Sociaal en Cultureel Planbureau

openbaar vervoer en minder vaak per fiets

Allochtonen reizen vaker met het openbaar vervoer en minder vaak per fiets

Anders onderweg; de mobiliteit van allochtonen en autochtonen vergeleken.

· Een kwart van de Turkse, eenderde van de Marokkaanse en Surinaamse en bijna de helft van de Antilliaanse huishoudens beschikken niet over een auto. Van de onderzochte stedelijke autochtone huishoudens heeft ongeveer 15% geen auto.

· Van de allochtone huishoudens heeft een kwart geen fiets ter beschikking. Bij de autochtone huishoudens gaat het om slechts 3%.

· Allochtonen zijn minder vaak onderweg dan autochtonen en leggen in ongeveer dezelfde tijd minder kilometers af. Dat geldt met name voor Turken en Marokkanen.

· Turken maken vaker gebruik van de auto (64% van de ritten) dan autochtonen (55%), Marokkanen (51%), Surinamers (50%) en Antillianen (43%) juist minder vaak.

· Vooral Surinamers en Antillianen reizen vaak per openbaar vervoer, ongeveer een vijfde tot een kwart van de door hen gemaakte ritten gaat per bus, tram, metro of trein. Onder Turken is dit 11%, onder Marokkanen 16%. Bij de autochtonen gaat nog geen tiende van de ritten met het openbaar vervoer.

· Vooral Turken en Marokkanen fietsen veel minder vaak (ongeveer 10% van de ritten gaat per fiets) dan autochtonen (27% van de ritten).

Dit zijn enkele conclusies uit de SCP-publicatie Anders onderweg: de mobiliteit van allochtonen en autochtonen vergeleken die op dinsdag 7 november jl. is verschenen. In het rapport, gebaseerd op gegevens uit 2004 en 2005, geeft onderzoeker drs. Lucas Harms een beeld van de mobiliteit van Turken, Marokkanen, Surinamers, Antillianen en autochtonen die woonachtig zijn in de vijftig grootste steden in Nederland. Er wordt onder meer aandacht besteed aan het fiets-, auto- en rijbewijsbezit, en het gebruik van auto, openbaar vervoer en fiets voor diverse activiteiten. Het rapport kwam tot stand in samenwerking met Rijkswaterstaat Adviesdienst Verkeer en Vervoer en in opdracht van het ministerie van Verkeer en Waterstaat.

Minder auto's, minder fietsen

Allochtone huishoudens hebben over het algemeen minder vaak een auto ter beschikking dan autochtone huishoudens Met name Surinamers en Antillianen moeten het vaker doen zonder een auto in het huishouden (in respectievelijk 34% en 46% van de gevallen). Onder niet-westerse allochtonen komt het bezit van één of meerdere auto's het meest voor bij Turkse huishoudens (76%), gevolgd door Marokkaanse huisoudens (68%). Onder autochtone Nederlanders in de steden ligt dit rond de 85%. Ongeveer één op de tien allochtonen heeft de beschikking over twee of meer auto's in het huishouden, bij de autochtone Nederlanders is dit een kwart.

Van de autochtone bevolking heeft 97% één of meerdere fietsen ter beschikking. Voor allochtonen geldt dit in veel mindere mate: in driekwart van de gevallen is er een fiets in het huishouden aanwezig.

Minder vaak, minder kilometers

Allochtonen verplaatsen zich minder vaak dan autochtonen. Met name Turken en Marokkanen zijn minder vaak onderweg. Dit komt vooral doordat met name de Turkse en Marokkaanse vrouwen vaak niet buiten de deur komen. De afstanden die allochtonen afleggen liggen ook aanzienlijk lager dan bij autochtonen: Turken en Marokkanen leggen per dag gemiddeld 18 kilometer af, Surinamers en Antillianen 24 kilometer en autochtonen 34 kilometer.

Turken vaak onderweg per auto

In vergelijking met autochtonen wordt door allochtonen minder vaak gebruik gemaakt van de auto en de fiets, en juist vaker van het openbaar vervoer. De verschillen in autogebruik blijken evenwel deels te kunnen worden verklaard door sociaal-economische en ruimtelijke verschillen tussen allochtonen en autochtonen, zoals het aantal werkenden en de woonlocatie. Dit geldt echter niet voor de Turken: zij zijn ook bij gelijkblijvende overige omstandigheden vaker onderweg per auto (64% van de ritten) dan autochtonen (55%).

Surinamers en Antillianen reizen vaak met het openbaar vervoer

Vooral Surinamers en Antillianen reizen vaak per openbaar vervoer, ongeveer een vijfde tot een kwart van de door hen gemaakte ritten gaat per bus, tram, metro of trein. Onder Turken is dit 11%, onder Marokkanen 16%. Bij de autochtonen gaat nog geen tiende van de ritten met het openbaar vervoer.

Het openbaar vervoer wordt verhoudingsgewijs vaak gebruikt door Surinaamse (25%), Antilliaanse (27%) en Marokkaanse (20%) vrouwen. Bij Turkse vrouwen is dit 15% en bij autochtone vrouwen 6% van de door hen gemaakte ritten.

Weinig per fiets

Turken en Marokkanen fietsen veel minder vaak (ongeveer 10% van de ritten gaat per fiets) dan autochtonen (27% van de ritten). Vooral Turkse en Marokkaanse vrouwen en tweede generatie Turken fietsen minder. Mogelijke verklaringen hiervoor zijn cultuurspecifieke factoren, zoals de lage status die de fiets onder allochtonen heeft, of het gewoonweg niet gewend zijn om te fietsen.

SCP-signalement 2006, Anders onderweg: de mobiliteit van allochtonen en autochtonen vergeleken, Lucas Harms, Den Haag, Sociaal en Cultureel Planbureau, november 2006, ISBN 9037702813,

prijs EUR 12,90.

De publicatie is verkrijgbaar bij de boekhandel of te bestellen bij het SCP via fax 070 - 340 7044,

e-mail: bestel@scp.nl of via de web-site: www.scp.nl