Eerste Kamer drukt stempel op energiebeleid
LeesVoor
woensdag 15 november 2006
In de Eerste Kamer is een grote meerderheid voor de wet die regels
stelt over een onafhankelijk netbeheer bij de levering van
elektriciteit en gas. Alleen de SP-fractie heeft aangekondigd dinsdag
21 november tegen te zullen stemmen. De andere fracties hebben
daarnaast hun steun toegezegd aan een gezamenlijke motie van CDA en
PvdA waarin voorwaarden worden gesteld aan invoering van de wet.
Minister Wijn van Economische Zaken heeft in het debat met Eerste
Kamer toegezegd, dat hij 'onverwijld' stappen zal nemen om een net van
een energiebedrijf af te splitsen als dit bedrijf door bijvoorbeeld
activiteiten in het buitenland of allianties 'over de grens' het
onafhankelijke netbeheer in gevaar zou brengen.
Instemming regering
Met deze beleidsvormende motie van CDA en PvdA drukt de Eerste Kamer
als het ware met instemming van de regering een stempel op het
toekomstige energiebeleid. Minister Wijn zegde toe dat hij
schriftelijk zal bevestigen dat de regering instemt met wat de senaat
in de motie Doek(CDA)-Sylvester(PvdA) vraagt. Zo zal hij eenmaal per
jaar rapporteren over de manier waarop de energiebedrijven hun netten
beheren.
Uitstel
In eerste termijn hadden de fracties van PvdA, SP en GroenLinks nog
aangedrongen op uitstel van de beslissing over wat in de wandelgangen
de 'splitsingswet' is gaan heten. Niet alleen de grootste
oppositiepartij PvdA, maar ook de grootste regeringspartij CDA liet
blijken niet de noodzaak in te zien om op dit moment de splitsing van
energiebedrijven per wet te gaan afdwingen.
De regeringsfractie van de VVD was ronduit voor splitsing en ook
oppositiepartij D66 was voor evenals de Onafhankelijke Senaatsfractie.
De fractie van de SP was vierkant tegen splitsing en de fracties van
SGP, ChristenUnie en GroenLinks hadden uiteenlopende bedenkingen en
gaven er blijk van wel iets in uitstel te zien.
Waarom vooruitlopen?
CDA-woordvoerder Doek wees erop dat Nederland in Europa vooruit zou
lopen op andere landen als nu tot splitsing zou worden besloten.
Waarom wacht Nederland de ontwikkelingen binnen de Europese Unie niet
af?, vroeg Doek. Overigens keerde de CDA-fractie zich niet tegen
splitsing als zodanig. Senator Doek wees erop dat al is geregeld dat
als energiebedrijven hun productie, distributie en handel willen
privatiseren het elektriciteit- of gasnet dat zij beheren in dat geval
afgesplitst moet worden en in handen van de overheid moet blijven. Van
verplichte splitsing is, behalve in Nieuw-Zeeland, nergens sprake,
hield Doek de regering voor.
Publieke belangen
Mevrouw Sylvester zei namens de PvdA-fractie dat haar fractie geen
overhaaste beslissing wil en dat de publieke belangen beter
gewaarborgd moeten worden. Zij wees erop dat sinds het besluit van de
Tweede Kamer om wel te splitsen er in de energiesector iets is
veranderd. De drang om te privatiseren is nagenoeg verdwenen.
Bovendien vreest de PvdA dat het hoogspanningsnet niet voldoende
publiek is geborgd en nog altijd wel aan particuliere investeerders
verkocht zou kunnen worden. Ook wees de PvdA op de grote onzekerheid
die heerst in Europa over de energiesector.
Zegeningen
VVD-woordvoerder Ketting prees uitvoerig de zegeningen aan van
gesplitste energiebedrijven. Vooral de consument zou er groot belang
bij hebben dat er meer concurrentie op de markt zou komen. Senator
Ketting zei dat nu al vijftig procent van de energie afkomstig is van
buiten Nederland. De VVD-senator was het overigens eens met de
opvatting dat de energienetten in handen van de overheid moeten
blijven.
Tegenstander
SP-woordvoerder Kox zei dat zijn fractie tegenstander is van splitsing
en ook van privatisering van de energiesector. Wij willen onze
energiebedrijven, van centrale tot stopcontact, maar ook van aankoop
tot verkoop, in Nederlandse overheidshanden hebben en houden, zei Kox.
