Opheffing landinrichtingscommissie Mars- en Westerstroom
Natuur en landbouw forse stap vooruit
22 11 2006
Door Esselien de Groot
ZWEELOO/REGIO - Het is zover: het landinrichtingsproject Mars- en Westerstroom in de voormalige gemeenten Zweeloo en Oosterhesselen is afgerond. Er moeten nog twee werken worden afgerond, maar alle projecten zijn klaar. Omdat het zo'n karwei was en omdat de zaak tot een goed einde is gebracht, is er woensdagmiddag 29 november een afsluitende bijeenkomst in De Zwerfkei in Gees. Er is natuurgebied gerealiseerd, er is verkaveld en er is nog veel meer gebeurd. De heren Rudolf Lubbers, voorzitter landinrichtingscommissie voor de ruilverkaveling Mars- en Westerstroom, en secretaris Paul Laarhuis blikken tevreden terug in het kantoor aan de Hoofdstraat in Zweeloo.
Achter Seubers in Zweeloo wordt momenteel hard gewerkt om de laatste projecten af te ronden (Foto Henk Benting).
Lubbers:`Er is veel tot stand gebracht en er is veel meer gebeurd dan ruilverkaveling. Immers, er is 28,4 kilometer weg verbeterd, er kwam 6 kilometer fietspaden bij en over een totale lengte van 10 kilometer werd de berm beplant. Bovendien is heel uitgebreid naar de waterbeheersing gekeken. In dit kader is ook nog 24 kilometer schouwpaden aangelegd. Er is maar liefst 770 hectare nieuw natuurgebied gerealiseerd in de gebieden van de Geserstroom, Aalderstroom, Kerkhorsten en Mepper Hooilanden. `Dat is gebeurd in met name de minder goede gronden', aldus Lubbers. `In 1961 al werd de eerste aanvraag ingediend. Kort daarop is het plan in de ijskast gezet, omdat men het niet eens kon worden over de invulling van de natuur. Dat had ook te maken met het feit, dat in dit gebied heel veel boeren hun nering hadden en veel grond nodig hadden. Bovendien betekende ruilverkaveling vroeger vaak kaalslag, maar dat is nu beslist niet meer zo. Hier is juist veel aangeplant.'
' In 1983 werd de draad opgepakt en werd de zaak voortvarend aangepakt onder leiding van burgemeester Jonker. Het ging om een groot gebied: 6.800 hectare.' Daar kwam nog eens 650 hectare bij in opdracht van de provincie. In 1990 droeg de voorbereidingscommissie het werk over aan de landinrichtingscommissie.
Laarhuis -werkzaam voor de Dienst Landelijk Gebied- toont de loop van de Geserstroom. `Die was eerder kaarsrecht en door alle maatregelen meandert de Geserstroom nu door het landschap.
Door de hele aanpak is de waterberging gewaarborgd, waardoor Coevorden niet meer onder water komt te staan. Bovendien wordt verdroging tegengegaan.Het bassin kan 850.000 kubieke meter water herbergen.
Verkaveling
Door de hele aanpak is de recreatieve functie van het gebied versterkt en de landbouw is erop vooruitgegaan. `De invulling ging natuurlijk wat gemakkelijker, omdat de landbouw te maken heeft gehad met een leegloop. Dat is jammer voor het gebied maar wel goed voor de boeren die er nu nog zijn. De verkaveling van het gebied was het hoogste doel.' Laarhuis toont enkele tekeningen. `Kijk, deze boer had wel zo'n veertien kaveltjes. Hij heeft nu een grote kavel en dat werkt veel prettiger.' Lubbers vult aan: `Je hebt te maken met de hoeken, waar minder groeit. Had deze boer dat eerder met al die kaveltjes, nu heeft hij veel minder verlies.' Een andere boer kon ook een aantal kavels bundelen, maar daarbij zat wel de weg Emmen-Drachten 'in de weg'.
Door de verkaveling, Lubbers stelt dat duidelijk, is het proces van verkoop van agrarische bedrijven wat versneld. `Alleen goed verkavelde bedrijven kunnen goed doorgaan.' Die verkaveling kwam natuurlijk niet zomaar tot stand. Er gingen ruim 300 bezwaarschriften en zo'n 1.000 gesprekken aan vooraf. Het duurde lang, maar het eindresultaat is ernaar!' Natuurlijk is met allerlei organisaties samengewerkt: het kadaster, landbouw- en natuurorganisaties, gemeente. In de loop der jaren zijn negen bedrijven in het gebied verplaatst, terwijl één bedrijf over de gemeentegrenzen ging.
Gebied
Rond boswachterij Gees kan de natuur straks haar eigen gang gaan. In de lage delen ontstaat moeras. Het wordt een landschap met meanderende beken en hooi- en weilanden. Er zijn sloten en watergangen gedempt, beken gegraven, veentjes en singels hersteld en nieuwe singels zijn gerealiseerd. Oosterholten, noordelijk van de Aalderstroom, wordt een bosgebied met open plekken. De waterloop tussen Oosterholten en Kerkhorsten heeft natuurvriendelijke oevers.
De totale kosten bedragen circa 20 miljoen euro. `Dat gaat', aldus Lubbers, `over de uitvoering van werken, niet over de gronden. Grondeigenaren moeten van dat bedrag 2,2 miljoen euro bijdragen, afhankelijk van het nut van de ruilverkaveling. Zo'n 65 procent kwam via rijkssubsidie, terwijl gemeente(n), waterschappen en provincie het resterende bedrag opbrachten.
Tijdens de afsluitende bijeenkomst in De Zwerfkei op woensdag 19 november ontheft gedeputeerde Ali Edelenbosch de landinrichtingscommissie. Die commissie bestond uit belanghebbenden uit allerlei betrokken groeperingen. Daarna zijn er diverse toespraken.
Gemeente Coevorden