Ingezonden persbericht


PERSBERICHT

Politici hanteren mythes als feiten

Pover verkiezingsdebat gaat voorbij aan contra-expertise

Ruurlo, 9 november 2006 - Volksvertegenwoordigers in spe verdienen het voordeel van de twijfel. Hun pretenties zijn weliswaar niet gering, hun verwachtingen overspannen, maar zij hebben toch het beste voor met de toekomst van het land en - min of meer in het verlengde daarvan - de wereld. Slechts één groot risico bedreigt hen zonder uitzondering: overschatting van het vermogen van de politiek om 'dingen' te regelen en te sturen. Door politici gecontroleerde overheden kunnen zeker randvoorwaarden (helpen) creëren waarbinnen niet of elders geregisseerde ontwikkelingen hun beloop krijgen. Vooral wetgeving kan bijdragen tot de bevordering van algemeen maatschappelijke, sociale en economische doelstellingen. De grenzen van publiek gezag en machtsmonopolie blijven evenwel schimmig - en al snel belemmeren mythes het zicht op de werkelijkheid. In Spil 2006, nummer 5 ontbreekt het wederom niet aan pogingen tot het doorprikken van mythes en het bevorderen van een open discussie op basis van feiten. Hopelijk vinden ook veelbelovende politici er tijd voor.

De mythe van een te voeren klimaatbeleid

De zelfoverschatting waartoe politici sui generis neigen, heeft in de afgelopen decennia forse nieuwe impulsen gekregen. Vrees dat de mensheid bezig zou zijn haar eigen nest, de planeet aarde, op funeste wijze te bevuilen, was daarbij een drijvende kracht. Zonder milieuproblemen te ontkennen, kan men vaststellen dat onheilsprofeten - al dan niet gehuld in professorentoga - het volk op onverantwoorde wijze angst hebben aangejaagd. Vooral speculaties over een door de mens veroorzaakte, mondiale opwarming van het klimaat werden in steeds schrillere kleuren geschilderd. Helaas was er minder en minder sprake van een kritische pers die tegenwicht had kunnen bieden, gesteund door meer analyserende en nadenkende wetenschappers. En de politici? Die zijn - met al hun pretenties - de laatste kwarteeuw voortdurend volgzamer geworden. Aan alarmisten stelden zij geen kritische tegenvragen. Tegenover gemakzuchtig meedeinende, op sensatie beluste media hadden zelfs de vertegenwoordigers van het volk geen weerwoord. Anders dan in de jaren zeventig niet ongebruikelijk was, verzuimden zij - wel degelijk beschikbare - contra-expertise te zoeken bij onafhankelijke onderzoekers en denkers. Ontluisterend waren in de aanloop naar de verkiezingen de reacties van de kandidaat-kamerleden op de vertoning van de bedrieglijke rolprent van Al Gore en het met evenveel bombarie gepresenteerde, ondermaatse rapport van Nicholas Stern. Tussen de tv-spelletjes door riepen zij om het hardst, de dreigende klimaatverandering desnoods eigenhandig te zullen tegenhouden. Alsof de feiten en de wetmatigheden van klimaatwisselingen zich iets van hen zouden aantrekken.

De mythe van verstandige economische sturing

Iets minder abject, doch evenmin heel realistisch is de bij politici levende gedachte dat de ontwikkeling van de nationale economie vooral door 'Den Haag' wordt bepaald. Zij bekvechten graag over de vraag wie het meest heeft bijgedragen aan de recente opleving van de conjunctuur, terwijl iedere beginnende econoom hun kan uitleggen dat voornamelijk cyclische bewegingen in de wereldeconomie oorzaak zijn van conjunctuurschommelingen. Een nationale overheid kan de effecten daarvan wél iets beïnvloeden, in het bijzonder door een anti-cyclisch, een tegen de conjunctuurbeweging ingaand beleid. Zou 'Den Haag' zich op die relatief bescheiden, maar niet te verwaarlozen rol en verantwoordelijkheid willen bezinnen, dan zou het zich moeten afvragen waarom sedert het einde van de jaren negentig opeenvolgende kabinetten nota bene een pro-cyclisch beleid hebben gevoerd. In plaats daarvan slaat men zichzelf op de borst vanwege het geringe aantal werklozen dat Nederland telt, vergeleken met de andere EU-lidstaten. Politieke partijen claimen om strijd het beste werkgelegenheidsbeleid te hebben voor de komende jaren. Zij zwijgen echter over de relatief deplorabele situatie waarin de nationale economie structureel verkeert, over de in Europees verband sterk achtergebleven groei van de arbeidsproductiviteit (behalve in onze agrarische sectoren). Is 'Den Haag' zich niet bewust van deze problematiek? Heeft het misschien niet eens weet ervan? Of mijden de dames en heren op verkiezingspad dit optisch weinig scoringskansen biedende 'item' liever?

