Giebels kan geen inzage in stukken afdwingen bij bestuursrechter
Historicus Lambert Giebels kan geen inzage in stukken van het
Koninklijk Huisarchief afdwingen bij de bestuursrechter. Dit blijkt
uit een uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van
State van vandaag (1 november 2006). De rechtbank van Breda heeft zich
in maart 2006 onbevoegd verklaard om van het geschil dat Giebels heeft
met het Koninklijk Huisarchief, kennis te nemen. De rechtbank heeft in
haar uitspraak aangegeven dat hij voor een inhoudelijke beoordeling
van het geschil bij de burgerlijke rechter moet zijn. Giebels stelde
hoger beroep in tegen deze uitspraak, maar de Raad van State heeft nu
de eerdere uitspraak van de rechtbank van Breda bevestigd.
In januari 2005 heeft de directeur van het Koninklijk Huisarchief het
verzoek om inzage afgewezen. Net als de rechtbank oordeelt de Raad van
State nu in hoger beroep dat de directeur niet kan worden aangemerkt
als een bestuursorgaan in de zin van de Algemene wet bestuursrecht.
Dit betekent dat zijn afwijzende beslissing niet kan worden aangemerkt
als een besluit, waartegen beroep kan worden ingesteld bij de
bestuursrechter.
De Raad van State komt onder meer tot dit oordeel, omdat het
Koninklijk Huisarchief noch de Stichting Archief van het Huis
Oranje-Nassau krachtens publiekrecht is ingesteld. Evenmin kunnen de
Stichting of de directeur worden aangemerkt als een met enig openbaar
gezag bekleed college of persoon. Aan de Stichting of aan de directeur
zijn immers niet een of meer overheidstaken opgedragen. De beslissing
is dus niet genomen door of namens een bestuursorgaan.
Verder leidt het enkele feit dat de Koningin (enig) bestuurder is van
de Stichting, er niet toe dat de overheid invloed heeft op het
functioneren van de Stichting of op het beheer van het Koninklijk
Huisarchief, mede omdat de Koningin in deze situatie als privé-persoon
handelt. Dit betekent dat zij niet anders dan als privé-persoon kan
worden aangesproken op het naleven van de Archiefwet, net als iedere
andere particuliere persoon die een archief beheert.
In het Koninklijk Huisarchief worden de stukken bewaard die behoren
aan de Stichting Archief van het Huis Oranje-Nassau. Het beheer van
het Koninklijk Huisarchief wordt gevoerd door de directeur. Historicus
Giebels wil net als historicus Cees Fasseur inzage in het zogenoemde
Beel-dossier over de Greet Hofmansaffaire. Dit is het dossier van vier
verzegelde pakketten die Beel naar zijn zeggen in juli 1957 namens
zijn commissie op het Koninklijk Huisarchief heeft gedeponeerd. Het
Beel-dossier is in tegenstelling tot twee andere dossiers over deze
affaire nog niet overgedragen aan het Nationaal Archief. Giebels wil
de documenten uit het Beel-dossier om zo snel mogelijk te kunnen
beginnen met het schrijven van een boek over de Greet Hofmansaffaire.
Tegen de uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak is geen hoger
beroep mogelijk.
Raad van State