Gemeente Coevorden
Hofganzen geeft diervriendelijke beleidsadviezen aan gemeenten

`Gans is een enorm familiedier'
22 11 2006

Door Esselien de Groot
COEVORDEN ­ De fascinatie voor ganzen is bij Martin Hof uit Coevorden uitgemond in het bedrijf Hofganzen. In dit gesprek legt Martin uit hoe belangrijk de familieverbanden in groepen ganzen zijn, waardoor het niet mogelijk is zomaar een ganzenpopulatie uit te dunnen en hij draagt diervriendelijke oplossingen aan voor beheersing van de ganzenpopulatie.

Martin Hof zet zijn kennis in voor een diervriendelijke benadering van ganzen (Eigen foto).

Door de jarenlange verzorging van ganzen heeft Martin Hof kijk gekregen op de gans. Van die kennis maakt hij graag gebruik voor adviezen aan gemeenten en andere organisaties. Hij legt het hoe en waarom van zijn werk uit.

`Ganzen zijn monogame groepsdieren. Daarvan zijn de twee groepen in het park een duidelijk voorbeeld. 'Mijn groep' bij het eiland in het park verzorg ik al zestien jaar. Ik heb de ganzen allemaal een naam gegeven. Een gans is behalve een groepsdier ook een individu met een eigen houding en mimiek. Na een dag observeren kan ik aangeven hoe het familieverband in elkaar zit.' Martin toont daarbij een map met daarin allerlei foto's van de ganzen en de bijbehorende namen. Hij verzorgt zijn ganzen door de dieren bijvoeding te geven in de vorm van gemengd graan.

Verdriet
Dat familieverband is uitermate belangrijk. `Daarom kun je niet zomaar een ganzenpopulatie uitdunnen. Haal je de leider weg of je haalt een paar uit elkaar, dan ontstaat er een enorme commotie. Dat is bijvoorbeeld in 1999 gebeurd toen een groot deel van de ganzen in opdracht van de gemeente is weggehaald. In de Oranjewijk is een gans gestorven van verdriet toen de partner was verwijderd.'

Martin zorgt al zestien jaar voor 'zijn' ganzen en vertelt hoe dat zo gekomen is. `Destijds lag er een bebloede gans in het park en ik heb toen de dierenbescherming gebeld. Het bleek de leidster van de groep te zijn en de andere ganzen waren in rep en roer. Na een paar weken behandeling werd het dier teruggebracht. De hele groep kwam aanvliegen en het mannetje verwelkomde zijn vrouw door zich tegen haar hals te nestelen.'

De dood van een gans raakt Martin enorm, vooral om de achtergebleven ganzen. `Die zie je weken-, soms maandenlang roepen en naar de plek gaan waar de gans is gestorven. De ganzen verzorgen zich niet en zouden daardoor ook kunnen sterven.'
Na zijn eerste ervaring met een gewonde gans is Martin de dieren gaan observeren. Zijn kennis breidde zich natuurlijk uit. Die kennis wil hij graag inzetten voor het welzijn van de gans.

Sinds kort heeft Martin Hof een kantoorruimte in het bedrijvencentrum bij de rotonde aan de Parallelweg-Wethouder J.B. Hemelweg in Coevorden. Hij heeft aan zijn werk inmiddels een dagtaak, want hij werkt voor onder andere de gemeenten Amsterdam, Haarlem, Groningen, Tilburg, Almere, Emmen, Borger-Odoorn, Coevorden en ook Waterleidingmaatschappij Drenthe behoort tot zijn relaties. Voor zijn werk werkt hij nauw samen met de landelijke Dierenbescherming in Den Haag. Die is blij met de inspanningen van Martin, omdat zijn bedrijf uniek is in Nederland. Hij brengt ganzenpopulaties in beeld en geeft adviezen over de aanpak voor beheersing van populaties en herplaatsing.

`En als gemeentebestuur kun je je van een positieve kant laten zien om diervriendelijk met de ganzen om te gaan.'

Nalatig
Martin ziet vaak, dat gemeenten nalatig zijn in het beheren en beheersen van ganzenpopulaties. `En andere gemeenten reduceren de ganzenpopulaties zonder op de samenstelling van de families te letten. Ik ga in opdracht van de gemeenten een inventarisatie maken als een vangactie noodzakelijk is. Ik kan in een dag een oordeel geven. Ik neem mijn camera mee en leg familieverbanden vast.