Innovatie: van mythe naar feit?

Al jaren bewijst de Nederlandse politiek lippendienst aan het belang van innovatie. Ook verder is er heel veel platform-praat. Een innovatief overheidsbeleid, dat echt vernieuwende ontwikkelingen zou kunnen ondersteunen, komt echter niet tot stand. Integendeel: conservatieve ambtelijke bureaucratieën en hun politieke chefs besteden de voor stimulering beschikbare fondsen kennelijk liever aan spektakelstukken als de opstelling van kolossale windturbines. En passant worden zo ook oude ondernemingen en organisaties, alsmede lobbyende pressiegroepen, bediend die belang hebben bij handhaving van de status quo. Een gepretendeerd streven naar duurzaamheid dreigt zo steeds meer het karakter te krijgen van uitreiking van een betekenisloos logo. Er zou al heel veel gewonnen zijn als overheidsdienaren hun pleidooi voor innovatie zouden omzetten in serieuze aandacht voor, en effectieve stimulering van werkelijk vernieuwende initiatieven. Op diverse plaatsen in het land werken groepen van creatieve onderzoekers en bedrijven met inventieve medewerkers enthousiast en volhardend aan technologische doorbraken die maatschappelijk, ecologisch én economisch van grote betekenis (b)lijken te zijn. Het in Spil 2006, nummer 5 gepresenteerde Zonneterp-project vormt in dit verband een hoogst interessant en belangrijk voorbeeld. Niet het woord, maar het initiatief is aan de 'technici'; de politiek mag - neen, moet - faciliteren om hen over drempels te helpen.

Bijlage

De titels van de in Spil 2006 - nummer 5 verschijnende artikelen zijn (met beknopte samenvattingen) weergegeven in het tegelijk met dit persbericht verzonden document 229-SPIL.doc.

Contact

Nadere informatie is te verkrijgen bij de hoofd- en eindredacteur, Arend Jan Voortman. Telefoon: 0573 452075 of 491810 / 06 22 056 056
Persoonlijke e-mail: a.j.voortman@planet.nl

Website

http://www.platteland-in-perspectief.nl


---- --
spil

229-230 / 2006 - nummer 5

Mythes en feiten
Verwaarloosde contra-expertise
Arend Jan Voortman / 2 /

Etymologische verkenningen
Overdrijven is ook een vak
Huib Hogerheijde / 4 /

Negeert Den Haag opnieuw de productiviteitscrisis? Nederlandse economie in de fuik van de loonmatiging Alfred Kleinknecht, C.W.M. Naastepad en Servaas Storm / 5-11 /

Den Haag staat nog te jubelen over economisch herstel. Nu al is echter te voorzien dat het Nederlandse model van laagproductieve en arbeidsintensieve groei straks weer zal vastlopen op arbeidsschaarste en oplopende inflatie, zoals ook eind jaren negentig gebeurde. Het Haagse establishment heeft geen goede analyse van de Nederlandse productiviteitscrisis en geen recept voor de oplossing ervan. Soms doet men zelfs de verkeerde dingen om de verkeerde redenen. Aan de vooravond van de verkiezingen voor de Tweede Kamer geven drie outsiders hun visie.

Woonwijk en glastuinbouw vinden elkaar in Zonneterp Decentrale voorziening in energie, water en andere nutsfuncties Adriaan Mels, Noor van Andel, Jón Kristinsson, Edgar Wortmann, Peter Oei, Jan de Wilt, Gatze Lettinga en Grietje Zeeman / 12-18 /

De zeer innovatieve glastuinbouwsector in Nederland is wereldberoemd om haar productie en export van bloemen, planten en groenten. De exportomvang van glastuinbouwproducten is aanzienlijk en vertegenwoordigt een economische waarde van ongeveer 7 miljard euro per jaar. De sector heeft een leidende positie in de ontwikkeling en toepassing van vernieuwende technologieën betreffende energie, water en klimaatscontrole. Tegelijkertijd is de glastuinbouwsector zeer energie-intensief; het aardgasverbruik in kassen bedraagt bijna 10% van het totale gasverbruik in Nederland. Een nieuwe ontwikkeling in kastechnologie, de energieproducerende kas, laat zien dat het aardgasverbruik in tuinbouwkassen drastisch kan worden verminderd. In de nabije toekomst zou de glastuinbouwsector een producent, in plaats van een consument, van energie kunnen zijn.

