Persbericht
Rijksuniversiteit Groningen
Nummer: 117
Datum: 8 november 2006
Stilte rond meertaligheid is gemiste kans
Over meertaligheid bestaan hardnekkige misverstanden. Zo prijst Jan Peter Balkende in een verkiezingsspotje een Marokkaanse ondernemer omdat hij thuis met zijn kinderen Nederlands spreekt. Wouter Bos wil allochtone ouders van wie de kinderen een taalachterstand hebben verplicht op een cursus Nederlands sturen. In tegenstelling tot wat deze politici in verkiezingstijd roepen, kunnen Marokkaanse ouders kunnen veel beter hun kinderen een goede basis in de Berberse taal meegeven dan gebroken Nederlands met hun kinderen spreken.
Deze week presenteert de Wetenschapswinkel Taal, Cultuur en Communicatie van de Rijksuniversiteit Groningen twee onderzoeksrapporten over hoe ouders en leerkrachten communiceren over meertaligheid. Het eerste onderzoek belicht de behoeften en ervaringen van anderstalige ouders en het tweede onderzoek geeft aan hoe de informatievoorziening over meertaligheid verbeterd kan worden. In 2005 onderzocht de Wetenschapswinkel al de kennis van leerkrachten over meertaligheid. Deze drie onderzoeksrapporten samen geven een beeld van wat ouders en leerkrachten weten over de ontwikkeling van kinderen die meer dan één taal leren en hoe ze daarover met elkaar communiceren.
Misverstanden
Een van de belangrijkste conclusies is dat meertaligheid geen onderwerp van gesprek is tussen ouders en school, terwijl beide partijen wel - terecht - veel belang hechten aan de taalontwikkeling van kinderen. Daarnaast zijn de misverstanden over meertaligheid wijdverbreid. In tegenstelling tot wat een derde van de ouders en twee derde van de leerkrachten denkt, heeft de andere taal heeft géén negatieve effecten op het Nederlands. Beide talen kunnen elkaar juist versterken. Opvallend is ook dat zowel ouders als leerkrachten de ontwikkeling van het Nederlands belangrijker vinden dan de ontwikkeling van de andere taal. Dit statusverschil tussen de talen is niet bevorderlijk voor de taalontwikkeling. Een open communicatie over meertaligheid tussen ouders en scholen kan veel misverstanden wegnemen en de taalontwikkeling in beide talen bevorderen.
Geen goede informatie
Uit deze onderzoeken blijkt verder dat de informatievoorziening over meertaligheid niet optimaal is, terwijl de behoefte aan goede informatie wel groot is. Consultatiebureaus hebben bijvoorbeeld geen schriftelijk informatiemateriaal over meertalig opvoeden tot hun beschikking, terwijl ze wel een groot bereik hebben onder anderstalige ouders. Ook op Internet vinden ouders maar weinig informatie, zeker nu een informatieve website over meertaligheid niet meer onderhouden wordt. Met relatief eenvoudige middelen kan deze situatie verbeterd worden.
Investeren
Naast de beperkte informatie over meertaligheid, zijn ook het huidige onderwijsbeleid en de toon van het integratiedebat mogelijke oorzaken van het ontstaan van misverstanden over meertaligheid. Saskia Visser, coördinator van de Wetenschapswinkel Taal, Cultuur en Communicatie zegt hierover: "Nederlands leren is niet hetzelfde als alléén Nederlands leren. Kinderen zijn prima in staat meerdere talen naast of na elkaar te verwerven, dat is ook heel gebruikelijk in het grootste deel van de wereld. We moeten als Nederlandse samenleving stoppen deze kinderen te associëren met problemen, maar juist in ze investeren. In deze tijden van globalisering zijn mensen die vloeiend meer dan één taal spreken onmisbaar."
Voordeel
In 2000 verscheen al een taalkundig manifest met als titel "Het multiculturele voordeel". Dit manifest had een soortgelijke strekking en werd door ruim 100 vooraanstaande taalkundigen ondertekend. In de alledaagse praktijk is er in zes jaar echter te weinig in het voordeel van meertalige kinderen veranderd, zoals de Wetenschapswinkelonderzoeken laten zien. Ook deze stilte in beleid is een gemiste kans.
Noot voor de pers
Meer informatie: Saskia Visser, Wetenschapswinkel Taal, Cultuur en Communicatie, tel.: (050) 363 5271 (werk), e-mail: s.j.visser@rug.nl (werk) of 0595-441401 (privé)
Downloaden van rapporten en samenvattingen:
http://www.rug.nl/wewi/dewetenschapswinkels/talen/publicaties/meertalig2
Rapporten:
Fiona van Gelder en Saskia Visser (2005), Van misverstand tot meertaligheid. Een onderzoek in het kleuteronderwijs van de stad Groningen.
Anna Roslon (2006), Meertaligheid, wel of geen onderwerp? Onderzoek naar communicatieve behoeften van de ouders van meertalige kinderen.
Lilian Bücking en Saskia Visser (2006), Meer talen, beter communiceren. Een onderzoek naar informatieverspreiding over meertaligheid
Redactie: afdeling Communicatie RUG
Postbus 72, 9700 AB Groningen
Tel. 050-363 4444
E-mail: communicatie@rug.nl
Rijksuniversiteit Groningen