Vragen van de SP inzake wachtlijsten bij basisscholen
15 november 2006
Hilversum, 12 september 2006
Geacht College,
Met enige verbazing lazen wij afgelopen week een artikel in de Gooi en
Eembode over de wachtlijsten bij basisscholen in Hilversum. Ook uw
wethouder onderwijs komt daarin enkele malen aan het woord. Dit
verhaal roept bij ons enige vragen op. Zo kunnen wij de volgende drie
uitspraken maar zeer moeizaam met elkaar in overeenstemming brengen:
"De scholen in Hilversum-Zuid zitten vol. De wachtlijsten zijn lang en
als je met kinderen hierheen verhuist, dan kom je er niet meer tussen.
Dat is een bekend probleem." - Frank Higler, Fabritius School
"De gemeente gaat alleen over onderwijshuisvesting. Aanvragen voor
uitbreiding van scholen zijn altijd welkom. Maar wij hebben geen
invloed op het wachtlijstenbeleid van een school en vervullen geen
controlerende rol." - Jan Spoelder, gemeente Hilversum.
"Kinderen kunnen misschien niet in de eigen buurt naar school, maar
wel iets verderop. Mijn handen jeuken om de heipalen voor nieuwe
lokalen in Zuid in de grond te slaan, maar de gemeente wil niet omdat
er bijvoorbeeld in Oost lokalen leegstaan." - Joep Spanjaard, bureau
openbaar onderwijs.
Om u de mogelijkheid te bieden helderheid te scheppen in dit dossier,
stellen wij hierbij enkele vragen conform artikel 41 van het Reglement
van Orde van de gemeenteraad.
1. Heeft u een overzicht van de lengte van de wachtlijsten bij de
verschillende Hilversumse basisscholen? Zo ja, kunt u dat de
commissie Welzijn doen toekomen?
2. Kunt een overzicht geven van het aantal leerplichtige kinderen dat
op dit moment niet ingeschreven staat bij een basisschool?
3. Kunt u inzicht geven in het aantal klachten en de aard daarvan
omtrent wachtlijsten van basisscholen?
4. Bent u van mening dat er in Hilversum te weinig
basisschoolplaatsen zijn? Zo ja, wat doet u daar aan, zo nee, waar
baseert u dat op?
5. Bent u, mede in het licht van de verkeersveiligheid, van mening
dat iedere wijk afzonderlijk over voldoende basisschoolplaatsen
zou moeten beschikken, opdat ieder kind in zijn of haar buurt naar
school kan?
6. Zijn er in het afgelopen jaar aanvragen voor uitbreiding van
scholen ontvangen?
7. Verwacht u uitbreiding van scholen in Hilversum, en zo ja , in
welke wijken?
8. Kunt u aangeven wie waarvoor verantwoordelijk is wat betreft
wachtlijsten van basisscholen? Met andere woorden: wat zijn
precies de rol en de verantwoordelijkheid van gemeente, scholen,
regionaal bureau leerplicht, ouders en eventuele overige actoren?
Wij zien uw antwoord graag spoedig tegemoet. Hoogachtend, De fractie
van de SP,
Namens deze,
Joep Meddens
Raadslid
Antwoorden van burgemeester en wethouders
Omdat de beantwoording van de laatste vraag essentieel is voor onze
reactie op de overige vragen beantwoorden wij vraag 8 als eerste.
Vraag 8.
De gemeente heeft geen formele verantwoordelijkheid voor het
toelatingsbeleid van leerlingen tot scholen. Schoolbesturen zijn
daarin autonoom. De gemeente is wel verantwoordelijk voor de
onderwijshuisvesting. Vanuit deze verantwoordelijkheid is het de taak
van de gemeente te zorgen dat er voor iedere leerling een plek is. Via
het vaststellen van het onderwijs huisvestingprogramma voeren wij daar
ook beleid op. De officiële prognoses van leerlingenaantallen,
gebaseerd op (verwachte) aantallen geboortes in wijken, zijn daarbij
overigens leidend en niet de wachtlijsten. In de wachtlijsten kan
sprake zijn van veel dubbeltellingen omdat, zo is de ervaring, ouders
hun kinderen in eerste instantie op meer dan één school inschrijven.
