Ingezonden persbericht


Persbericht Middelburg, nov. 2006

Waterschap zeeuwse eilanden draagt archiefbeheer over

Met de verhuizing naar de nieuwe locatie in Middelburg in mei 2004, bracht waterschap Zeeuwse Eilanden de statische archieven al onder in het Zeeuws Archief en ook de waterschapsarchivaris die verantwoordelijk is voor het beheer ervan kreeg er domicilie. Met zijn pensionering in zicht besloot waterschap Zeeuwse Eilanden nu ook het archiefbeheer uit te besteden aan het Zeeuws Archief. Met ingang van 1 januari 2007 wordt drs. Roelof Koops, directeur van het Zeeuws Archief, formeel waterschapsarchivaris. Het feitelijke archiefbeheer wordt uitgevoerd door functionarissen van het Zeeuws Archief, waarmee de continuïteit en de kwaliteit van het beheer gewaarborgd blijven. De vele -vaak bijzondere- archieven zijn openbaar en door het publiek te raadplegen in het informatiecentrum van het Zeeuws Archief.

Wat behelst het beheer?

De dienstverleningsovereenkomst die beide partijen met elkaar hebben gesloten voor het archiefbeheer bestaat uit:
- De opslag van de waterschapsarchieven die voor permanente bewaring in aanmerking komen in de depots van het Zeeuws Archief.
- Het conserveren en restaureren van die archieven.
- Het (nader) toegankelijk maken van die archieven.
- Het voor raadpleging beschikbaar stellen van die archieven in de studiezaal.
- Het verstrekken van informatie en adviezen aan publiek en waterschapsorganisatie.
- Verwerving, opslag en beschikbaarstelling van additioneel bronnenmateriaal.
- Het dagelijks beheer van de collectie kunst- en gebruiksvoorwerpen van het waterschap. Jaarlijks stellen waterschap Zeeuwse Eilanden en het Zeeuws Archief een werkplan op, waarin het beheer wordt vertaald naar concrete doelen en werkzaamheden.

Om welke archieven gaat het?

De waterschapsarchieven bestaan uit de archieven van de ongeveer 190 rechtsvoorgangers van waterschap Zeeuwse Eilanden. Denk daarbij aan polders of waterschappen, uitwateringsschappen, waterkeringen van calamiteuze polders en waterschappen*, het wegschap Walcheren, de Technologische Dienst Zeeuwse Waterschappen, het Centraal Laboratorium Zeeuwse Waterschappen en het recreatieschap Het Veerse Meer**.

Al deze archieven, die vaak eeuwen teruggaan, zijn openbaar en behoudens enkele uitzonderingen allemaal toegankelijk door middel van een inventaris. Geïnteresseerden kunnen de originele stukken inzien in de studiezaal van het Zeeuws Archief. Binnen afzienbare tijd wordt ook digitale raadpleging ervan via internet (www.zeeuwsarchief.nl) mogelijk.

Wat zit er in die archieven?

Natuurlijk zijn de archieven een weerslag van de taken van de diverse waterschappen. Voor polders en waterschappen zijn dat de zorg voor de waterkeringen, waterbeheersing en de wegen. Naast notulen van bestuursvergaderingen vormen stukken van technische aard de ruggengraat van deze archieven: bestekken van dijken, afwateringsgemalen, rioolgemalen, rioolwaterzuiverings-installaties en wegen. Zogenaamde peilregisters geven inzicht in wijzigingen in de vooroever. De peilingen moesten duidelijk maken waar dijk- en oevervallen konden worden verwacht. En de overlopers, registers waarin voor de heffing van het dijkgeschot (waterschaps-belasting op onroerend goed) de afmeting en ligging van onroerend goed zijn vastgelegd, brengen de toenmalige eigendomsverhoudingen in kaart. In de loop van de 19e eeuw maakte de invoering van de kadastrale administratie de overlopers overbodig. Enkele archieven bevatten zogenaamde bedijkersarchieven. Dit zijn archiefstukken die betrekking hebben op de bedijking van buitendijkse gronden, waarvoor na de bedijking een polder of waterschap werd ingesteld.

In vrijwel alle archieven komt ook kaartmateriaal voor, maar de meeste -vaak fraaie- zijn te vinden in de archieven van de Polder Walcheren (1570 - 1953). In tegenstelling tot vele andere archieven is het archief van de Polder Walcheren bij de brand van 10 mei 1940 behouden gebleven, omdat het in een brandvrije kluis was opgeborgen. Aan andere archieven is door oorlogshandelingen en de watersnood van 1953 wel schade toegebracht, doch die is inmiddels zo veel mogelijk hersteld. Tenslotte zijn eveneens veel foto's beschikbaar van diverse waterwerken.

-.-.-.-.-

Verklarende toelichting:

* Op grond van een wet van 1870 konden polders en waterschappen die de kosten van de zorg voor de waterkeringen niet konden opbrengen, calamiteus worden verklaard. Voor die zorg werd dan een afzonderlijke instantie -de Waterkering- ingesteld, die onder strenge voorwaarden subsidie van het Rijk en de Provincie kon krijgen.

** Het Recreatieschap Het Veerse Meer was een gemeenschappelijke regeling van de Provincie en enkele gemeenten. Het Waterschap was geen deelnemer, maar heeft bij de opheffing van het Recreatieschap de taken overgenomen. Het archief van het voormalige Recreatieschap werd daarbij overgedragen aan het Waterschap.

Nadere informatie:
drs. Roelof Koops, directeur Zeeuws Archief, Hofplein 16, 4331 CK Middelburg, tel. 0118-678800.

---- --