GroenLinks-senator Van der Lans vond dat Europese afstemming duidelijk
ver te zoeken is. Hij vond het buitengewoon vreemd dat de regering
splitsing van energiebedrijven een 'puur Nederlandse beslissing'
vindt.
Twee vliegen in een klap
Minister Wijn heeft dinsdag 14 november gezegd dat de Eerste Kamer
door de wet aan te nemen twee vliegen in een klap zou slaan. In de
eerste plaats zou het publieke belang van elektriciteits- en
gasvoorziening veilig gesteld kunnen worden doordat de netten in
overheidshanden blijven. Ten tweede krijgen energiebedrijven zonder
beheer van netten meer kans om te concurreren en dat zou leiden tot
een lagere energierekening voor de consumenten. Wijn wees er met
nadruk op dat organisaties als de Consumentenbond, MKB en LTO ook
voorstander zijn van splitsing.
Machtspolitiek
De vier grote energiebedrijven in Nederland Eneco, Essent, Nuon en
Delta zijn tegen splitsing. In een brief aan de minister hebben zij
erop gewezen dat het van belang is dat in Nederland zo sterk mogelijke
energiebedrijven blijven bestaan nu de geopolitieke situatie in de
afgelopen jaren sterk is veranderd. Het gaat meer om machtspolitiek
dan om marktwerking nu de grootste energievoorraden in de wereld in
handen zijn van nationale staten en nationale maatschappijen. Ook de
gevolgen van de klimaatverandering zijn dramatischer dan eerder
voorzien en daarom zijn enorme investeringen nodig in duurzame
energie. Deze kunnen allen worden gedaan door gezonde en financieel
krachtige bedrijven die in de Nederlandse samenleving zijn ingebed,
aldus de vier energiebedrijven in hun brief aan minister Wijn. Na
aandrang uit de Eerste Kamer van in het bijzonder PvdA-senator mevrouw
Sylvester werd dinsdag de brief openbaar gemaakt.
Ordedebat
SP-woordvoerder Kox stelde na de eerste termijn van Kamer en minister
voor de beraadslagingen te schorsen en de splitsingwet later af te
handelen. VVD en D66 hadden hier geen behoefte aan. PvdA en CDA wilden
er over nadenken. Na de lunchpauze besloot de Kamer in een ordedebat
de behandeling van het wetsvoorstel voort te zetten.
Duidelijkheid en rust
Voorafgaand aan de hervatting 's avonds leidde politiek overleg tot
het opstellen van de beleidsvormende motie die minister Wijn openlijk
omarmde. Deze motie geeft aan wat de senaat verwacht van de
energiesector, vond Wijn. De minister zal zelf als volgende week zowel
motie als wetsvoorstel zijn aangenomen weer overleg geen voeren met de
energiebedrijven. Er ontstaat duidelijkheid en rust. Voor de lange
termijn kunnen weer investeringsplannen worden gemaakt. Overheid en
energiebedrijven gaan weer gezamenlijk optrekken, verwacht Wijn.
Stok achter de deur
SP-woordvoerder Kox zei aan het slot van het debat niet te begrijpen
dat iedereen die aanvankelijk voor splitsing van de energiebedrijven
was nu opeens voor een motie is waardoor splitsing wordt uitgesteld.
CDA-woordvoerder Doek zei dat de motie moet worden gezien als een
'stok achter de deur': als energiebedrijven hun maatschappelijke taken
niet nakomen volgt alsnog afsplitsing van de lucratieve netten. Zo
zullen de energiebedrijven 'groene' energie die bijvoorbeeld als
nevenproduct ontstaat in tuinderijen op hun netten moeten toelaten.
Overigens voorziet de wet al in het onderbrengen van alle 110Kv-netten
bij de onafhankelijke netbeheerder Tennet. Tevreden stelde minister
Wijn ook vast dat de privatisering van geïntegreerde energiebedrijven
van de baan is.
---
link (opent in een nieuw venster) stenogram dinsdag 14 november 2006
Dit is een downloadbaar word-bestand van 420.5 Kilobyte word
link (opent in een nieuw venster) stenogram maandag 13 november 2006
Dit is een downloadbaar word-bestand van 196 Kilobyte word
Aan de informatie op deze site kunnen geen rechten worden ontleend.
Eerste Kamer der Staten Generaal