Verder heb ik contact met buurtbewoners, die vaak al jarenlang ganzen verzorgen. Als je de dieren zomaar weghaalt, raak je die mensen.

Diervriendelijk
Martin pleit uiteraard voor een diervriendelijke aanpak. `Er zijn bedrijven, die de dieren 'gewoon' afmaken. Dat zijn vaak bedrijven op het gebied van ongediertebestrijding. Die rekenen daarvoor heel voor geld. Mijn diensten kosten natuurlijk ook geld, maar de werkwijze is totaal anders. De laatste methode die wordt toegepast is wegvangen. Dat gebeurt dan wel met beleid: dus per familie of per paar. De dieren wordt herplaatst. Zo wil de gemeente Almere nu tachtig ganzen hebben. Ik zorg ervoor, dat zij een groep krijgen die bestaat uit families.

Martin ziet het liefst nestbeheer, dus beginnen aan de basis. `Ik pleit voor nestbeheer. Dat is uitermate belangrijk voor beheersing van de populatie. Dat kan door eieren schudden, eieren olien, eieren lekprikken of eieren vervangen door kunsteieren.' In Tilburg wordt gewerkt aan de ontwikkeling van een prikpil. `Daar ben ik niet zo'n voorstander van. Die werkt namelijk maar een jaar.'

Het mooiste zijn volgens Martin zijn, dat er een opvangplek, een rusthuis komt voor ganzen. `Wat is er nou mooier in de ganzenstad?' Nu verzorgt hij in zijn huis regelmatig gewonde ganzen. Bovendien is er een opvangadres in de buurt van Emmen.

`Als ik zie, dat een oude gans niet meer bij de groep kan komen, zoals de toenmalige leidster Akka, dan zorg ik voor opvang. Ik heb haar samen met haar mannetje weggehaald uit de groep en naar een opvangplek gebracht.' Een gans kan overigens 30 tot 40 jaar oud worden.

Martin heeft een stichting voor donateurs opgericht: Stichting Akka's Ganzenparadijs.

Trots
Martin stelt, dat Coevorden trots mag zijn op de ganzen. `Die dieren zijn namelijk helemaal niet dom. De gemeente zou daarom veel meer moeten doen met de ganzen. Plaats bijvoorbeeld borden bij de invalswegen met de tekst 'Let op onze ganzen'. Trouwens, Coevorden heeft in vergelijking met andere gemeenten helemaal niet veel ganzen.

Er zijn hondenbezitters, die wel eens tekeer gaan tegen Martin. Hij haalt zijn schouders op. `Dat is hun emotie, ik kan en hoef daar verder niet zoveel mee. Het is natuurlijk wel mooi als een hond los kan lopen. Daarvoor zou eigenlijk een gedoogzone moeten komen.'

Martin legt uit, dat ganzen houden van overzicht. `Als er een onoverzichtelijke weg is, komen de ganzen er niet. Mijn ganzen steken vaak de weg over om naar de Burgemeester Gautiersingel te gaan. Het lijkt werkelijk alsof de eerste gans goed uitkijkt en aangeeft wanneer de oversteek kan worden gewaagd.'

En wil je niet dat op bepaalde plekken ganzen komen? `Ganzen houden van kort gras. Als je een veldbloemenmengsel strooit -dat ziet er ook nog leuk uit- dan komen daar geen ganzen.'

Er zijn mensen, die het liefst de dieren aanhalen. `Zij willen het brood uit de hand geven. Als een gans dan gaat blazen, komt dat omdat de natuurlijke barrière wordt doorbroken. Als een gans kwaad wordt, kan het dier flinke klappen uitdelen, met name in de broedperiode.'

Wat er op Ganzenmarkt gebeurt: daarvan is Martin Hof geen voorstander. `Organiseer iets rond de ganzen, bijvoorbeeld een rondleiding door het park, drijf geen ganzen meer door een menigte mensen. Het is een traditie, maar als je naar het welzijn van de dieren kijkt, kan het niet. Ik zie het liever zoals vorig jaar. Veel kinderen met witte ballonnen en scholen kunnen allerlei dingen over het thema ganzen organiseren.'

Wie meer informatie wil, kan natuurlijk eens kijken op de website www.hofganzen.nl