Op weg naar een autarkische zonneterp
Vernuftig werken aan technologische doorbraken
Arend Jan Voortman / 19-20 /

Veel loze, vooral ook politieke praat wordt er in Nederland gewijd aan de broodnodige ontwikkeling van een 'kenniseconomie'. Gelukkig zijn er eveneens mensen die intelligent en met grote volharding daaraan werken: knappe én praktisch ervaren ingenieurs, vernuftelingen dus. Zij zijn bezig drie recentelijk geoctrooieerde technologieën te combineren tot een zeer hoogwaardige warmte-kracht-CO2-machine - een wereldprimeur.

Cowmunity-project: transitie in de melkveehouderij? Schaalsprong naar duizend koeien maakt dilemma's zichtbaar Joost van Kasteren / 21-24 /

Elke vijftien jaar halveert het aantal melkveebedrijven en verdubbelt het gemiddelde aantal koeien per bedrijf. Een 'stille schaalvergroting', ingegeven door het streven de kostprijs te verlagen, die grote gevolgen kan hebben voor gezondheid en welzijn van dieren, voor het landschap en voor de maatschappelijke acceptatie van de melkveehouderij. Het project Cowmunity mikt op een 'luidruchtige' schaalsprong naar een bedrijf met duizend koeien en maakt daarmee de dilemma's van schaalvergroting zichtbaar.

In gesprek met Dirk Sijmons
Cowmunity moet Europese uitstraling krijgen
Joost van Kasteren / 25-26 /

"Een schaalsprong is niet alleen een kwestie van aantallen koeien, maar maakt het ook mogelijk om een sprong voorwaarts te maken op het gebied van milieu en dierenwelzijn. Mits het goed wordt uitgevoerd, kan Nederland met het project Cowmunity laten zien dat het in de melkveehouderij nog steeds toonaangevend is." Aldus de Rijksadviseur voor het Landschap.

In gesprek met Harm Evert Waalkens
Variabele toeslag verbindt landbouw en ruimtelijke ordening Joost van Kasteren / 26-27 /

"In de discussie over het Nederlandse cultuurlandschap ligt de nadruk op budgetten en de verdelingen ervan. Over de doelen hebben we het liever niet, want dat vinden we lastig. Dan gaat het over ongrijpbare zaken als kwaliteit, identiteit en tradities. Daar houden we niet van, want daar kunnen we niet aan rekenen. Toch zal het moeten. We zullen het debat moeten aangaan en doelen moeten formuleren. Anders is niet alleen het Nederlandse cultuurlandschap, maar uiteindelijk ook de boer de klos." Aldus het Tweede-Kamerlid.

Stadsmeijerrechten ten grave gedragen
Heringerichte Veenkoloniën zoeken nog toekomstperspectief Lourens Gengler / 28-29 /

Grote infrastructurele werken kosten ongelofelijk veel tijd en ook nogal wat geld, zo blijkt steeds opnieuw. Landelijk bekend zijn voorbeelden als de Betuwelijn en diverse 'Deltaplannen'. Minder aandacht is er geweest voor de herinrichting van de Veenkoloniën, waarvoor al in 1977 toenmalig Landbouwminister Van der Stee de basis legde. Bijna twintig jaar later, in het voorjaar van 2006, is het project definitief afgesloten met de oplevering van het laatste blok. Alhoewel ...

'Klimaatsceptici' tegenover 'broeikasgelovigen'
De klimaatcontroverse vergt inhoudelijke discussie Dick Thoenes en Hans Labohm / 30-32 /

Reeds vele jaren wordt de stelling verkondigd dat 'de' wetenschappers het er nu wel over eens zijn dat de aarde opwarmt, en dat de mens daarvoor verantwoordelijk is. Weinigen lijken nog aan de juistheid van deze stelling te twijfelen. Zij is inmiddels een soort mantra geworden. Toch is pleit nog geenszins beslecht. Zeker ook politici en beleidsmakers zouden er verstandig aan doen, zich inhoudelijk in de klimaatproblematiek te verdiepen.


---- --