Wellicht ten overvloede wijzen wij er op dat het openbaar onderwijs op
afstand is gezet en dat de gemeente, in tegenstelling tot voorheen,
voor het openbaar onderwijs (10 basisscholen) geen schoolbestuurlijke
verantwoordelijkheid meer heeft.
Er zijn in Hilversum over de gehele gemeente genomen voldoende
basisschoolplaatsen. Dat betekent echter niet dat voor alle kinderen
altijd dicht bij huis een plaats is. Uitbreiding van schoolgebouwen
zou een oplossing kunnen zijn, doch hiervoor gelden wettelijke normen,
onder andere dat uitbreiding van een school alleen mogelijk is indien
binnen een straal van hemelsbreed 2000 meter geen geschikt (te maken)
gebouw aanwezig.
Wij achten het zeer gewenst met de schoolbesturen tot afspraken te
komen over een spreidingsbeleid, een toelatingsbeleid alsmede over het
oplossen van mogelijke wachtlijsten. Maar dat kan alleen gerealiseerd
worden indien de schoolbesturen hieraan vrijwillig hun medewerking
verlenen. De wethouder onderwijs is dan ook voornemens om in het
overleg met schoolbesturen het onderwerp weer aan de orde te stellen
en te bespreken wat de mogelijkheden zijn om gezamenlijk
(schoolbesturen en gemeente) een beleid te ontwikkelen dat tegemoet
komt aan de problemen die nu ervaren worden.
Het lijkt ons goed ter informatie de procedure voor aanmelding van
leerlingen hier te vermelden.
Het schoolbestuur beslist of een leerling op de school wordt
toegelaten. Indien een school vol is verwijst het schoolbestuur naar
een andere school van hetzelfde bestuur. Heeft het bestuur geen andere
school beschikbaar, dan dienen de ouders zelf een school te kiezen dat
onder een ander bestuur valt. Indien een school een kind niet toelaat
moet het bestuur de ouders schriftelijk laten weten waarom het kind
niet toegelaten wordt. Indien ouders het niet eens zijn met deze
beslissing kunnen zij bij dat schoolbestuur een bezwaarschrift
indienen. Als het kind opnieuw geweigerd wordt kunnen de ouders naar
de rechter gaan.
Uit deze procedure blijkt dat het gemeentebestuur in formele zin niet
verantwoordelijk is. Maar omdat het bieden van goed en gewenst
onderwijs op een redelijke afstand belangrijk is, o.a. voor een goed
leefklimaat in Hilversum, voelen wij ons uiteraard wel zeer betrokken
bij dit probleem.
Het tweede deel van uw vraag beantwoorden wij beknopt als volgt:
Wie Rol en verantwoordelijkheid
Gemeente Geen formele rol en verantwoordelijkheid voor toelating en
wachtlijsten. Wel verantwoordelijkheid voor het zorgdragen dat
leerlingen die aangemeld zijn voor het openbaar onderwijs geplaatst
worden op een school binnen de wettelijke norm van 2000 meter. Tevens
verantwoordelijk voor huisvesting van scholen, waardoor er wel een
relatie is met het gemeentelijk beleid.
Scholen Verantwoordelijk voor toelating, wachtlijsten, doorverwijzing
en eventueel vergroten capaciteit (docenten/huisvesting), al dan niet
in overleg met de gemeente.
Regionaal Bureau Leerlingzaken Heeft geen formele taak op het terrein
van de wachtlijsten, doch het RBL zou kunnen bemiddelen indien de
niet-plaatsing zou leiden tot schoolverzuim.
Ouders Moeten voldoen aan wettelijke leerplicht van hun kinderen.
Eventuele overige actoren Rechter (zie toelichting hierboven).
Vraag 1.
Wij beschikken niet over een overzicht van wachtlijsten. De
schoolbesturen zijn niet bereid de gegevens beschikbaar te stellen. De
wachtlijsten kunnen ook één of meer dubbeltellingen bevatten omdat
leerlingen op meer dan één school worden ingeschreven. Hier heeft de
gemeente helaas geen zicht op.
