onveilig
Vooral jonge vrouwen voelen zich onveilig
Angstige burgers? De determinanten van gevoelens van onveiligheid
onderzocht.
· Ruim een kwart van de Nederlanders voelde zich in 2005 wel
eens onveilig.
· Vooral jonge vrouwen voelen zich relatief onveilig (38%).
· Niet-westerse allochtonen voelen zich onveiliger dan
autochtonen (33% versus 25%).
· 80% van de Nederlandse bevolking denkt dat de criminaliteit
toeneemt.
· Van de mensen die zich 's avonds buiten de eigen
woonomgeving begeven voelt ongeveer tweederde zich in het openbaar
vervoer of rondom uitgaansgebieden wel eens onveilig.
Dit zijn enkele conclusies uit de SCP-publicatie Angstige burgers? De
determinanten van gevoelens van onveiligheid onderzocht die op
vrijdag 10 november jl. is aangeboden aan de ministers
mr. E.M.H. Hirsch Ballin van Justitie en J.W. Remkes van Binnenlandse
Zaken en Koninkrijksrelaties. In het rapport geven de onderzoekers
drs. Janneke Oppelaar en dr. Karin Wittebrood een voorlopig beeld van
de angst van burgers voor criminaliteit. Het onderzoek is verricht op
verzoek van de ministeries van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties (BZK), Justitie en Verkeer en Waterstaat (V&W). De
publicatie vormt een eerste aanzet om tot meer inzicht te komen in de
mechanismen die aan onveiligheidsgevoelens ten grondslag liggen.
Vooral jonge vrouwen voelen zich onveilig
Ruim een kwart van de Nederlandse bevolking (28%) voelde zich in 2004
en 2005 wel eens onveilig. Met name vrouwen en recente slachtoffers
van criminaliteit (vooral van geweld) voelen zich relatief onveilig.
In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, voelen ouderen zich
helemaal niet zo onveilig: het zijn vooral de jonge vrouwen (15-24
jaar) die zich relatief onveilig voelen (38%). Verder voelen
niet-westerse allochtonen zich onveiliger dan autochtonen (33%,
respectievelijk 25%).
In Nederland worden op uiteenlopende wijzen gevoelens van onveiligheid
gemeten en deze schetsen een verschillend beeld van de wijze waarop
burgers onveiligheid beleven. Zo denkt 80% van de Nederlandse
bevolking dat de criminaliteit de laatste tijd toeneemt (terwijl deze
de laatste jaren weinig verandering laat zien), terwijl mensen hun
kans om zelf slachtoffer te worden als relatief gering inschatten.
Directe woonomgeving voelt het veiligst
Het meest veilig voelen mensen zich overdag in hun directe
woonomgeving: bijna 95% voelt zich dan thuis veilig en ruim 85% op
straat in de buurt. Het minst veilig voelen mensen zich 's avonds
buiten de eigen woonomgeving. Van degenen die zich in een dergelijke
situatie begeven, voelt ongeveer tweederde zich in het openbaar
vervoer of rondom uitgaansgebieden wel eens onveilig.
Nog veel onduidelijkheid over de determinanten van angstgevoelens
Het belangrijkste doel van het onderzoek was om inzicht te krijgen in
de onveiligheidsgevoelens van burgers en de wijze waarop deze
gevoelens tot stand komen. Ter verklaring van deze gevoelens hebben de
onderzoekers op basis van de wetenschappelijke literatuur op dit
terrein een conceptueel model ontwikkeld. Om de empirische
houdbaarheid van het model te toetsen zijn in de volgende fase van het
onderzoek secundaire analyses uitgevoerd op al bestaande
databestanden. Deze publicatie moet - aangezien de beschikbare
gegevens op een aantal aspecten belangrijke tekortkomingen laten zien
- vooral gezien worden als een eerste stap op de weg naar een beter
inzicht in de mechanismen die aan onveiligheidsgevoelens ten grondslag
liggen. Op basis van de geconstateerde tekortkomingen doen de
onderzoekers enkele suggesties voor toekomstig onderzoek, waarbij zij
zich concentreren op het verbeteren van de vraagstelling binnen de
huidige enquêtes en op vervolgonderzoek met bestaande gegevens.
Hoewel er nog vele vragen niet zijn beantwoord over de determinanten
van onveiligheidsgevoelens, bevelen de onderzoekers onder meer aan dat
de overheid burgers feitelijk juiste informatie geeft over de kansen
om slachtoffer te worden van criminaliteit. De perceptie van de
feitelijke criminaliteit en de inschatting van de kans om zelf
slachtoffer te worden blijken namelijk belangrijke voorspellers van de
angstgevoelens.
SCP-publicatie 2006/18, Angstige burgers? De determinanten van
gevoelens van onveiligheid onderzocht, Janneke Oppelaar en Karin
Wittebrood, Den Haag, Sociaal en Cultureel Planbureau, oktober 2006,
ISBN 90 377 0282 1, prijs EUR 14,90.
De publicatie is verkrijgbaar bij de boekhandel of te bestellen bij
het SCP via fax 070 - 340 7044,
e-mail: bestel@scp.nl of via de web-site: www.scp.nl
Sociaal en Cultureel Planbureau