het gebruik van half-identieke donoren heeft belangrijke gevolgen voor de klinische toepassing van stamceltransplantaties, aangezien er voor bijna iedereen een dergelijke donor beschikbaar is.
Zie ook het azM-persbericht (attachment) n.a.v. de publicatie van dit onderzoek in het vooraanstaande tijdschrift Bone Marrow Transplantation eerder dit jaar.
bijlage:
Zicht op genezing uitgezaaide borstkanker
Onderzoekers van het academisch ziekenhuis Maastricht (azM) hebben een nieuwe behandeling ontwikkeld die zicht biedt op genezing van uitgezaaide borstkanker zonder dat een operatie nodig is. In een muismodel lukte het de onderzoekers de kankercellen 'op te ruimen' met donorstamcellen. Via een stamceltransplantatie werd het immuunsysteem van de muizen als het ware vervangen door het immuunsysteem van een donor. Het donorafweersysteem herkent de kankercellen als slechte cellen en ruimt ze op. Uitgezaaide borstkanker kan niet worden geopereerd en bestraling en chemokuren werken meestal maar tijdelijk. Door de behandeling steeg de overlevingskans van de muizen met 75 procent.
Stamcellen bestrijden borstkanker
Een vergelijkbare techniek is al succesvol bij leukemie. Onderzoekster Ariane Vancle, afdeling Hematologie-Oncologie azM, ontwikkelde in een muismodel een techniek die ook toepasbaar is bij borstkanker. Muizen met borstkankercellen die zich hetzelfde gedragen als menselijke borstkankercellen, kregen eerst een lage dosis chemotherapie en bestraling en vervolgens werden de donorstamcellen ge<mplanteerd. Daarmee wordt als het ware ook het immuunsysteem van de donor het lichaam binnen gebracht. Het donorafweersysteem herkent de tumorcellen als 'vreemd' en ruimt de tumor op.
Ter controle kreeg een groep muizen ook eigen stamcellen, maar dan werkte de therapie niet. Blijkbaar herkennen alleen donorcellen de kankercellen als 'vreemd'.
In een vervolgstudie wordt onderzocht wlke donorstamcellen de tumorcellen herkennen/opruimen zodat alleen die cellen aan de patio/oont kunnen worden gegeven.
Bovendien is die kennis nodig voor een optimale donorselectie.
Het duurt waarschijnlijk nog enkele jaren voordat klinisch onderzoek in mensen kan plaatsvinden. Of de stamceltherapie even veel belovend is bij mensen als bij muizen durven onderzoekster Vancle en dr. Gerard Bos, internist/haematoloog en begeleider van het onderzoek, niet te zeggen. "Dat is afwachten. Het is een nieuw concept, maar het biedt hoop op een mogelijke genezing van borstkanker."
Het onderzoek van Ariane Vancle is onlangs gepubliceerd in het vooraanstaande tijdschrift Bone Marrow Transplantation (abstract: http://www.nature.com/bmt/journal/v37/n11/abs/1705383a.html ).
In november verwacht zij op dit onderzoek te promoveren.
(PERSBERICHT azM, 25 juli 2006)
Universiteit Maastricht