Vraag 2.
Bij het Regionaal Bureau Leerlingzaken, die de gemeentelijke taak op
het terrein van leerplicht uitvoert, zijn geen gevallen bekend van
schoolverzuim als gevolg van het feit dat leerlingen niet worden
toegelaten door schoolbesturen.
Vraag 3.
Slechts incidenteel wordt de gemeente benaderd door ouders. De
gemeente registreert deze klachten niet. De incidentele klachten, die
bij de gemeente bekend zijn, kunnen als volgt gerubriceerd worden:
a. er is in de eigen buurt op redelijke afstand geen plaats op een
school beschikbaar;
b. er is geen plaats op een school van de gewenste denominatie;
c. er is geen plaats op de school met een gewenst onderwijskundig
concept.
De wachtlijsten ontstaan per school, zodra een kind niet direct kan
worden geplaatst en de ouders desondanks aangeven dat zij het kind op
die school willen plaatsen.
Vraag 4.
Er zijn in Hilversum over de gehele gemeente genomen voldoende
basisschoolplaatsen. Wij baseren ons hierbij op het gegeven dat er
geen gevallen bekend zijn van schoolverzuim als gevolg van
wachtlijsten alsmede op het feit dat ook schoollokalen leeg staan.
Verder is onderwijshuisvesting de afgelopen jaren een voortdurend
onderwerp van gesprek met de scholen geweest; dat is het overigens nu
nog steeds. Mede daarom hebben wij een goed beeld van de situatie op
de individuele scholen.
Vraag 5.
Wij zijn met u van mening dat in principe ieder kind in de eigen wijk
of buurt naar school zou moeten kunnen gaan. Onder wijk of buurt wordt
verstaan een door fysieke barrières (spoorweg, drukke verkeersweg
etc.) begrensd gebied. Indien schoolbesturen meewerken aan het
inzichtelijk maken van de wachtlijsten (waarbij bijvoorbeeld een
centraal registratiesysteem wordt opgezet, zodat dubbeltellingen
uitgesloten worden) kan worden nagegaan of er beperkingen zijn voor
plaatsing op een school in de wijk of buurt. Zowel voor schoolbesturen
als voor de gemeente biedt dit kansen. Daarom willen wij met dit
onderwerp actief omgaan en het gaan bespreken met de schoolbesturen.
Wij attenderen de gemeenteraad er wel op dat het voeren van een
beleid, waarbij kinderen in de eigen buurt naar school kunnen gaan,
meer budget zal vergen voor de onderwijshuisvesting.
Vraag 6.
Ja. Alle scholen die behoefte hebben aan uitbreiding zijn meegenomen
in de inventarisatie die begin 2006 is uitgevoerd. De aanvragen zijn
als zodanig ook meegenomen in het meerjaren huisvestingsprogramma,
zoals dat gekoppeld is aan het met de schoolbesturen gesloten
convenant dat geldt tot en met het jaar 2012. De volgende aanvragen
zijn in behandeling:
* Goudenregenschool (uitbreiding);
* Montessorischool Zuid (uitbreiding);
* Islamitische basisschool;
* Basisschool Anna's Hoeve (gemeente zelf is aanvrager).
Deze aanvragen worden gebaseerd op het feitelijk aantal leerlingen van
de scholen, alsmede een prognose voor de toekomst. Aanvragen worden
niet gebaseerd op wachtlijsten.
Vraag 7.
Ja, bijvoorbeeld voor de wijk Anna's Hoeve verwachten wij een
uitbreiding met een nieuw schoolgebouw. Deze school is zowel voor de
nieuwe wijk als voor de aangrenzende bestaande wijk bedoeld. De
planning is gebaseerd op prognoses. Zie ook het antwoord op vraag 6.
Hoogachtend,
burgemeester en wethouders van Hilversum
de secretaris de burgemeester
J.H. van der Vegt E.C. Bakker
Gemeente Hilversum