Nederland belastingparadijs voor multinationals
Eerste Kamer behandelt nieuwe belastingwet op 20-11-2006
AMSTERDAM, 20061111 -- Veel buitenlandse bedrijven vestigen zich in ons land om gebruik te kunnen maken van gunstige fiscale regelingen. Jaarlijks stroomt zo'n ¤3600 miljard (meer dan 8 keer het BNP) door Nederlandse vestigingen van buitenlandse multinationals. Dit gaat vaak ten koste van zowel rijke als arme landen, die belastinginkomsten mislopen. Ook trekt het bedrijven met een slechte reputatie en witwaspraktijken aan. Dit blijkt uit het vandaag uitgekomen rapport `The Netherlands: A tax haven?' van SOMO (Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen).
Vaak bestaat een vestiging van een buitenlandse multinational uit niet meer dan een `brievenbusbedrijf', een bedrijf zonder werknemers dat beheerd wordt door een zogenaamd trustkantoor. Ondanks het afschaffen van enkele regelingen de afgelopen jaren blijft het aantal zogenaamde `brievenbusbedrijven' snel groeien. Inmiddels telt Nederland er zo'n twintigduizend.
De aantrekkingskracht voor buitenlandse multinationals berust voor een belangrijk deel op de belastingverdragen die Nederland met andere landen heeft afgesloten. Onderzoeker Francis Weyzig van SOMO: "Door deze verdragen is het voordelig om betalingen van rente, royalties en dividenden van een dochterbedrijf in het ene land naar een moederbedrijf in een ander land via Nederland te laten lopen. Dit soort `doorsluisconstructies' kunnen echter schadelijk zijn wanneer bijvoorbeeld het moederbedrijf zich in een belastingparadijs bevindt." Uit gegevens van de Kamer van Koophandel blijkt dat een kwart van de Nederlandse brievenbusbedrijven met voornamelijk financiële activiteiten een moederbedrijf heeft op de Nederlandse Antillen, een bekend belastingparadijs.
Daarnaast heeft Nederland een bijzondere regeling voor financieringsmaatschappijen, bedrijven die de functie van bankier hebben binnen een grote multinational. De huidige regeling werd schadelijk bevonden door de Europese Unie en is daarom afgeschaft met een overgangsregeling tot 2011. In het kader van "Werken aan Winst" heeft de Tweede kamer onlangs echter een nieuwe belastingwet aangenomen waarmee sommige schadelijke constructies in een andere vorm voortgezet kunnen worden. Het gaat dan met name om de zogenaamde `rentebox'. Op 20 november wordt dit wetsvoorstel behandeld door de Eerste kamer.
Er ontstaan schadelijke effecten als een multinational opbrengsten kan wegsluizen zonder daar belasting over te betalen in het land van herkomst. Dat kan bijvoorbeeld in de vorm van hoge rentebetalingen aan een financieringsmaatschappij, maar ook in de vorm van royalties. Andere landen, ook ontwikkelingslanden, lopen daardoor belastinginkomsten mis.
Voor Nederland levert dit systeem naar schatting ¤1,2 miljard aan extra belastinginkomsten op, plus enkele duizenden banen bij trustkantoren en belastingadviesbureau's. Daar staat tegenover dat Nederland op deze manier ook het witwassen van geld vergemakkelijkt en bedrijven met een slechte reputatie aantrekt, zoals Trafigura, dat betrokken was bij het gifschandaal in Ivoorkust.